De onderzoekers van Vilans constateren dat in de transitie ‘zowel bij gemeenten als bij zorgaanbieders en zorgverzekeraars het eigen belang de boventoon lijkt te voeren, ook al geven een aantal gemeenten aan dit samen met het veld op te willen lossen.’ De oorzaak van dit kwaad blijken de bezuinigingen te zijn, die gemeenten en zorgaanbieders krijgen opgelegd van de overheid. Het gevolg is dat de transitie wordt gehinderd door gebrek aan samenwerking en aan een integrale aanpak van individuele problemen en vragen van burgers. Terwijl het daar juist allemaal om te doen is, houden zowel gemeenten als zorgaanbieders vol.
Lokale samenwerking
De “Rapportage onderzoek lokale samenwerkingsvormen langdurende zorg” door Vilans is gedaan in opdracht van het ministerie van VWS. Vilans zocht in zeven regio’s naar samenwerkings- en organisatievormen in de transformatie van AWBZ naar Wmo. De vragen: hoe wordt de transformatie georganiseerd en hoe is de Wmo optimaal te besturen?
Niet positief
De bevindingen zijn niet positief: ‘Er is nog weinig “nieuw denken” en “nieuw organiseren”. Nergens zitten alle partijen om tafel om vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid de individuele vraagstukken van burgers op te lossen. Er zijn partijen die dit wel willen, maar dit niet kunnen of durven uitvoeren, omdat andere partijen anders over ze heen lopen.’
Gemeenten worden in 2015 verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. In het dossier Transitie verzamelt Zorg + Welzijn alle artikelen over de veranderingen door de decentralisatie. Lees hier meer >>
De onderzoekers constateren dat er juist nieuwe schotten ontstaan tussen medische en sociale partijen in plaats van dat er sprake is van ‘ontschotting’. Men wil wel, maar gemeenten, zorgverzekeraars en zorgaanbieders werken nog voornamelijk vanuit hun eigen belang en/of hun eigen specialisme.
Vloeibaar
‘Om de transitie echt te laten slagen is het juist van belang dat bij de transformatie de schotten meer “vloeibaar” worden’, aldus de onderzoekers. ‘Er moet integraal gekeken worden naar de vraag van de klant.’ De onderzoekers constateren dat gemeenten, zorgverzekeraars en zorgaanbieders snel aan het werk moeten gaan ‘vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid en los van de bezuinigingen en het financieringsstelsel.’
De volledige rapportage “Onderzoek lokale samenwerkingsvormen langdurende zorg” van Vilans kunt u via deze link downloaden
Nieuw denken, nieuw organiseren blijft achterwege omdat een onafhankelijk procesbewaker die luistert naar de vragen van de client en sectoroverstijgend denkt en handelt ontbreekt. Die is wegbezuinigd omdat daar maatschappelijk gezien geen geld voor over is. Wie betaalt de opbouwwerker? We mogen niet zuur zijn, maar het wordt wel over de schutting gegooid. Onhandige touwtrekkerij en verspilling van geld door gebrek aan regievoering.
Hoe kunnen zorginstellingen en gemeenten hun denken over financiën en wie wie betaald loslaten als het voor een ieder door de bezuinigingen een strijd om te overleven is? De een wordt betaald vanuit de zorgverzekeraar (die nauwkeurige verantwoording van tijd en producten wil en steeds strakker indiceert) en de ander vanuit de gemeente die ook moet bezuiningen, weinig ervaring heeft en hier niet teveel geld aan kwijt wil. Dit zal in mijn ogen alleen lukken door ontschotting in de zorg en een duidelijk landelijk vaststaand budget per gemeente hiervoor. Dat heeft de tijd tot nu toe geleerd.
Helemaal mee eens dat de vraag van de klant centraal moet staan. Cliëntenonderzoek in de vorm van persoonlijke gesprekken met cliënten van de nieuwe doelgroepen is voor alle partijen zeer zinvol. Juist de verhalen, wensen en ervaringen achter de getallen maken duidelijk welke concrete maatregelen er gewenst zijn. Ons recent kwalitatief onderzoek onder nieuwe cliënten voor een gemeente leverde veel nuttige informatie en kansen op maatwerk op. Cliëntenonderzoek: zinvol voor alle gemeenten en WMO-raden in Nederland! Meer informatie: http://www.quo-communications.nl