De Jenneke van Veen-prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan een zorgorganisatie in de VVT- of GZ- sector, die in samenspraak met cliënten en professionals een kwaliteitsverbetering in de zorg heeft gerealiseerd.

Jolanda van Tunen werkt al 27 jaar in de thuiszorg en bedacht het project ‘Mis ze niet’. Van Tunen raakte tijdens haar omscholing van ziekenverzorgster naar verzorgende IG en omdat ze in het dementieteam van Omring Thuiszorg werkt,  bijzonder geïnteresseerd in het fenomeen delier, maar ontdekte dat er bij Omring bijna geen informatie beschikbaar was om een delier te kunnen ontdekken. Van Tunen stelt: ‘Hoe eerder een delier gesignaleerd wordt, hoe sneller de oorzaak ervan kan worden aangepakt.’

Bekijk hier hoe je een delier kunt signaleren en wat je kunt doen >>

Symptomen

‘Iemand met een zwak brein (onder meer alzheimer, hersenbloeding, tumor) of lichamelijk lijden (onder meer een blaas- of longontsteking, uitdroging, ondervoeding) kan in een delier raken’, vertelt Van Tunen. Een acute, tijdelijke verwardheidstoestand. Vroeger werden de symptomen van een delier nogal eens weggewuifd, weet de verzorgende IG. ‘Ach mevrouw heeft nog last van de narcose of meneer heeft zijn dag niet, werd er dan gezegd. Maar nog steeds is een delier makkelijk te missen wanneer je er niet veel van afweet.’

Stil delier

Van Tunen maakte lesmateriaal, waaronder een poster, over hoe een delier zich kan openbaren. Zo bestaat er een hypo-actief delier waarbij iemand heel passief is, een hyperactief delier waarbij iemand juist wartaal uitslaat, een combinatie van deze twee en een variant waar nog onderzoek naar wordt gedaan: een emotioneel delier waarbij iemand extreem moet lachen of huilen.

Overlijden

‘Het is belangrijk om een delier vroegtijdig op te merken’, zegt de verzorgende. ‘Je kan er in het ergste geval aan overlijden, maar het grijpt me ook aan wanneer iemand een delier heeft wat niet ontdekt wordt.’ Volgens Van Tunen verdwijnt het delier zodra de oorzaak ervan wordt aangepakt. En dat kan zoiets simpels zijn als een blaasontsteking.

Thuiszorg

Volgens de verzorgende IG kan de thuiszorg daar juist een grote rol in spelen. De thuiszorg kent de cliënt door en door en weet dus wanneer er sprake is van ‘je dag niet hebben’ of verwardheid die duidt op een delier. ‘Vooral een stil delier is heel lastig te herkennen, want mensen die hier last van hebben, zeggen gewoon niets.’

Sticker

Voor het zorgdossier ontwikkelde Van Tunen een speciale sticker – een gekleurde gevarendriehoek- die aanduidt dat de cliënt ooit een delier heeft gehad. ‘Zo weet de thuiszorg wanneer ze extra alert moet zijn, maar ook andere hulpverleners die over de vloer komen zoals de huisarts, het ambulancepersoneel of fysiotherapeut is zo op de hoogte.’ Stigmatiserend vindt ze de sticker niet. ‘Nee, cliënten en familieleden voelen zich juist veiliger wanneer de thuiszorg zo op de hoogte wordt gehouden.’