‘Professionals in het sociaal domein zijn gedreven om mensen te helpen en willen kwalitatief goede ondersteuning geven. Zij willen resultaten boeken, maar er is nog geen traditie om effecten van het werk te meten.’ Dat zegt Saskia Keuzenkamp, werkzaam bij Movisie en sinds september bijzonder hoogleraar Participatie en Effectiviteit aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.

Sociale interventies

Het doel van de leerstoel Participatie en Effectiviteit is om meer kennis te ontwikkelen over projecten en interventies. ‘Door te onderzoeken wat werkt, en wat niet, kun je het effect van sociale interventies verbeteren. En door de resultaten terug te geven aan de professionals, kan hij of zij de innovaties in de praktijk toepassen’, aldus Keuzenkamp. Zo werkt het in theorie.

En nu de praktijk; waar richt de hoogleraar zich op?
Keuzenkamp: ‘Ik wil inzicht verschaffen in wat werkt om burgers te laten participeren. Dat gaat over kunnen, willen en uitgenodigd worden om mee te doen. Daarnaast willen we specifieke thema’s uitdiepen. Bijvoorbeeld de aanpak van problemen van mensen in armoede. Daar zijn verschillende projecten voor. Armoede is een complex verschijnsel met verschillende oorzaken en aspecten. We moeten uitzoeken welke aanpak ook op termijn het meeste effect heeft.’

Samen met Sociaal Werk Nederland, Attrivé en Jochum Deuten ontwikkelde Movisie de website www.instrumentwijzer.nl. De site biedt een overzicht van instrumenten die sociaal professionals en beleidsmedewerkers kunnen inzetten tijdens hun zoektocht naar effectiviteit. Lees meer>>

Wat heeft de professional in zijn huidige praktijk nodig aan onderzoek?
‘Het blijkt dat 80% van de mensen die bij de wijkteams aankloppen, schulden hebben. In die wijkteams zitten veelal generalistische professionals. Moeten we al die sociaal werkers niet toerusten om de schuldenproblematiek te kunnen signaleren? Moeten ze een training hebben en zo ja, wat levert dat dan op? Voor een antwoord op dit soort vragen is onderzoek nodig.’

Is het lastig de professional te overtuigen?
Volgens hoogleraar Keuzenkamp willen professionals laten zien dat wat ze doen, ook werkt. ‘Onderzoek kan helpen dat aan te tonen en ondersteunt professionals bij het leren en verbeteren van hun werk. Dat vraagt iets meer administratie van de professional, maar het levert wel bewijs op en dat wordt steeds meer gevraagd. Ook door gemeenten, die in toenemende mate om doel en resultaten van projecten en interventies vragen. Dan kun je als professional maar beter het voortouw nemen. In de welzijnssector is geen traditie van effecten meten en evalueren. In andere sectoren, zoals in de jeugdzorg, zie je dat veel meer. Terwijl effectiviteit meten zeker bijdraagt aan de kwaliteit van de hulpverlening en van het leven van mensen.’

Wat is uw doel?
‘Ik hoop dat onderzoekers, professionals en beleidsmakers de handen ineen slaan om de sociale vraagstukken op te lossen. Professionals hebben een belangrijke rol; zij moeten niet alleen het werk in de praktijk uitvoeren, maar ook de verbeteringen. De gemeenten moet daarvoor de ruimte geven. Dat betekent dat gemeenten ook budget moeten vrijmaken voor onderzoek. Uiteindelijk is het een maatschappelijke plicht om het geld dat in het sociaal domein omgaat, ook goed te besteden en dat mensen ook echt geholpen zijn.’