Hanneke Felten is projectleider en onderzoeker Effectiviteit en vakmanschap bij Movisie. Samen met haar collega Afiah Vijlbrief werkte ze aan de digitale publicatie ‘Doing it for optimal impact’. In dit boekje combineerden ze kennis van ongeveer 400 wetenschappelijke studies met, do’s en dont’s en tips van trainingsexperts. Felten: ‘Er zijn heel veel mooie rapporten over wat werkt als je discriminatie wilt voorkomen, maar als je wilt dat de kennis daaruit ook gebruikt wordt, moet je een stap verder zetten dan alleen een onderzoeksrapport publiceren. Met Doing it for optimal impact hebben we die stap gemaakt. We hebben zeven werkvormen beschreven waarvan de kans groot is dat ze werken. Ook is te lezen hoe je valkuilen kunt voorkomen, wat de voorwaarden zijn om effectief te werken en wat je vooral wel en niet moet doen.’

Complex proces

Het boekje gaat vooral over manieren om acceptatie van LHBTI’s te vergroten en discriminatie van die groep te verminderen. Maar Felten benadrukt dat de bevindingen die in het boekje te lezen zijn, ook gelden voor andere vormen van acceptatie en discriminatie. ‘Het is in alle gevallen van belang dat je beseft dat acceptatie vergroten en discriminatie verminderen een complex proces is. Het is geen klein onderwerp dat je er wel even bij kunt doen. Terwijl de aandacht ervoor eigenlijk altijd minimaal is. Om sociale cohesie in bijvoorbeeld een wijk, op een school of in een verpleeghuis te verbeteren, is het van belang dat er niet wordt gediscrimineerd. Als je hiermee aan de slag wilt, ga dan niet af op je gutfeeling, maar denk echt na hoe je het bij jouw doelgroep het beste kunt aanpakken en wat wel of niet werkt.’

Veel gemeenten besteden in asielzoekerscentra aandacht aan de acceptatie van lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen en transgenders (LHBT’s). Vaak wordt gehandeld vanuit de gedachte ‘baat het niet, dan schaadt het niet’. Hanneke Felten: ‘Dat gaat alleen niet op. Sterker nog, soms kunnen interventies zelfs averechts werken.’ Lees meer >>

Negatieve associatie

Wat in de praktijk bijvoorbeeld vaak gebeurt, is dat gespreksleiders aan het begin van een gesprek over homoseksualiteit deelnemers de kans geeft te roepen wat in ze opkomt bij het onderwerp. Het idee is dat iedereen dan even zijn zegje kan doen, wat stoom kan afblazen en de discussie op gang komt. Felten: ‘Gevolg van deze manier van werken is dat er bijna altijd ook negatieve dingen geroepen worden. Zeker onder jongeren. Daarmee activeer je dus eigenlijk negatieve associaties en dat negatieve gevoel versterk je doordat het hardop in de groep gezegd wordt. Wil je negatieve beeldvorming verminderen, moet je niet eerst alle negatieve dingen gaan opnoemen.’

Verkoopproces

Felten gaf bovenstaande regelmatig terug aan trainers. ‘Het was mooi dat een voorlichter, die in zijn dagelijks leven in de reclamewereld werkt, ineens besefte dat het gek is dat hij zijn voorlichting al jarenlang zo insteekt, terwijl hij er als reclamemaker nooit over zou piekeren om op deze manier te werken. “Ik wil een product aanprijzen dus ik ga mensen niet eerst de ruimte geven om te zeggen wat er mis mee is.” Eigenlijk moet je een voorlichting ook zien als een verkoopproces. Je verkoopt tolerantie, acceptatie, gelijke behandeling. Dat is wat je aan de man wilt brengen.  Dan moet je niet eerst de ruimte laten om te vertellen wat er verkeerd aan is.’

Gratis downloaden

‘Doing it with Optimal Impact. Tips voor effectiever discriminatie verminderen van LHBTI’s in voorlichtingen, trainingen en workshops ’ van Hanneke Felten en Afiah Vijlbrief wordt op vrijdag 23 februari, tijdens een landelijke dag voor voorlichters, officieel gepubliceerd. Nu al is de publicatie gratis te downloaden op de website van Movisie.