Het overgrote deel van de allochtonen in Nederland wil niets liever dan deelnemen en een goed burger zijn, zegt Vogelaar. Liever gebruikt ze het woord Nieuwe Nederlander of bijvoorbeeld Marokkaanse Nederlander. Deze groep wordt echter niet goed aangepakt, meent ze. ‘Die burgers ontvangen een formele brief waarin ze uitgenodigd worden voor een intake om in te burgeren. Mensen kunnen die brief niet eens lezen.’
Isolement
Belangrijk is dat de mensen het zelfvertrouwen krijgen om te durven leren, vindt de oud-minister. ‘Het betekent dus dat het niet begint met iemand in een klaslokaal stoppen, want die mensen voelen zich daar alleen maar unheimisch. Veel allochtone vrouwen zitten in een isolement, komen niet verder dan hun vertrouwde buurt, reizen niet eens met de bus. Je moet echt weten welke problemen overwonnen moeten worden om die mensen Nederlands te leren’, aldus Vogelaar.
Versnipperd
In vier jaar Verdonk is de inburgering van de politieke agenda van gemeenten verdwenen, stelt ze. ‘Verdonk wilde de rol van de gemeenten marginaliseren en daardoor zijn die gemeenten achterover gaan leunen.’ Dat de klassen leeg bleven had ook te maken met het verkeerd ingerichte proces. De dienstverlening is te versnipperd, vindt Vogelaar. ‘Amsterdam werkt bijvoorbeeld samen met 39 taalaanbieders, allemaal verschillende contracten en partijen. Wie bedenkt zoiets?’
Taalmaatje
Vogelaar ziet veel in de combinatie met een taalmaatje, stage, werk of vrijwilligerswerk om resultaat te boeken. ‘Je kunt die mensen wel naar cursussen laten gaan, maar ze moeten de taal ook in de praktijk oefenen. Taalmaatjes kunnen iemand helpen bij de taal, maar ze ook empoweren, zelfvertrouwen geven. Er zijn heel veel mensen die dat willen doen, dat is helemaal niet zo moeilijk.’
Partijlijn
Toen Wouter Bos ging roepen dat er meer gepolariseerd moest worden, raakte ze in een stevige discussie met haar partijleider verzeild. ‘We waren het fundamenteel oneens, ik vond dat er minder gepolariseerd moest worden. Wouter zei de hele tijd: “Ken jij de partijlijn wel?” Bij de PvdA-Wethouders ontmoette ik alleen maar heel veel positieve reacties op mijn streven naar ontspanning in het debat. Om weg te komen van dat wij-zij-denken.’
Agenda
Het welzijnswerk moet vooral niet de verantwoordelijkheid van mensen overnemen, maar hun eigen kracht helpen vinden, benadrukt Vogelaar. ‘Welzijnsinstellingen moeten niet denken dat ze dat alleen kunnen, maar samenwerken met schuldhulpverlening, de inburgering. Als beleidsmakers en professionals zijn wij gewend de agenda te maken, wij bepalen wat de problemen zijn, maar het moet omgekeerd. Eerst luisteren naar die bewoners en inburgeraars: hoe kunt u dit oplossen en kan ik u erbij helpen?’
Ella Vogelaar blikt terug op een jaar lang vechten in Zorg + Welzijn Magazine 3, maart 2009.
Bron: Foto: Claudia Kamergorodski
