Dit zijn de woorden van Lies. Eén van de vrijwilligers van het project Verhalen tegen Eenzaamheid. Een initiatief van WelzijnGeldermalsen en Van Vroeger Voor Later. Saskia Derks, eigenaar van Van Vroeger Voor Later: ‘Eenzaamheid is landelijk best een groot probleem. In Geldermalsen liggen de cijfers van mensen die eenzaam zijn zelfs hoger dan gemiddeld. Daar wilden we iets aan doen.’
Vrijwilligers
Dus sloegen zij en Sharon Cents, cliënt- en ouderenadviseur bij WelzijnGeldermalsen, de handen ineen. Derks: ‘WelzijnGeldermalsen werkte al met bezoekvrijwilligers. We hebben gezocht naar een methode die deze vrijwilligers kunnen gebruiken om meer de diepte in te gaan in de gesprekken die ze hebben tijdens hun bezoekjes.’
‘Eenzaamheid is al jaren een belangrijk thema. Er is zelfs aangetoond dat chronische eenzaamheid even schadelijk is als het roken van vijftien sigaretten per dag.’ Aldus Renske van der Zwet. Lees meer >>
Boekje
Zo ontstond het idee voor Verhalen tegen Eenzaamheid. Doel is dat eenzame ouderen in gesprek gaan met een vrijwilliger over hun leven. Deze vrijwilliger maakt hier vervolgens een boekje van. Om het project te laten slagen, maakten Derks en Cents een cursus die bestond uit twee delen. In het eerste deel werden er herinneringsworkshops gegeven aan de eenzame ouderen.
Herinneringsworkshop
Derks: ‘We gaven de groep drie keer een herinneringsworkshop. Wat je daarbij doet, is een klein thema kiezen dat bij voorkeur positief geladen is. Eén van onze thema’s was “mijn eerste schooldag”. We hebben geprobeerd alle zintuigen van de deelnemers aan het werk te zetten door ze te triggeren.’ Dit deden ze door een herkenbare sfeer te scheppen met bijvoorbeeld kinderliedjes van vroeger, kroontjespennen, inkt en retroschriftjes. ‘Dan komen er herinneringen boven. We vroegen ze hoe hun eerste schooldag eruit zag. Doordat ze er met elkaar over praatten, versterkten ze elkaars herinneringen.’
Training
Voordeel van de herinneringsworkshops is dat de deelnemers al een beetje nagedacht hebben over hun verleden. Dat maakte het makkelijker voor de vrijwilligers. Deze vrijwilligers kregen ook een training. Hierin werd besproken hoe je het gesprek aan kunt gaan, welke onderwerpen je bespreekt, hoe je de oudere begeleidt en, niet onbelangrijk, hoe je het verhaal goed op papier zet.
Professionals en vrijwilligers die veel met eenzaamheids-problematiek te maken hebben, willen graag meer ondersteuning en samenwerking. Dat blijkt uit een frontliniepeiling van Movisie onder 272 sociaal professionals en vrijwilligers. Lees meer >>
Dementie
Inmiddels zijn er ruim 25 vrijwilligers opgeleid en zijn er verschillende boekjes geschreven. De reacties zijn positief. Vrijwilliger Alieke: ‘Mijn hoofdpersoon is een fenomeen in herinneringen. Ze leeft intens en alle herinneringen zitten beeldend in haar hoofd. We hebben vijf gesprekken gehad en ik kan dit contact niet zomaar afkappen nu. Daarom ga ik elke vier weken een keer naar haar toe en dan lezen we wat uit ‘Gouden Jaren’ van Annegreet van Bergen. Ze wordt door mij gehoord en gezien en ik vind het leuk om te doen.’ Vrijwilliger Ineke: ‘Mijn hoofdpersoon en ik kennen elkaar van vroeger, we hebben veel samen meegemaakt. Ik vind het zó leuk en bijzonder. Omdat ze beginnende dementie heeft, helpen haar broers me met aanvullingen en foto’s bij het verhaal. Want ik wil wel het goede verhaal vertellen.’ Deelnemer meneer Vellekoop: ‘Ik heb hier maar één woord voor: uitdagend. En uitdaging kan ik op mijn leeftijd nog steeds wel gebruiken hoor!’
Verbinding
Enthousiaste vrijwilligers en deelnemers dus. Maar helpt het project ook echt om eenzaamheid te bestrijden? Saskia Derks is ervan overtuigd. ‘Iedereen maakt in zijn leven ups en down mee. Eenzaamheid hoort daarbij. Je moet niet proberen om dat gevoel op te heffen, maar heb er aandacht voor. Verbinding is hierbij een toverwoord. Ik heb gemerkt dat het delen van verhalen en herinneringen in dit project leidt tot een verbondenheid. Natuurlijk kunnen de deelnemers elkaars pijn niet uitroeien, maar de verbondenheid maakt het minder schrijnend.’
