Door het VN-verdrag is het de bedoeling dat alle gebouwen, winkels, openbaar vervoer en ook websites toegankelijk moeten worden voor mensen met een beperking. Bedrijven kunnen geleidelijk beginnen met eenvoudige aanpassingen. Volgens Mandy Mienes – van het team inclusie van Movisie en ambassadeur voor het VN-verdrag – loopt Nederland in vergelijking met het buitenland achter met deze aanpassingen: ‘In Spanje is het bijvoorbeeld heel normaal dat alle scholen rolstoeltoegankelijk zijn. Kinderen met een beperking in de klas is een heel gewoon verschijnsel. Nederland heeft wat in te halen.’

Communicatie

Mienes is dankzij haar inspanningen voor de goedkeuring van het VN-verdrag genomineerd voor de Gouden Venus van Milo Prijs van het Dela Goededoelenfonds. Zij denkt dat de sociaal werker door het VN-verdrag vooral verschil gaat merken in de informatievoorziening aan de cliënt. ‘Het is de bedoeling dat de informatie volledig is toegespitst op de cliënt, dus er moet bijvoorbeeld heldere taal op de websites van de zorginstellingen en de gemeente staan.’

Toegankelijk

Maar ook in de directe communicatie met de cliënt kan de sociaal werker ervoor zorgen dat de cliënt alles volledig begrijpt. Mienes: ‘Hierdoor zou het kunnen dat de gesprekken langer duren, of dat je ze anders vormgeeft, door bijvoorbeeld gebruik te maken van pictogrammen, een illustratieve video, of – indien beschikbaar- een doventolk mee te nemen. Voorheen zorgde de cliënt daar zelf voor, maar nu is het dus de bedoeling dat de zorginstelling of gemeente hier voor zorgt. Voor iedereen moet er toegankelijke informatievoorziening zijn.’

Alle gebouwen, winkels, openbaar vervoer en ook websites moeten gewoon toegankelijk worden voor mensen met een beperking. Bedrijven kunnen geleidelijk beginnen met eenvoudige aanpassingen. Dat heeft de Tweede Kamer in januari dit jaar besloten. Lees meer>>

Sociaal werker

Dit betekent volgens Mienes ook dat er niet meer altijd geleund kan worden op familieleden of vrienden die de cliënt meeneemt. ‘Vaak merk ik dat sociaal werkers zich tijdens een informatief gesprek vooral richten op degene die mee is. Dat is niet de bedoeling. In principe hoort de cliënt ook in zijn eentje te kunnen komen op een gesprek. De sociaal werker moet er voor zorgen dat de informatie voor de cliënt zo begrijpelijk mogelijk is. De bedoeling is dat die informatie ook beklijft, bijvoorbeeld door alles op papier te zetten en mee te geven, of een informatieve folder te geven. Het is de bedoeling dat dit vanuit de zorginstelling of gemeente gefaciliteerd wordt. Niet dat de sociaal werker dit allemaal zelf moet regelen.’

In het regeerakkoord staat een bezuiniging van 500 miljoen euro gepland voor de langdurige zorg. Binnen dat bedrag valt zo’n 175 miljoen euro die gekort gaat worden op de gehandicaptenzorg, zegt VGN-directeur Frank Bluiminck. ‘Dat is slecht te rijmen met het VN-verdrag voor rechten van mensen met een beperking.’ Lees meer>>

Drempel

Mienes is blij dat het VN-verdrag goedgekeurd is. ‘Er zijn momenteel veel dingen in beweging in bijvoorbeeld de gehandicaptenzorg. Mensen met een beperking worden niet meer apart gehouden van de maatschappij, maar doen méé. Het wordt normaler om mensen met een beperking in de klas te hebben, of in gebouwen te zien. Waardoor de drempel ook minder hoog is om hen bijvoorbeeld aan te nemen in een bedrijf. Dat maakt het voor sociaal werkers ook gemakkelijker om een cliënt met een beperking aan werk te begeleiden. Ten eerste omdat alle gebouwen rolstoeltoegankelijk moeten zijn. En ten tweede omdat de drempel voor een werkgever minder hoog is om bijvoorbeeld iemand in een rolstoel aan te nemen.’

Aanpassingen

Alle gebouwen die nu nieuw gebouwd of verbouwd worden, moeten aan toegankelijkheidseisen voldoen voor mensen met een lichamelijke beperking. Bij bestaande gebouwen moet gezorgd voor een individuele aanpassing, bijvoorbeeld door een intake gesprek op de begane grond te houden als er geen lift is. Wanneer instellingen zich niet aan de nieuwe regels houden, kunnen cliënten en sociaal werkers dit doorgeven aan het College van de Rechten van de Mens. De plicht tot algemene aanpassing wordt gemonitord door dit College, die op haar beurt verslag uitbrengt aan de minister en de Tweede Kamer.

Aanspreken

Daarnaast moet de regering elke vier jaar rapporteren aan het toezichthoudend comité van de Verenigde Naties. Mienes: ‘Als uit het evaluatierapport blijkt dat er in Nederland te weinig gebeurt met het verdrag, dan kunnen zij de regering hierop aanspreken. Vooralsnog staan er geen sancties op het niet opvolgen van het verdrag. Wel wat betreft de bouwregels: als hieraan niet is voldaan, volgt er een boete.’

Hulp nodig bij de implementatie van het VN-verdrag? Mail voor meer info naar Mandy Mienes (m.mienes@movisie.nl) of Wil Verschoor (w.verschoor@movisie.nl) of kijk op www.movisie.nl/vn-verdrag.