Jongeren die buiten beeld zijn geraakt, omdat ze geen startkwalificatie hebben, geen opleiding, geen werk en ook geen uitkering, bereik je niet door ze een briefje te sturen met de vraag of ze op een afspraak willen komen. Aldus Marjet van Houten, adviseur participatie bij Movisie. Zij begeleidt de pilot: “Jongeren buiten beeld”, die erop is gericht om contact te leggen met jongeren via hun sportclub, via hun hangplek of via de kerk of de moskee. ‘Maatschappelijke verandering wordt aan de rand van de formele systemen ontwikkeld.’

Jongeren uit beeld

Er moet zeker iets veranderen aan de aanpak van jongeren die nergens meer in beeld zijn, niet bij de overheid, niet bij scholen en ook niet bij hulporganisaties. Volgens cijfers van het CBS zijn in Nederland 134.000 jongeren op deze manier ‘uit beeld’. En de kans is groot dat ze er hun leven lang last van hebben, omdat ze geen werk kunnen krijgen, maar ook geen uitkering. Als het tegenzit komen deze jongeren in armoede of  eenzaamheid, of eindigen ze op straat of in het criminele circuit.

Transitiearena

Movisie wil in 3 pilots experimenteren met een nieuwe aanpak. Uitgangspunt is: Hoe kunnen formele organisaties leren van de contacten van informele organisaties, die wel deze jongeren wél bereiken? Daarvoor werkt Movisie met de zogenoemde Transitiearena. Dat zijn bijeenkomsten waarin verschillende partijen, vanuit verschillende perspectieven, werken aan een maatschappelijke verandering, in dit geval het bereiken van jongeren buiten beeld.

Hoge maatschappelijke eisen

Van Houten: ‘De nadruk in deze bijeenkomsten ligt op het anders organiseren van het contact met de jongeren. Het eigenlijke probleem is natuurlijk wel: Waarom zitten deze jongeren thuis? Ik denk dat de meesten hun weg niet kunnen vinden vanwege de hoge maatschappelijke eisen – ook in hun eigen hoofd. Als je bijvoorbeeld, om welke reden dan ook, uit de opleiding valt, dan krijg je het heel moeilijk. Je kunt geen uitkering aanvragen, je moet bij je ouders aankloppen of je komt op straat terecht. Er zijn geen mensen rondom de jongere die hem een opkontje kunnen geven. Zelf weten deze jongeren ook helemaal niets over waar ze begeleiding kunnen vinden.’

Motivatie en talent

Wat nodig is, zegt Van Houten, is in de eerste plaats deze “jongeren buiten beeld” bereiken via informele contacten om ze op een andere dan de reguliere manier in een opleiding, in een baan of in een leer-werk traject te krijgen. ‘We moeten ophouden jongeren in een regelstructuur te persen, maar ze de ruimte geven om hun eigen weg te gaan, op basis van motivatie, talent en in kleine stapjes. Bijvoorbeeld door kinderen na het speciaal onderwijs een – eventueel beschutte – werkplek aan te bieden. Om jongeren buiten beeld te begeleiden moeten we leren vanuit de jongere zelf te denken. En niet vanuit een samenwerkingscontract tussen verschillende instanties en organisaties. Daar komen de jongeren niet verder mee.’

Meer weten over de pilot “Jongeren buiten beeld”>>