Directeur M. Koppert van het verzorgingshuis Molenhof in

Zwolle: ‘Wij zien inderdaad dat de jongere generatie verzorgenden

minder kennis in huis heeft over geloof dan het oudere personeel. Maar het lijkt

me wat ver gaan om daarom in opleidingen meer nadruk te leggen op geestelijke

stromingen. De Molenhof heeft, net als de meeste andere verzorgingshuizen, een

pastoraal werker en een humanistisch raadsvrouw in huis. Deze mensen zijn

deskundig en praten regelmatig in groepjes over zingeving en levensvraagstukken.

Bewoners kunnen bij hen terecht als ze daar behoefte aan hebben. Dat lijkt ons

wel voldoende. Ouderen die last hebben van depressiviteit kunnen beter naar een

psycholoog gaan.’

Ernst-Jan Scheerder, beleidsmedewerker van het katholieke

verzorgingshuis het Fraterhuis in Tilburg: ‘Wij vinden dat ons

personeel zijn best moet doen zich in te leven in de bewoners van ons huis. Maar

ze hoeven niet per se veel te weten over het katholieke geloof, daar worden ze

ook niet op aangenomen. Wel geven we zelf voorlichting aan onze verzorgers. Een

frater geeft eens een lezing over bejegening van ouderen of we laten

bijvoorbeeld een video zien over religieuze riten voor ouderen met dementie.

Maar om nu veel meer aandacht aan religie te schenken in de opleidingen lijkt me

wat overdreven. Het gaat erom dat ons personeel bewoners respectvol

benadert.’

Bewoonster van verzorgingshuis Rivierenhof in Zwolle, mevrouw

Langevoort (91): ‘Ik ben hervormd, en ik praat wel eens met de zusters

over het geloof. Als ik merk dat zij er ook iets van weten, komt er vanzelf een

gesprek op gang. Dat vind ik erg fijn. Of gelovige ouderen gelukkiger zijn, dat

weet ik niet. Ik weet wel dat ik na dit leven behouden aan zal komen. Dat geeft

een gerust gevoel.’

Johan van der Spek, beleidsmedewerker opleidingen en

arbeidsmarkt van de WoonZorg Federatie (WZF): ‘Er is in de

beroepsopleidingen gezocht naar een goede balans tussen alle aspecten die nodig

zijn voor een goede zorg. (WZF beslist mee over de eindtermen van

zorgopleidingen, red.). Maar het is natuurlijk goed dat er wordt nagedacht over

hoe het nog beter kan. Waar het om gaat, is dat opleidingen competente

medewerkers afleveren. Mensen die als ze een cliNnt ontmoeten met een voor hen

onbekend geloof, het initiatief nemen om daar kennis over te verwerven. Het gaat

om de werkhouding. Je hebt immers wel enige kennis nodig van religie om die te

kunnen respecteren.’

Roos Verheggen, deskundige ouderenzorg van de beroepsvereniging

STING: ‘Het lijkt ons moeilijk om binnen opleidingen vast te leggen wat

studenten allemaal over religies moeten weten. Geloofsbeleving is zo iets

persoonlijks. We zouden het wat breder willen trekken. Er zou in de opleidingen

wel meer aandacht kunnen zijn voor de belevingswereld van ouderen en zingeving

in het algemeen.’

Dominique de Vries, docent Ethiek aan de opleiding

Verpleegkunde van de Hogeschool Windesheim in Zwolle: ‘Geestelijke

stromingen vormen geen expliciet onderdeel in ons onderwijsprogramma. Maar

religieuze aspecten komen wel aan de orde. Wij werken volgens het Probleem

Gestuurd Onderwijs (PGO), dat wil zeggen met thema’s en taken. In een onderdeel

als Levensverhaal van de Zorgvrager, komen geloofskwesties natuurlijk wel naar

voren. Maar het is niet zo dat studenten alles moeten weten van verschillende

geloven en levensvisies. Het ligt eraan hoe studenten hun taken uitwerken, ze

kunnen zelf kiezen hoeveel aandacht ze besteden aan zingeving. Hoewel er op onze

opleiding nog steeds streng christelijke studenten rondlopen, wordt de spoeling

wel dunner.’

Dick Meerman, docent Ethiek van de Verpleegkunde opleiding van

de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen: ‘Prima dat Braam pleit voor meer

aandacht voor geestelijke stromingen in de opleidingen gezondheidszorg. De

ziekenzorg vergrijst steeds meer. Daardoor zal de behoefte aan zingeving in de

zorg toenemen. Ons onderwijs is sinds kort probleemgestuurd, dus het vak Ethiek

bestaat niet meer. Bij ons krijgen de studenten in het propedeusejaar wel een

brok ouderenzorg, later in de opleiding is er ook nog aandacht voor geriatrie.

In die thema’s komen wel ethische kwesties aan de orde, waarin

geloofsovertuigingen een grote rol kunnen spelen. Om fatsoenlijk met cliënten om

te kunnen gaan moeten studenten daar wel iets van weten, vind ik.’/Jeannine

Westenberg