Tip 1: Bedenk wat de voorziening betekent voor de lokale gemeenschap
Veel verzet blijft achterwege als in een vroeg stadium een inschatting wordt gemaakt van mogelijke weerstanden (aanwezigheid van andere voorzieningen, kwaliteit van de woonomgeving, milieu-bezwaren, eerdere beloften rond beoogde locatie, samenstelling van de buurt). Kennis van de ‘couleur locale’ is essentieel om beleid voor omgang met de buurt op te zetten. Speciale oplettendheid is nodig als rond een cliëntengroep recent veel media-aandacht is geweest.
Tip 2: Maak bezwaren bespreekbaar
Wie z’n oor te luisteren heeft gelegd in de buurt, weet welke beeldvorming er is en welke angsten er spelen. Weerstand ontstaat soms niet tegen het nieuwe project, maar tegen het beleid van de lokale overheid bij eerdere gelegenheden. Soms vrezen bewoners meer cliënten dan waar het daadwerkelijk om gaat. Sla als initiatiefnemer dan de handen ineen met gemeentebestuurders of maak duidelijk wat er concreet gaat veranderen.
Tip 3: Zoek in een vroeg stadium de openbaarheid
Wanneer de voorbereidingen vooral intern plaatsvinden of wanneer plannen op een onverwacht moment uitlekken, is de publieke opinie alleen nog met buitensporige inspanning te beïnvloeden. Wie zelf het tijdstip en de toon van de berichtgeving bepaalt, heeft een belangrijk voordeel. En doorgaans werken de media daaraan mee.
Tip 4: Onderschat het aantal mensen niet dat al vroeg op de hoogte is
Interne planvorming heeft het gevaar in zich dat buurtbewoners en hun organisaties zich gepasseerd voelen na openbaarmaking van de plannen. Dan zijn ze verontwaardigd en geïrriteerd. Initiatiefnemers voor tegenacties kunnen hierdoor snel aan invloed winnen. Een actiegroep zal zich gemakkelijk tot woordvoerder van de bezwaren maken en zo de aanhang vergroten.
Tip 5: Ga op zoek naar medestanders
Draagvlak voor het beleid om zorg in de samenleving ‘om de hoek’ aan te bieden, is in het algemeen groot. Dat draagvlak staat onder druk als de zorginstelling in ‘de achtertuin’ is gepland. Maak op grond van kennis van de buurt een overzicht van mogelijke medestanders. Wie heeft invloed op de buurtbewoners? Wie heeft voordeel van de plannen of staat er positief tegenover?
Tip 6: Vermijd de openbare informatiebijeenkomst in een vroeg stadium
Wanneer (voor)oordelen en risicoafwegingen een belangrijke rol spelen, leiden plenaire informatiebijeenkomsten eerder tot meer dan minder verzet. Emoties vieren op massale bijeenkomsten hoogtij en een echt gesprek over aard, omvang en gevolgen van het project is vaak niet mogelijk.
Tip 7: Kies voor een doelgroepbenadering
Maak met bestuurders van relevante buurtorganisaties bilaterale afspraken in een vertrouwde omgeving. Daarin is uitwisseling van inzichten en meningen, risico-inschattingen op grond van controleerbare gegevens en het bespreken van emoties mogelijk. Opties voor daarna zijn: organiseren van werkbezoeken aan vergelijkbare voorzieningen of zorgen voor voortgangsrapportages.
Tip 8: Betrek de buurt bij de uitwerking
Hierdoor zijn knelpunten of conflictsituaties op tijd boven tafel te krijgen. Organiseer bijvoorbeeld buurtadviescomités of tussentijds overleg met vertegenwoordigers van de buurt. Bepaal vooraf wel de bevoegdheden en gespreksonderwerpen. Voorkom onduidelijkheid over wie waarover beslist.
Tip 9: Blijf de publieke opinie volgen
De berichtgeving in de lokale media speelt een rol in de meningsvorming van buurtbewoners. Meer nog dan de feiten hebben emoties grote invloed op de beeldvorming. Wie publieksgevoelige projecten wil realiseren, moet het spel met de media goed spelen. Zelf nieuws leveren, argumenteren en vooroordelen bestrijden, horen daarbij.
Tip 10: Maak de voordelen voor de buurt duidelijk
Elk project heeft voor- en nadelen voor de buurt. Als initiatiefnemer is het verstandig bewust aandacht te besteden aan de voordelen. Denk aan het aandeel in de oplossing van overlastproblemen, verschaffen van werkgelegenheid of het op peil brengen van het voorzieningenniveau.
