De Luisterlijn, Maatschappelijke opvang in zelfbeheer en de Gay-straight alliance zijn sociale interventies in de databank Effectieve sociale interventie die programmaleider Peter Rensen aan het hart gaan. ‘Omdat ze laten zien wat een interventie kan doen met mensen’, zegt Rensen. Hij is vanaf het begin – tien jaar geleden – betrokken bij de oprichting en invulling van de databank Effectieve sociale interventies. ‘Gedragsverandering is echt lastig. Vaak zie je dat het effect van een interventie groter is als de doelgroep zelf een actieve rol speelt in de aanpak.’

Effectieve sociale interventie

Inmiddels staan in de databank Effectieve sociale interventies 137 interventies online. De databank wordt beheerd door kennisinstituut Movisie. Bij de databank kunnen interventie-ontwikkelaars uit het sociaal domein effectieve interventies aanmelden – sinds vijf jaar na beoordeling door een commissie van onafhankelijke deskundigen. Daarnaast kunnen professionals in de databank een antwoord vinden op sociale vraagstukken. De databank maakt de kwaliteit van het sociaal werk inzichtelijk en is een impuls voor verbetering en professionalisering van het sociaal domein. In 2017 stond het aantal downloads van de interventies van de databank op 17.000. In 2019 was het aantal downloads gestegen naar 50.000.

Kwaliteitsverbetering Interventie

Peter Rensen is programmaleider Effectiviteit en vakmanschap bij Movisie en staat aan de basis van de oprichting van de databank. ‘Het doel is kwaliteitsverbetering van het uitvoerend werk’, zegt Rensen. Maar hij voegt daar direct aan toe: ‘Met interventies alleen kom je er niet, belangrijk zijn ook goed opgeleide professionals.’

Werkende factor in interventies

Gevraagd naar de interventies die er voor hem uit springen noemt hij er drie. Rensen: ‘Die heb ik beter leren kennen in en de praktijk en dan zie je dat zo’n aanpak iets teweeg brengt bij de mensen voor wie hij is bedoeld.’ Het gaat om De Luisterlijn, Maatschappelijke opvang in zelfbeheer en de interventie Gay-Straight Alliance. ‘Een veilig schoolklimaat in de Gay-Straight Alliance en de opzet van opvang voor mensen die dakloos zijn wordt mogelijk gemaakt door samenwerking met de doelgroep. De werkende factor in deze interventies zijn de mensen zelf, die steviger in hun schoenen komen te staan.’

Innovatie en wat is interventie?

Deze samenwerking tussen professionals en doelgroep is een van de lessons learned, ‘Dat is het mooie van zo’n databank; het geeft inzicht in wat werkzame elementen zijn van interventies’, zegt Rensen, die ook secretaris is van de erkenningscommissie van interventies voor de databank. Een andere geleerde les is: ‘Dat je voortdurend in debat bent over gebruikte interventies met de uitvoerders in het sociaal domein, en dat brengt juist ontwikkeling en innovatie teweeg.’ Bovendien brengt tegenspraak ook draagvlak met zich mee. ‘Als je in de discussies met professionals, hoogleraren en andere deskundigen de criticasters weet mee te krijgen, dan heb je meteen ambassadeurs om je effectieve interventie breed in te zetten.’

Mooie interventie

Zijn er ook problemen met de databank? ‘Niet alle mooie interventies en aanpakken zitten erin’, zegt Rensen. ‘Omdat de eigenaren van een effectieve interventie zich niet aanmelden. Dan heeft een team bijvoorbeeld een prima interventie neergezet in de wijk, maar ze brengen die interventie niet naar de databank. Om verschillende redenen; ze zien er het nut niet van in. Of het heeft geen prioriteit want ze hebben het druk met hun gewone werk. En vaak blijft de evaluatie van een interventie uit, terwijl dat wel nodig is om een interventie te kunnen beschrijven. Een voorbeeld is het project Housing First, op dit moment belangrijk in de maatschappelijke opvang. Uitgangspunt daarvan is dat mensen eerst een dak boven het hoofd hebben voor ze überhaupt kunnen deelnemen aan andere hulpverlening. De professionals die dit project hebben opgezet staan in de uitvoering en hebben geen tijd om dit effectieve project vast te leggen in een overdraagbare projectbeschrijving.’

Kracht van sociaal werk

Rensen is enthousiast over de ontwikkeling van de databank: ‘Ik zie dat het werkt. Ik lees als lid van de erkenningscommissie elke nieuwe interventie nog steeds met veel plezier. Vooral het laatste onderdeel, het praktijkvoorbeeld. Dat zijn korte portretjes van een persoon die de interventie heeft meegemaakt. Dan zie je de kracht van het sociaal werk.’

Meer weten over de Movisie databank Effectieve sociale interventies>>