Ondanks dat de nieuwe meldcode al bijna een jaar van kracht is, weten nog veel professionals niet hoe of wanneer ze moeten melden bij Veilig Thuis en wat het afwegingskader precies is. Kirsten Regtop:‘Zeker bij kindermishandeling kunnen gevolgen een leven lang spelen. Onveiligheid niet bespreken lost niks op.’

Oefenen

‘De meeste professionals weten wel dat er een aangepaste meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld is, maar het toepassen daarvan is nog niet geland.’ Dat ziet Kirsten Regtop, die professionals traint over de toepassing van de meldcode, bij haar cursisten. ‘Professionals moeten meer met elkaar oefenen om te praten over dit onderwerp en het afwegingskader, tijdens casusbesprekingen met collega’s en bij gezinnen thuis.’

Melden

De vernieuwde meldcode is gebaseerd op de professionele normen van iedere specifieke beroepsgroep. In drie gevallen moet een professional sowieso melden bij Veilig Thuis: 1) als er vermoedens zijn, of als een cliënt in vertrouwen onthult (disclosure) dat er sprake is van acute of structurele mishandeling, 2) als je als professional onveiligheid hebt geconstateert en hulp hebt proberen te organiseren maar deze niet van de grond komt, bijvoorbeeld als het gezin het niet toelaat, en 3) als er wel hulp is georganiseerd, maar de onveiligheid blijft bestaan.

Bellen

In alle andere gevallen, als je bijvoorbeeld vage vermoedens hebt of als je advies wilt, dan kun je ook Veilige Thuis bellen. Dat kan ook anoniem. Het doel van Veilig Thuis is namelijk niet om zo veel mogelijk meldingen binnen te harken, maar om meer veiligheid te waarborgen, expertise te bieden en om onderzoek te doen óf er sprake is van onveiligheid. ‘Het is daarom ook goed om te weten dat professionals niet zelf hoeven te onderzoeken of er onveiligheid speelt. Daar is Veilig Thuis voor’, benadrukt Regtop.

Vertrouwensrelatie

Onveilige situaties komen nog vaak voor in gezinnen zonder dat professionals het bespreken. Eerder riep Rianne van Rooijen, teamleider bij Veilig Thuis Gelderland Midden, al op om het onderwerp vooral op tafel te leggen en het daar te houden. Professionals vinden dat vaak spannend. Zou het niet de vertrouwensrelatie beschadigen? ‘Integendeel,’ zegt Regtop. ‘Gezinnen voelen het haarfijn aan als je dingen voor ze verbergt. Het is des te beter om veiligheid wel te bespreken, open en transparant. Dan weten gezinnen in ieder geval dat ze ook met dat onderwerp bij jou terecht kunnen. En dan pak je het sneller aan. Stel je voor wat er met de vertrouwensrelatie gebeurt als je het laat sudderen, de onveiligheid verergert en het onderwerp pas op tafel komt als het zo erg is dat je een melding moet doen. Nee, dan wekt transparantie echt meer vertrouwen.’

Hulp

Zonder het te bespreken kun je bovendien geen hulp organiseren. Helaas moet ook geconstateerd worden dat er nog weinig bekend is van wat effectieve hulp is bij kindermishandeling. Het NJi schrijft erover: ‘Onderzoek naar de aanpak van kindermishandeling is nog steeds beperkt. Hoewel sommige interventies positieve effecten laten zien, is er ook nog veel onduidelijk.’

Risicofactoren

Regtop: ‘Wat in ieder geval een beproefde eerste stap is, is onderzoeken wat risicofactoren zijn voor geweld. En als je dan specifieke problemen vindt, zoals verslaving of een psychiatrische stoornis, dan weet je ook waar je hulp moet zoeken. Bij gezinnen waar het minder duidelijk is, is het inderdaad lastiger. Het herkennen en bespreken van geweldspatronen of patronen van veiligheid/onveiligheid nog te weinig prioriteit heeft. Dit is een verandering die nu sterk ingezet is vanuit de verbeterde Meldcode. ’ Momenteel onderzoekt Regtop hermeldingen bij Veilig Thuis Gelderland Oost, juist ook om te kijken wat voor patronen daarin zitten