Door Carolien Stam – De kans op recidive – terugval in criminaliteit – moet minder worden door de verplichte nazorgtrajecten. De recidive onder jonge gedetineerden is 78 procent binnen zeven jaar, zo bleek uit een recent onderzoek. Staatssecretaris Albayrak wil een stok achter de deur: wie zich onttrekt aan de nazorg kan worden teruggeplaatst in de inrichting.

Terugkeer
Vorig jaar concludeerde de Algemene Rekenkamer dat inrichtingen de jeugdigen beter moeten voorbereiden op hun terugkeer naar de maatschappij: ‘Zij kunnen dit op verschillende manieren doen, bijvoorbeeld door hen een geleidelijke overgang van de gesloten opvang of behandeling naar een meer open plaats te bieden.’ Dat zou bevorderlijk zijn voor een succesvolle terugkeer van de jeugdigen in de maatschappij. ‘Nazorg na terugkeer zorgt ook voor minder recidive en volgens ons zouden de instellingen dit instrument vaker kunnen inzetten.’

Dodelijk
Ook de Inspectie voor de Sanctietoepassing en de Inspectie Jeugdzorg hadden een onderzoek gedaan, naar aanleiding van een dodelijke steekpartij door een jongere die in zijn reclasseringsperiode was. Daaruit bleek dat onvoldoende nazorg gerealiseerd kan worden als iemand meerderjarig wordt tijdens jeugddetentie.

Verplicht
Staatssecretaris Albayrak wil in aanvulling op de bestaande mogelijkheden voor nazorg met nieuwe wetgeving komen om een verplicht kader op te kunnen leggen. In de praktijk blijkt dat weinig jongeren gebruik maken van nazorg op vrijwillige basis. Uit internationaal onderzoek blijkt dat een strafrechtelijke interventie meer effect heeft als na afloop daarvan een traject van nazorg volgt.

Verruimd
De verplichte nazorg kan op verschillende wijze vorm krijgen, aldus het ministerie van Justitie. Voor de nazorg na jeugddetentie worden de mogelijkheden voor scholing- en trainingsprogramma’s (stp’s) verruimd. Voor een deel van de jeugdgedetineerden zijn deze programma’s nu al onderdeel van de laatste fase van hun detentie. Die groep wordt verder vergroot. Met behulp van deze programma’s kan de begeleide terugkeer in de samenleving, met de sanctie van terugplaatsing in de inrichting, worden vorm gegeven.

Inrichting
Voor jongeren met een PIJ-maatregel (‘plaatsing in een inrichting voor jeugdigen’, soort Jeugd-tbs) zal de verplichte nazorg worden geregeld in de vorm van een voorwaardelijke beëindiging van de PIJ-maatregel. Als algemene voorwaarde bij de beëindiging geldt de verplichting tot het volgen van het nazorgtraject. Voor de nazorg aan jeugdgedetineerden wordt voor elke jongere een ‘plan van nazorg’ opgesteld, waarin de verschillende onderdelen, evenals de betrokken instanties worden omschreven.

Aangeboden
De benodigde wetswijzigingen zullen op korte termijn voor consultatie aan de adviesorganen worden aangeboden. Vooruitlopend op deze wetswijzigingen zal vanaf 1 april 2009 alle jongeren na hun detentie nazorg worden aangeboden.