Transgenders moeten voordat de behandeling gestart wordt, stabiel genoeg zijn voor de transitie. ‘Maar ik ben allang uit de vraag wie ik ben. En dan moet je nog een heel psychologisch traject door, voordat de behandeling voor de transitie kan beginnen’, zegt Rowan in het rapport Transzorg in Nederland”. Juul van Hoof, programmaleider LHBT van Movisie herkent die reactie. ‘Als je er eindelijk uit bent, dan is elke maand totdat de behandeling begint, te lang in jouw beleving.’

Onderzoek

Het onderzoek naar Transzorg in Nederland is gedaan door Principle 17 (P17), een collectief van activisten dat zich inzet voor transgenderzorg op maat. Uitkomsten van dat onderzoek zijn: transgenders zouden graag zien dat er een einde komt aan de lange wachttijden voor behandeling. De meesten zien niets in de psychologische diagnose. De ervaring is ook dat er gebrek is aan respect in de zorg, onder meer qua naam- en genderaanduiding. Positief vonden de respondenten de vergoeding van de zorg en de steun van vrijgevestigde behandelaars.

In de zorg is hetero de norm. ‘Er moet meer bewustwording komen in de zorg. Er wordt nu nog te heteronormatief gedacht.’ Aldus Wilbert Wienema, directeur Zorg van thuiszorgorganisatie Gay Care. Lees meer>>

Zorgvuldig traject

Het zorgtraject kan door mensen als betuttelend worden ervaren, herkent Juul van Hoof de reactie van transgenders uit het onderzoek. ‘Maar dokters willen met reden niet zomaar in een lichaam gaan snijden. Er moet een zorgvuldig traject aan vooraf gaan. Het aantal spijtoptanten van de ingreep voor een andere gender blijkt trouwens heel laag te zijn.’

Protocol

Uit het onderzoek blijkt ook dat transgenders zich in de zorg ‘niet serieus’ genomen voelen. Het gaat dan bijvoorbeeld om hoe ze worden aangesproken. Iemand wordt als hij aangesproken in brieven, terwijl ze zich al heel lang een vrouw voelt. “er is meer vertrouwen in protocollen, maar niet in wat mensen zelf denken en voelen’, zegt een van de geïnterviewden.

Sensitiviteit

‘Het is belangrijk dat zorgverleners voor transgenders een sensitiviteit ontwikkelen hoe je met elkaar omgaat’,  zegt Juul van Hoof. ‘Het gaat dan om taal, hoe spreek je je cliënt aan. Hulpverleners moeten ook weten waar hun kennis over transgendervragen ophoudt en waar ze cliënten dan vervolgens naar toe kunnen doorverwijzen. Transgender Netwerk Nederland kan daarbij helpen, evenals bijvoorbeeld Transgender Info. Deze organisaties hebben bijvoorbeeld overzichten van hulpverleners en zelfhulpgroepen die zich specifiek bezighouden met transgenders en met begeleiding.’

Psychologische evaluatie

De psychosociale ondersteuning van transgenders kan verbreed worden en meer verspreid over het land, volgens Van Hoof. ‘Juist die ondersteuning is belangrijk: voor, tijdens en na een transitie. Hoe ga je met jouw verandering om, hoe ga je in het nieuwe leven dat je leidt om met relaties? Seksualiteit is vaak ook een vraagstuk. Voor al dat soort vragen is het belangrijk dat psychologen en maatschappelijk werkers minimaal basiskennis hebben voor sensitiviteit over hulp aan transgenders en hoe dat te ontwikkelen.’