De IGZ bezocht eind 2007 en begin 2008 onaangekondigd en aangekondigd 86 instellingen. Niet alleen kwam vrijheidsbeperking nog te vaak voor, ook zien hulpverleners hun handelen vaak niet als vrijheidsbeperking. Volgens de Inspectie zijn sommige maatregelen zo ingeburgerd dat medewerkers er niet bij stilstaan dat deze maatregelen de vrijheid van cliënten beperken. Dat geldt bijvoorbeeld voor het afsluiten van de deuren op afdelingen of van woningen, of het hanteren van een vast dagschema.

Redmiddel
De Zweedse band is een omstreden middel en wordt gebruikt om onrustige patiënten tegen zichzelf te beschermen. De wet beschouwt het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen als het laatste redmiddel. Alleen als alternatieven geen uitkomst bieden mogen instellingen deze maatregelen gebruiken. Vrijheidsbeperking is niet zonder risico. Het afgelopen jaar zijn zeven patiënten overleden door het gebruik van onrustbanden.

Terugdringen
IGZ, brancheorganisaties, beroepsverenigingen en cliëntenorganisaties uit de gehandicaptenzorg en de ouderenzorg tekenden dinsdag op het congres ‘Zorg voor Vrijheid’ een intentieverklaring om het gebruik van vrijheidsbeperkende maatregelen fors terug te dringen.

Goede voorbeelden
Er zijn volgens de inspectie ook veel goede voorbeelden die minder vrijheidsbeperking nodig maken. Een voorbeeld is het bed dat kan zakken tot vlak boven de grond zodat een cliënt er niet uit kan vallen en dus niet vastgebonden hoeft te worden. Verschillende instellingen voeren al een non-fixatie beleid en veel andere instellingen werken hieraan, aldus de inspectie.