De afgelopen jaren is er zeker een en ander verbeterd aan de schuldhulpverlening, ondanks de beperking van de middelen voor schuldhulpverleners. Er wordt beter gekeken naar de ‘budgettaire en basale vaardigheden’ van de cliënt. Er is een maatregel in de maak, waarbij wordt vastgelegd dat gemeenten een – gestandaardiseerd – minimumpakket aan schuldhulp aanbieden. En er komt meer aandacht voor mensen met een hypotheeklast ‘wier huis onder water staat’. Maar er zijn nog genoeg gaten te vullen, aldus advocaat en onderzoeker Erica Schruer. ‘Het wordt tijd dat er concreet stappen worden gezet voor een landelijk “early warning systeem”.’

Erica Schruer spreekt samen met Nadja Jungmann – lector rechten, schulden en invordering aan de hogeschool Utrecht – op het Zorg+Welzijn congres “Actualiteiten Schuldhulpverlening” op 25 maart in Maarssen. Erica Schruer geeft tijdens het congres een overzicht van de laatste ontwikkelingen in de schuldhulpverlening, onder meer over het beleid bij schuldeisers en in de incassowereld. Nadja Jungmann gaat verder over preventie. Wat weten we over de effectiviteit van schuldpreventie en welke rol speelt preventie binnen de gemeentelijke decentralisaties? Kijk hier voor het progamma en inschrijven >>

Zorgplicht

Ook politiek gaan stemmen op voor sneller ingrijpen als burgers grote schulden hebben bij dienstverleners als energiebedrijven, de Belastingdienst of zorgverzekeraars. De PvdA wil dat dienstverleners een zorgplicht moeten krijgen. Dat betekent dat bijvoorbeeld de energiemaatschappij binnen twee weken na een aanmaning telefonisch contact opneemt met de schuldenaar. De PvdA pleit ook voor een landelijk beslagregister waarin de totale schuld van een cliënt staat geregistreerd. De overheid heeft zelf ook een aanzienlijke rol in de opstapelende schulden van mensen. De overheid houdt vaak te weinig rekening met de beslagvrije voet. Dat is een wettelijk bepaald bestaansminimum, dat bij het leggen van inkomensbeslag vrijgelaten moet worden. Lees hier het artikel: “Mensen met schulden niet kaalplukken”.

Beslagregister

‘Het is tijd dat nu concrete stappen voor het beslagregister worden gezet,’ vindt Erica Schruer. Het Landelijk Informatiesysteem Schulden (LIS) is ‘helaas mislukt’ door bezwaren van het College Bescherming Persoonsgegevens: ‘Het blijft mijns inziens noodzakelijk een systeem te ontwikkelen waarbij lokale initiatieven van schuldhulpverlening en gerechtsdeurwaarders betrokken worden.’ Verder vindt Schruer dat de kwaliteit van de schuldhulpverlening moet worden bewaakt door een onafhankelijke autoriteit en door ‘een solide klachtrecht voor cliënten, waarbij klagers op eenvoudige wijze een vergoeding kunnen krijgen wanneer en hulpverlener brokken heeft gemaakt. Wat helaas met enige regelmaat voorkomt.’

Complex

Mensen met problematische schulden kunnen volgens Schruer in ‘verschillende stadia van saneerbaarheid verkeren’. Het aanbod aan schuldhulp moet daarom worden afgestemd met de specifieke situatie. Bij complexe aspecten, zoals verslaving of psychiatrische aandoeningen, moet de situatie eerst goed in kaart worden gebracht, aldus Schruer. ‘Om te proberen de complexe problemen in een logische volgorde op te lossen. Zolang dat niet onder controle is, moet schuldhulp zich richten op het leggen van noodverband en op de continuïteit van “bed, bad en brood”.’

Lees meer over dit onderwerp in het dossier ‘Schuldhulpverlening”