‘Mensen met een beperking zijn burgers als ieder ander. Eigen regie van mensen met een beperking is een centrale waarde in zorg en ondersteuning,’ aldus het Visiedocument Kwaliteitskader Gehandicaptenzorg. Zorg en ondersteuning in de gehandicaptenzorg zijn, aldus de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN), gericht op het bevorderen en in stand houden van de leefkwaliteit van mensen met een beperking. In de zorgpraktijk kunnen cliënten bewust of onbewust een gevaar vormen voor zichzelf of voor hun omgeving, of op andere manieren hun eigen belangen schaden. Dan is het aan begeleiders om bescherming te bieden.

Zorgvuldig
De VGN heeft op 6 mei twee boekjes uitgereikt aan hoofdinspecteur Jenneke van Veen van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) tijdens de startconferentie van het Verbetertraject ‘Ban de band’. In de boekjes staan handreikingen voor begeleider en voor de cliënt om op het moment dat de vrijheid wordt beperkt, zorgvuldig te handelen.

Toepasbaar
In een onderzoek zijn vijf kwaliteitscriteria geformuleerd over hoe begeleiders op een verantwoorde manier met vrijheidsbeperkende maatregelen kunnen omgaan. Om deze criteria overal toepasbaar te maken, heeft de VGN aan het Landelijke KennisNetwerk Gehandicaptenzorg (LKNG) opdracht gegeven twee handreikingen te maken op basis van deze criteria. Eén voor begeleiders (Nadenken over vrijheidsbeperking van de cliënt) en een voor cliënten (Meepraten over beperking van je vrijheid).

Bewust
Als zich in de zorgpraktijk een situatie voordoet waarbij vrijheidsbeperking aan de orde komt, moet grote zorgvuldigheid in het handelen worden betracht. Die zorgvuldigheid vraagt, aldus de VGN, om het steeds weer bewust zijn van de vraag of vrijheidsbeperking nodig is, wat het doel is dat wordt nagestreefd en of het doel ook op een andere manier bereikt kan worden.

Aanknopingspunten
De handreikingen zijn een steun bij het toepassen van allerlei vormen van begrenzing aan de eigen regie van de cliënt. Dit gebeurt door zo concreet mogelijk de dagelijks gemaakte keuzes aan de orde te stellen. Er is bewust voor gekozen om beide partijen – de cliënt en de begeleider -aanknopingspunten te bieden om stil te staan bij de wenselijkheid van het begrenzen van vrijheden.

VGN: ‘Omgaan met vrijheden van de cliënt is iets dat je als begeleider dagelijks doet door, zoveel mogelijk in samenspraak, steeds weer opnieuw een aantal beslissingen te nemen. De VGN hoopt en verwacht dat deze twee uitgaven bijdragen aan de kwaliteit van al die dagelijkse beslissingen.’

Meer weten? Lees dan ook de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Daarvoor kunt u zich hier aanmelden.

Bron: Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland/Foto: ANP/Olaf Kraak