Ouders werken lang niet altijd mee aan de hulpverlening voor kinderen en jeugdigen tot 16 jaar – vanaf die leeftijd zijn jongeren zelf gemachtigd toestemming te geven voor hulp. Het ministerie van VWS heeft een handreiking gemaakt om  professionals, die te maken hebben met kindermishandeling, seksueel misbruik en verwaarlozing, te helpen toestemming van ouders te krijgen. De toestemming van ouders kan schriftelijk, maar ook mondeling worden gegeven.

Beslissing

Hoofdregel is dat tot 12 jaar beide gezaghebbende ouders – ook al is een ouder niet “in beeld”- moeten beslissen over hulp aan hun kind. Formeel speelt de wil van het kind geen rol, maar de professional zal het kind zoveel mogelijk bij de beslissing betrekken. Kinderen van 12 tot 16 jaar hebben zelf, samen met beide ouders, een stem in de beslissing.

Hulpverlening

Als één gezag dragende ouder geen toestemming geeft, dan geldt dit als een weigering. Van een mondelinge toestemming van ouders maakt de hulpverlener een aantekening in zijn dossier en dan geldt dat als geldig akkoord van ouders. Belangrijk is wel dat de hulpverlener eerst duidelijk aan ouders uitlegt wat de hulp of het onderzoek inhoudt vóórdat hij om toestemming vraagt.

Toestemming in 4 stappen

1 – Stel vast wie het gezag over het kind uitoefent
Doe dat meteen in het eerste contact. Je kunt vertrouwen op de informatie die de ouder geeft, tenzij je aanwijzingen hebt dat die informatie niet zou kunnen kloppen. Let op erkennen van een kind bij samenwonende partners betekent niet dat de partner ook het gezag heeft over het kind.

2 – Betrek beide gezaghebbende ouders vanaf het begin
Maak direct duidelijk dat de toestemming van beide ouders nodig is, ook al hebben ze een slechte relatie. Als de ene ouder zegt dat de ander instemt met de hulp, dan mag je daarop vertrouwen, tenzij je aanwijzingen hebt dat het niet zo is. Inventariseer altijd de perspectieven van de verschillende ouders en van het kind.

3 – Ga bij weigering het gesprek aan vanuit gemeenschappelijke zorg om het kind
 Als hulp dringend nodig is, ga op zoek naar motieven van de ouder die weigert en zoek naar passende alternatieven waar iedereen achter kan staan. In geval van bijvoorbeeld huiselijk geweld is het belangrijk aan te geven dat het juist nodig is om contact te hebben met gewelddadige ouder.

4 – Geen toestemming en toch hulp: volg Stappenplan Besluitvorming Hulp
Beschrijf heel concreet welke gevolgen voor het kind heeft als de hulp er niet komt en wat je hebt gedaan om toestemming van de gezaghebbende ouders te krijgen. Onderzoek wat het kind zelf vindt van de aangeboden hulp. Leg alle overwegingen voor aan een collega en aan Veilig Thuis. Besluit altijd in de eerste plaats in het belang van het kind.

Download hier de Handreiking Toestemmingsvereiste voor hulp bij kindermishandeling>>