Zeven zorgteams van verpleeghuizen, verzorgingshuizen en bij thuiszorgorganisaties gingen op zoek naar de beste teamsamenstelling om de zorg aan ouderen te kunnen verbeteren. Het NIVEL tekende de bevindingen op. Omdat cliënten steeds meer ingewikkelde zorg nodig hebben, hebben de zorgteams extra kennis en deskundigheid nodig. Door bijvoorbeeld mbo- en hbo-verpleegkundigen toe te voegen aan het zorgteam was in vijf teams al snel verandering merkbaar.
Signaleren
Vooral leidinggevenden vinden het prettig wanneer er verpleegkundigen aan het zorgteam worden toegevoegd. Zij nemen veel coachings- en sturingstaken van hen over. Verpleegkundigen zijn daarnaast goed in het signaleren van problemen bij de cliënt. ‘Zij hebben gewoon een goed overzicht…zijn in staat om 30 cliënten in hun hoofd te hebben en daarvan de belangrijkste zaken die gedaan moeten worden te onthouden’, aldus een van de leidinggevenden in het onderzoek.
Helpen
Ook teamleden vinden het prettig wanneer er een verpleegkundige in hun team zit. ‘Ik vind het wel prettig om even gauw…bepaalde dingen te vragen…het is gewoon een goed gevoel dat er iemand bij is om je te helpen’, zegt een van de verzorgenden.
Wat vind jij van de verpleegkundige in je zorgteam?
Vind je het prettig en kun je gebruikmaken van zijn of haar kennis? Of is het jou onduidelijk wat hij/zij precies doet. Deel je ervaringen via de reageerknop >>
Weerstand
Maar er is ook weerstand. Vooral wanneer de rol en de positie van de verpleegkundige nog niet helemaal duidelijk is, volgens NIVEL-onderzoeker Linda Koopmans. Die weerstand is vooral merkbaar wanneer teamleden de coachende en sturende rol van de verpleegkundige niet lijkten te waarderen en zich snel aangevallen voelen. Soms vinden ze de verpleegkundige niet van toegevoegde waarde, maar meestal is het onduidelijk welke taken zij precies heeft. ‘Duidelijkheid over de rol en een goede introductie van verpleegkundigen in het team is dan ook essentieel’, aldus Koopmans.
Teamoverstijgend
In de interview met de onderzoekers geven de verpleegkundigen aan dat zij tot nu toe het beste tot hun recht lijken te komen wanneer zij teamoverstijgend werken. Ze zijn dan niet direct op de werkvloer en dus misschien iets minder goed benaderbaar, maar hun taak lijkt wel duidelijker. Zij worden vaker bevraagd over problemen in de zorgverlening en de teamleden lijken hun coachende rol beter te begrijpen en accepteren.
Teamsamenstelling
Er is geen blauwdruk voor de ideale teamsamenstelling, vinden de teams. Iedereen doet het op zijn eigen manier. Het is wel duidelijk dat een gevarieerde samenstelling een positieve invloed heeft op de zorg, de kwaliteit van leven van cliënten en op de tevredenheid van de medewerkers, zo blijkt uit het NIVEL-onderzoek. Elk functieniveau heeft zijn eigen toegevoegde waarden, benadrukken de geïnterviewde leidinggevenden. Zo zijn verpleegkundigen etra deskundig, maar spelen de verzorgenden weer een grote rol in de praktische uitvoering zijn de helpenden belangrijk voor de zorg in de algemene dagelijkse levensverrichtingen. (ADL-zorg).
Lees hier het evaluatieonderzoek Proeftuinen Ouderenzorg van het NIVEL >>
Verpleegkundigen zijn belangrijk voor verpleegtechnische handelingen , indiceren enz. Het verzorgen van mensen , ondersteunen van mantelzorg, motiveren tot het doen van oefeningen enz. zijn taken die beter gedaan kunnen worden door een verzorgende. Zij kent de mensen goed. Verpleegkundigen blijven vaak lang voor iemand zorgen die allang door een verzorgende verzorgd kan worden.
Nadeel van verpleegkundigen is dat de functie uit een vaak hierarchisch opgebouwde organisatie stamt waar 'strepen op de mouw en senioriteit' de plek op de apenrots bepaalden. Dat schuurt met de democratischer ingerichte zorgteams. Ook schuilt er een gevaar in onnodig medicaliseren bij een te grote rol van verpleegkundigen. Scherp afbakenen is dus inderdaad een must.