Er is in de Nederlandse samenleving niet perse sprake van polarisatie tussen autochtone Nederlanders en mensen met een migratie achtergrond. Met die prettige kerstboodschap presenteerde Verwey-Jonker –onderzoeker Ron van Wonderen de resultaten van een onderzoek naar hoe Nederland kijkt naar diversiteit. Er is wel bezorgdheid onder mensen over de integratie. Maar zeker ook optimisme over hoe verschillende groepen migranten het steeds beter doen in de Nederlandse samenleving. Zoals jongeren en meisjes met een migratie achtergrond.

Kerstdebat

Op vrijdag 22 december organiseerden Kennisplatform integratie & Samenleving (KIS) en Movisie het derde Kerstdebat: Verschil moet er zijn? Het gespreksonderwerp was: Neemt de polarisatie in de Nederlandse samenleving toe? Hoe ga je daarmee om in de praktijk en in de wijk? Behalve onderzoeker Ron van Wonderen discussieerden ook de de Zaanse wethouder Jeroen Olthof en enkele sociaal werkers uit de drie grote steden over dit thema.

Polarisatie?

Wethouder Jeroen Olthof maakte duidelijk dat wat hem betreft de term polarisatie ontstaat omdat we proberen problemen te clusteren om het overzichtelijk te maken. Olthof: ‘Vorig jaar telden wij 80 verschillende nationaliteiten in Zaanstad, dat zijn er meer dan in Amsterdam. Heeft dat tot problemen geleid? Nee. De problemen ontstaan bij individuele mensen, niet bij groepen. Wij hebben geen probleemwijken. Wij hebben wel probleemgezinnen, criminele gezinnen en tegenwoordig ook veel mensen die een zorgindicatie hebben. We zien dat in sommige straten veel mensen komen te wonen met verschillende problematiek.’

Gezond verstand

De decentralisatie heeft volgens Olthof ertoe geleid dat ‘we een beter beeld krijgen van de individuele problematiek van mensen’. De overheid moet volgens hem de professionals in de wijk de ruimte geven om ‘hun werk te doen met gezond verstand’. Niet door precies vast te leggen wat de professional moet doen, ‘maar door aan te geven wat de gemeente wil bereiken en vervolgens de professional het mandaat te geven te doen wat goed is voor de individuele burger.’

Social media

Onderzoeker Ron van Wonderen van het Verwey-Jonker Instituut maakte duidelijk dat de polarisatie in de samenleving niet erger wordt, maar wel harder. Oorzaak: het uitvergroten van incidenten op social media. ‘Incidenten tussen individuen worden door de formele media opgepikt en uitvergroot tot polarisatie tussen groepen, terwijl die groepen er in de oorsprong helemaal niet zijn.’

Jongerenwerk

Een drietal sociaal werkers vertelde tijdens het Kerstdebat hoe zij in de wijk werken aan verbinding in plaats van polarisatie. Jongerenwerker Nordin Tahboun bevestigde dat media vooral inzoomen op de verschillen. In de Haagse Schilderwijk, waar hij werkt, heeft dat al tot problemen geleid. Hij werkt daar met kwetsbare jeugd, die hij begeleidt naar school of naar werk. En dat lukt heel goed, volgens Tahboun, met medewerking van de lokale middenstanders. ‘We verkleinen de kloof door de jongeren juist te koppelen aan lokale bedrijven en aan organisaties. En hun ontwikkeling en hun stappen ook daarna in de gaten te houden.’

Vrouwenteam

Een inspirerend voorbeeld van verbinding gaf ook de voormalig voorzitter van de Utrechtse sportvereniging Zwaluwen, Cor Jansen. Hij wist drie totaal verschillende wijken in één sportvereniging te verenigen. ‘Sport verbindt en dat hebben we in de praktijk willen brengen. Op de vereniging werken wij aan een veilig sportklimaat en een evenwichtige sfeer voor alle leden. Een voorbeeld: Een Marokkaanse man wilde een vrouwenteam beginnen. “Maar wel met hoofddoek”, zei hij. Ik liet hem de foto van het nationale vrouwenelftal van Marokko zien. Aantal hoofddoeken: nul. Kijk, wij willen niet het verschil cultiveren, wij gaan uit van de mores van de sport en dat is ontmoeting en de bereidheid om elkaar te leren kennen.’