Ernstige multiprobleemgezinnen waarbij sprake is van criminaliteit en overlast vragen een specifieke aanpak. In het Veiligheidshuis wordt de aanpak voor deze groep bepaald. ‘In dit netwerk zitten verschillende partners als bijvoorbeeld de ggz, de reclassering, Jeugdzorg, politie en zorgverleners. Zij overleggen en komen tot het principe: één gezin, één plan, één regisseur’, vertelt Laurette Spoelman, manager van het programma doorontwikkeling Veiligheidshuizen. ‘Nu is het vaak zo dat er ontzettend veel hulpverleners bij een gezin betrokken zijn. De kunst van het Veiligheidshuis is dat we met elkaar een aanpak kiezen die echt leidt tot vermindering van recidive.’

Criminaliteit

Het Veiligheidshuis Rotterdam – Rijnmond staat bekend als pionier op het gebied van deze manier van werken. Wethouder Jantine Kriens is voorzitter van de stuurgroep van dit netwerk en maakt zich hard voor de aanpak. ‘Het Veiligheidshuis is heel belangrijk voor de regio Rotterdam. In de laatste tien jaar hebben we veel criminaliteit terug weten te dringen en de botsende logica tussen politie en zorg weten te overwinnen.’ Kriens merkt in Rotterdam dat de professionals elkaar dankzij het Veiligheidshuis beter kunnen vinden en dat de criminaliteit op straat afneemt.

Zero tolerance

Rotterdam heeft volgens de wethouder de laatste jaren een enorme inh aalslag gemaakt. De stad heeft 3000 daklozen van straat gehaald, veelal met justitiële problematiek, en hen in een gedwongen kader geholpen. ‘We hanteren een zero tolerance beleid, maar dat is enkel succesvol met daarachter ook oplossingen om recidive te voorkomen. Justitie en hulpverlening moeten daarbij goed samenwerken en dat gebeurt met behulp van het Veiligheidshuis.’

Verschuiving

De Veiligheidshuizen in Nederland hebben zich door de jaren heen op hun eigen manier ontwikkeld. Onder andere de decentralisatie van de jeugdzorg en de vorming van één landelijk politiekorps zorgen opnieuw voor verschuivingen waardoor de partners van de Veiligheidshuizen een Landelijk Kader wilden opstellen. Het kader beschrijft de functie, het doel, de meerwaarde en de focus van het Veiligheidshuis.

Zware cases

‘Met de komst van het Landelijk Kader Veiligheidshuizen laten we sommige doelgroepen los’, legt Spoelman uit. ‘Er werden tot nu toe te veel cases opgepakt, waardoor we nu hebben besloten om ons alleen te focussen op de echt zware cases waar de samenwerking tussen zorg en justitie nodig is. Gevallen die niet alleen in de zorgketen of alleen door Justitie opgelost kunnen worden.’ Volgens het Kader wordt de samenwerking effectiever wanneer de Veiligheidshuizen selectief zijn in de cases die zij oppakken.

Regie

Vanaf 1 januari 2013 vallen de Veiligheidshuizen niet meer onder de regie van het Openbaar Ministerie maar die van gemeenten. Tegelijkertijd wordt er gewerkt aan de regionalisering van Veiligheidshuizen: in de toekomst heeft elk van de 25 veiligheidsregio’s ten minste één centraal Veiligheidshuis, waar de regiogemeenten op kunnen aansluiten.

Besparing

‘Een deel van de Nederlandse bevolking is erg ingewikkeld, maar gek genoeg maken we daar altijd algemeen beleid voor’, vertelt Kriens. Die specifieke groep heeft een persoonsgerichte aanpak nodig. Per persoon of per gezin.’ De aanpak van complexe multiproblemgezinnen is volgens Kriens erg intensief. ‘Dat kost natuurlijk wat, maar het is ontzettend slecht om dit niet te doen. Iedere euro die we investeren in deze aanpak, bespaart ons bijna 2,5 euro aan zorgkosten en schadeclaims.’

Bezuinigingen

De bezuinigingen op het gemeentebudget zorgen ervoor dat een netwerk als het Veiligheidshuis onder druk komt te staan. Kriens:’De eerste reflex bij bezuinigingen is dat alle partijen zich terugtrekken en zich richten op hun kerntaken. Daardoor kan het bestaan van het Veiliheidshuis in gevaar komen. Het is dus belangrijk dat iedereen gecommiteerd is en blijft.’