Z+W TV: ‘Dankzij integraal werken bied je een héle oplossing’
Als je zo druk bent dat je nauwelijks voldoende tijd voor al je cliënten hebt, waarom moet je je dan toch verdiepen in hoe je goed integraal werkt? En wat heeft je cliënt daaraan? ‘Als je echt integraal werkt, help je je cliënt met een hele in plaats van een halve oplossing.’
Wat is integraal werken?
Aan het woord is Rian van de Schoot, directeur van Vilans en kernteamlid van het programma Integraal Werken in de Wijk. In dit programma bundelen Vilans, Movisie, NJi, de Werkplaatsen Sociaal Domein en Nederlands Centrum Jeugdgezondheid hun krachten om kennis over integraal werken te verzamelen, verrijken en verspreiden. Wat is dat integrale werken precies? Van de Schoot: ‘Integraal werken is eigenlijk je laten verrassen door verschillen in de praktijk. Geen mens is hetzelfde dus geen enkele zorg- of ondersteuningsvraag is hetzelfde. Dat betekent dat je moet durven beginnen bij “wat heeft deze persoon of dit gezin nodig” en van daaruit te kijken naar wat dan het beste past. De kunst is dus dat je breder probeert te kijken dan vanuit je eigen achtergrond of je eigen specialistische kennis. Zet de bril van de generalist op, bekijk de situatie vanuit verschillende invalshoeken en over de verschillende leefgebieden en voeg van daar uit de juiste hulp toe. En dat je dat soms niet zelf kan, maar dat je daar iemand voor nodig hebt, dat is eigenlijk wat integraal werken is. Haal op tijd je eigen kennis erbij, maar haal ook op tijd de kennis van een ander erbij.’
Wielen opnieuw uitvinden
Na de transities van 2015 is integraal werken misschien wel een vanzelfsprekendheid geworden voor veel sociaal professionals. Van de Schoot ziet ook dat er in vijf jaar tijd grote stappen gezet zijn. Maar er is nog ruimte voor verbetering: ‘Wat echt een aandachtsgebied is, ook voor ons als kennisinstituten, is zorgen dat kennis op de juiste plek terecht komt. We zien bijvoorbeeld nog steeds wielen opnieuw uitgevonden worden terwijl de voorbeelden en kennis al beschikbaar waren. Dus de kennis laten stromen door het land is nog steeds een uitdaging. Ik gun daarin mensen die in wijkteams werken ook echt tijd om te leren. We hebben natuurlijk die enorm hectische periode in het begin gehad, toen we allemaal anders moesten gaan werken, en ik wens iedereen toe dat er nu ook echt tijd voor reflectie en leren ontstaat om de verbeterslagen voor elkaar te krijgen.’
Rian van de Schoot is, naast onder meer psychiater René Keet en actieonderzoeker Pieter Hilhorst, één van de sprekers op het Zorg+Welzijn congres Wijkteams op 20 mei. Meer info of aanmelden >>
Hele oplossing
Maar zoals Van de Schoot zelf aangeeft, het kost tijd om die kennis tot je te nemen. Waarom zou jij, als sociaal werker met waarschijnlijk een volle agenda, je tijd besteden aan lezen en leren in plaats van aan je cliënt? Omdat je je cliënt dan pas echt goed kunt helpen, zegt de Vilans directeur. ‘Ik ben ervan overtuigd dat integraal werken jouw cliënten helpt omdat niet alle levensgebieden van al je cliënten in jouw portefeuille, in jouw kennisgebied, zitten. Als je leert om goed met een generalistische bril over die volledige levensgebieden heen te kijken, zie je duidelijker wat jij kan inbrengen om deze cliënt te helpen, waardoor je zelf scherper wordt in wat je doet, maar je weet ook op tijd een meer gespecialiseerde collega erbij te halen. En daar zit de winst voor de cliënt. Dat die met een hele oplossing en niet met een halve oplossing wordt geholpen.’
Rian van der Schoot is, naast onder meer psychiater René Keet en actieonderzoeker Pieter Hilhorst, een van de sprekers op het Zorg + Welzijn Congres Wijkteams 2021 ‘Integraal werken in de wijk’ op 20 mei.
