In een recent artikel op Sociale Vraagstukken benadrukken Katrien de Vaan en Dionne van Lint van Regioplan het groeiende belang van aandacht voor intieme terreur binnen de aanpak van huiselijk geweld. Intieme terreur, een vorm van geweld gekenmerkt door dwang en controle, wordt nog te vaak over het hoofd gezien en kan verstrekkende gevolgen hebben voor slachtoffers.

Vereenvoudiging 

De auteurs wijzen op het verband tussen intieme terreur, stalking en femicide, waarbij controle over het slachtoffer leidt tot ernstig fysiek geweld of zelfs moord. Ze benadrukken daarom de noodzaak om deze dynamiek vroegtijdig te herkennen, maar waarschuwen voor de vereenvoudiging van (ex-)partnergeweld in Nederland.

‘Er wordt in toenemende mate over (ex)partnergeweld gesproken in een tweedeling: er is een vorm waarbij controle geen rol speelt (situationeel geweld) en een vorm waarbij controle wel een rol speelt en die dwingend van aard is (intieme terreur). Dat is natuurlijk aantrekkelijk: iets is het één of het ander. Maar het is ook onzin’, schrijven zij op Sociale Vraagstukken. De rol van controle bij geweld tussen (ex-)partners is veel te ingewikkeld om te passen in een simpele tweedeling waarin er sprake is van controle of niet.

Dieper inzicht in partnergeweld

De aanpak van (ex-)partnergeweld vereist een dieper inzicht in de aard en ernst van controle en dwang, en een afstemming van interventies die de veiligheid van slachtoffers vergroten en plegers begrenzen, met aandacht voor zowel acute als langetermijnbehoeften. Het Verwey-Jonker Instituut pleit voor een gezamenlijke, integrale analyse en benadrukt de rol van expertise bij hulpverleners in deze aanpak.

De auteurs schrijven ook dat een effectieve aanpak van intieme terreur vraagt om een heroverweging van traditionele interventiemethoden, zoals het samen aan tafel zetten van (ex-)partners, en pleiten voor een meer doordachte benadering die de veiligheid en weerbaarheid van slachtoffers vooropstelt. Met hele concrete oplossingen komen de auteurs van het stuk nog niet.

Hoe herken je intieme terreur? 

Er zijn wel handvatten beschikbaar voor professionals en manieren waarop je intieme terreur kunt herkennen. Hier schreven we op Zorg+Welzijn al eerder artikelen over. Zoals 8 manieren om intieme terreur te herkennen. Daarvan we er alvast nu een met je.

Intieme terreur verloopt in fases. Kenmerkend voor intieme terreur is dat de eerste fase heel romantisch is. Als slachtoffer krijg je veel aandacht, je partner laat blijken dat hij je helemaal fantastisch vindt. Vervolgens wordt de controle langzaam opgebouwd.

De controlerende partner wil bijvoorbeeld vaak snel samenwonen en gezamenlijk de financiën doen. Ook zal een controlerende partner proberen de ander af te sluiten van vrienden en familie of het contact met hen te beperken, zodat hij of zij niet de ondersteuning krijgt die hij of zij nodig heeft. Op die manier raak je als slachtoffer langzaam ingesponnen in het web van de pleger.

Wat moet je als sociaal werker weten over femicide? 

Ook schreven we eerder een artikel over alles wat je als sociaal werker moet weten over femicide. In Nederland worden vrouwen veel vaker vermoord dan in andere Europese landen, en vaak omdat ze vrouw zijn. Dit verschijnsel heet femicide. Betere signalering kan levens redden. Maar hoe doe je dat? De rode vlaggen die kunnen duiden op intieme terreur herkennen is cruciaal. Rode vlaggen met het risico op een fatale afloop zijn bijvoorbeeld stalking, geweld tijdens de zwangerschap, poging tot verwurging en toenemend geweld. Voor professionals ontwikkelden de organisaties samen met de overheid de factsheet intiem-terreur voor professionals. Lees hier verder.