Een allochtone jongere is weggelopen en heeft een slaapplaats nodig. Hij is
bang dat zijn familie erachter komt dat hij op mannen valt. Voor zijn familie is
hij een schande, en zo ziet hij zichzelf ook. Hij is homo en dat staat binnen
zijn cultuur gelijk aan sodomie, pedofilie en verkrachting. Daar praat je niet
over, met niemand. Maar hij heeft zoveel vragen, zoveel problemen.
Glijbaan
In Amsterdam kwamen tot voor kort elk jaar 20 tot 25 homoseksuele
allochtone jongeren op straat terecht. Hulpverleners konden niet overweg met de
problemen die de seksuele geaardheid voor veel jongeren met zich meebrengt:
identiteits- en psychische crises, verbroken of bedreigende familierelaties,
worstelingen met het islamitische geloof. Voor sommigen wordt deze situatie een
glijbaan naar drugs, zelfmoord of zelfs criminaliteit.
Weinig kennis‘De kennis van de reguliere hulpverlening
over de culturele achtergrond van allochtone homo’s is beperkt,’ verklaart
Volker Moritz, projectleider bij Veilige Haven, de onmacht van de hulpverlening.
‘De hulpverlening zegt dan dat je als homo uit de kast moet komen, maar zo werkt
het in veel culturen niet. Allochtone jongeren willen niet verstoten worden door
hun familie. Daarom zoeken ze een manier om hun situatie met hun geloof en
cultuur te verenigen. Daarin kun je ze begeleiden, ze sterk maken, zodat ze met
hun gevoelens en gedachten overweg kunnen.’
NoodsituatiesMoritz werkt als seksuoloog en psycholoog
bij de Schorer-stichting in Amsterdam, waar Veilige Haven is ondergebracht.
Allochtone jongeren tussen de 15 en 25 jaar die problemen hebben met hun homo-,
lesbische, biseksuele- of transgendergevoelens kunnen er terecht voor hulp. Voor
een gesprek, contact met jongeren in dezelfde situatie, informatie over
homoseksualiteit en islam of voor een slaapplek in noodsituaties.
Getrouwd
In de ruim twaalf maanden dat het project nu loopt, hebben er 57 jongeren
hulp gezocht. Twee derde van de hulpzoekers zijn in Nederland geboren
allochtonen. Een derde komt uit het buitenland en verblijft veelal illegaal in
Nederland. Een derde van de hulpvragers is vrouw. Ook oudere allochtonen blijken
bij Veilige Haven aan te kloppen. Mensen die al lang getrouwd zijn en nu over
hun homoseksuele gevoelens willen praten.
Eerst oefenenEen vertrouwenspersoon van een middelbare
school belt: een leerling is op straat gezet door zijn ouders. De ouders zijn er
via via achter gekomen dat hun zoon op mannen valt en hebben alle banden
verbroken. De jongere wil het contact graag herstellen. Moritz oefent in dit
soort situaties de gesprekken die de jongen met zijn ouders kan voeren over zijn
homoseksualiteit. De zoon gaat het gesprek daarna goed voorbereid met zijn
ouders aan.
ZelfhulpVijf instanties werken samen in het project:
maatschappelijke opvang HVO-Querido voor onderdak, het Amsterdams Centrum
Buitenlanders voor contact met moslimorganisaties. Het COC Amsterdam biedt
voorlichting op scholen en Schorer doet de eerste opvang en doorverwijzing.
Habibi Ana, een zelfhulporganisatie van allochtone homo’s, werkt mee voor
laagdrempelige activiteiten.
WorstelingDe problemen waarmee de jongeren bij Veilige
Haven komen zijn terug te voeren op hun eigen worsteling met homoseksualiteit en
de afwijzing van die geaardheid in eigen kring. Ze zijn bang dat hun familie
erachter komt en dat ze uitgestoten worden. ‘Vaak worden ze met de dood
bedreigd,’ zegt Moritz. ‘Soms hebben mensen in eerste instantie praktische hulp
nodig, bijvoorbeeld een uitkering of een dak boven het hoofd. Meestal zoeken ze
een manier om binnen hun eigen kring overweg te kunnen met hun homoseksuele
gevoelens. Dan is een dubbelleven misschien zo slecht nog niet, je maakt een
scheiding tussen jezelf als homo en als zoon of dochter van je ouders.’
SchandeEen homo is een schande voor zijn familie. Het
geluk van de ouders staat boven het eigen geluk. Het is ieders plicht te trouwen
en te zorgen dat er kleinkinderen komen. Daarnaast is er ook nog eens het idee
dat het moslimgeloof homoseksualiteit verbiedt. Jongeren houden er zelf ook
allerlei rare ideeën op na, bijvoorbeeld dat homoseksualiteit een vloek is die
op je rust. ‘Als hulpverlener moet je jongeren voor die worsteling de ruimte
geven,’ zegt Moritz. ‘Dat is nodig om jezelf te accepteren, ook op
religieus gebied. Ik zie jongeren die hun religie achter zich laten en keihard
de homo-emancipatie in gaan. Soms krijgen ze opeens een terugslag en worden een
zeer orthodoxe moslim. Het proces is dan te snel gegaan.’
GevangenEen vergelijking van de situatie van
allochtone homo’s met die van de homo-emancipatie in Nederland in de jaren
zeventig, is volgens Moritz niet terecht. Eerst moet nog duidelijk worden
gemaakt dat er ook binnen de moslimgemeenschap homo’s bestaan. Dat lukt aardig,
maar er moeten nog heel wat vooroordelen opgeruimd worden. ‘In een gesprek met
een Turkse organisatie moesten we beginnen met uit te leggen dat
homoseksualiteit niet besmettelijk is, geen ziekte en dat het ook niet weg gaat
als je trouwt.’
ImamsVolker Moritz legt samen het Amsterdams Centrum
Buitenlanders contact met imams die met jongeren en ouders over homoseksualiteit
willen praten. Want religie en homoseksualiteit – het blijft een ingewikkelde
relatie.Een jonge vrouw wordt al zeven jaar thuis gevangen gehouden. Nadat
haar ouders erachter kwamen dat ze lesbisch was, mocht ze niet meer naar school
en niet meer naar buiten. De ouders dreigen haar nu uit te huwelijken. Op
internet komt ze op de website van Veilige Haven en neemt ze contact op. Uit
haar e-mails blijkt dat haar situatie zo bedreigend is, dat er een vlucht moet
worden gepland. De vrouw komt binnenkort in een crisisopvang terecht.
Lees ook:
