Een van de successen van het Expertisecentum Mantelzorg in de afgelopen jaren is de toolkit Hoe u voorkomt dat de mantelzorger een patiënt wordt voor huisartsen. Jaren bestond er het idee om zo’n toolkit te maken, herinnert Scherpenzeel zich. Huisartsen of praktijkondersteuners kunnen volgens het expertisecenturm met weinig al veel voor mantelzorgers betekenen en zo grote overbelastingsproblemen helpen voorkomen. ‘Maar we kwamen er maar niet uit. Er waren ook periodes dat er gewoon minder belangstelling voor was.’ Uiteindelijk werd de toolkit vorig jaar juli toch gepubliceerd. Een doorbraak volgens Scherpenzeel. Ook is ze trots op de twee recente essays, over eenzaamheid en zingeving, ’thema’s die er maatschappelijk gezien toe doen.’

Jonge mantelzorgers
Scherpenzeel kwam in 2007 bij het Expertisecentrum werken, en sinds 2010 is ze coördinator. Ze organiseerde samen met haar collega’s meerdere malen de Nationale Mantelzorglezing, die in totaal zes keer georganiseerd is. Ook aan die lezingen bewaart ze mooie herinneringen. ‘Dat we dat met Mezzo samen konden doen om discussies op gang te brengen, was bijzonder inspirerend.’ Vooral de laatste lezing, in 2011, was voor Scherpenzeel bijzonder. ‘Jo Hermans benadrukte dat het met veel jonge mantelzorgers gewoon goed gaat. En dat met name jonge mantelzorgers van ouders met psychiatrische problematiek ondersteuning nodig hebben. Voor de aanwezigen  was die lezing een eye-opener.’ Ook de samenwerking met Eurocarers, een Europese samenwerkingsverband rondom mantelzorgen, ziet ze als zeer waardevol.  Met name vanwege de uitwisseling van kennis,  methoden en ervaringen.

Respijtzorg
Door de jaren heen zijn de thema’s waarover gediscussieerd wordt aanmerkelijk veranderd, vindt Scherpenzeel. ‘Tien jaar geleden was mantelzorg relatief onbekend. Nu zijn thema’s als samenwerking tussen de formele en de informele zorg, grenzen aan de informele zorg en respijtzorg hete hangijzers.’ Veel mensen zoeken succesvolle voorbeelden over het aanbieden van respijtzorg. ‘Een succesvol voorbeeld is het Respijthuis in Alkmaar. Een logeerhuis voor mensen die zorg ontvangen, zodat mantelzorgers even op adem kunnen komen. En de gemeente Amersfoort, zet in op het verlagen van drempels. Zo kunnen mensen met een beginnende vorm van dementie deelnemen aan dagopvang zonder dat ze een indicatie nodig hebben. ‘En voor het water aan de lippen van de mantelzorger staat.’ 

Kennis
Het ontwikkelen van kennis was de belangrijkste ambitie van het Expertisecentrum, een samenwerkingsverband tussen MOVISIE en Vilans. De komende jaren is het borgen van kennis een belangrijke taak. Met brancheorganisaties, beroepsverenigingen en onderwijs zal (nog) intensiever worden samengewerkt. ‘We denken aan het nog toegankelijker maken van onze webdossiers en willen ook kijken wat er in de beroepsprofielen en het curriculum staat over mantelzorg. Het duurzaam overdragen van onze kennis over mantelzorg en vrijwillige zorg is nu onze belangrijkste doelstelling’, aldus Scherpenzeel.  

Bron: ANP-Photo/Roos Koole