René Haring zal zijn jeugd nooit gebruiken als excuus voor zijn daden, híj heeft de klappen gegeven, benadrukt Haring zelf. Maar dat hij met zoveel dankbare gevoelens terugdenkt aan die ene inmiddels overleden behandelaar, komt wel omdat die man wél naar zijn verleden vroeg. ‘Denk jij dat een kind zo agressief geboren wordt? Ik denk van niet. Waarom ben jij dan nu wel zo? Deze vragen worden zelden gesteld terwijl ze heel belangrijk zijn om tot een pleger door te dringen’, zegt Haring.

Als kind aan de riem

Als kind leerde Haring al dat je met een agressieve houding vaak krijgt wat je wilt. Zijn ouders wisten niet om te gaan met een kind dat, in tegenstelling tot zijn oudere broer, wel af en toe dingen van tafel pakt en niet wil stilstaan. Hij kreeg een riem zodat zijn moeder hem kon wegtrekken als hij lelijk deed tegen een ander kindje. Maar op het schoolplein en later in het kindertehuis merkte Haring dat andere kinderen hem zijn speelgoed meteen teruggaven als hij boos werd.

Gedrilld in kindertehuis

Die eerste jaren had Haring sowieso relatief weinig contact met zijn ouders. De eerste jaren lag hij vaak in het ziekenhuis, mede vanwege heftige allergieën. Een ander heel heftig moment beleefde Haring toen hij bijna overleed door te verdrinken. Het kindertehuis, waar hij vanaf zijn vijfde een jaar zat en waar hij ‘gedrilld werd’, stond de eerste maanden geen bezoek van ouders toe. Na twee maanden mochten ouders één keer per maand komen, na zes maanden twee keer per maand. ‘Ook niet bevorderlijk voor de band met je ouders. Ik zocht dan maar zelf uit wat werkte, en voor mij was dat anderen intimideren, dan pestten ze me tenminste niet.’

Corrigerende tik

Toen hij weer thuis woonde werd hij steeds vaker geslagen door zijn ouders. ‘Ik zal het wel verdiend hebben, dacht ik meestal.’ De corrigerende tik was eind jaren ’60 begin jaren ‘70 nog toegestaan. Toen zijn moeder een maatschappelijk werker vertelde dat ze daar zere handen van kreeg, was het advies om dan maar een pantoffel of mattenklopper te gebruiken. ‘En mijn moeder had nog een wapen: mijn vader, een timmerman met hele grote handen.’

Zelf naar politiebureau

Hoe ouder en groter hij werd, hoe vaker Haring merkte dat 98% van de mensen al wegloopt als je jezelf maar groot maakt. ‘En ik ben nooit zelf in elkaar geslagen, ik bleef altijd de baas.’ Een ingewikkeld eerste huwelijk volgde, met twee kinderen. Begin 2013, toen Haring inmiddels voor de tweede keer getrouwd was, gebeurde er iets waardoor hij zelf naar het politiebureau ging om opgenomen te worden.

Gatenkaas van kastdeur

Haring: ‘Tijdens carnaval draaide een man de hele tijd om mijn toenmalige vrouw heen. Ik wist wie hij was en bij thuiskomst begon de ruzie. Uiteindelijk werd ik zo kwaad dat ik van een kastdeur waar ze voor stond een gatenkaas van maakte. Ze stond voor de kastdeur, als ze had bewogen was ze zeker ernstig gewond geraakt. Toen ik weer bij zinnen was ben ik zelf naar de politie gegaan. Ik was een gevaar voor mijn partner en voor mijzelf, ik wil worden opgenomen, zei ik.’

AA voor plegers van huiselijk geweld

En daar beginnen Haring zijn adviezen voor hulpverleners. ‘Waarom werd ik toen niet opgenomen? Als we een soort AA zouden hebben voor plegers, waar zij stoom kunnen afblazen en wordt doorgevraagd naar hun verleden, zouden we het aantal gevallen van huiselijk geweld zeker kunnen verminderen.’

‘Alle plegers zijn controlfreaks’

Haring kreeg in plaats van een opname wel het telefoonnummer van de Stichting Korrelatie, maar dat nummer bellen leverde alleen het advies op om ‘niets te doen waar hij later spijt van zou krijgen’. Hij ging nog met zijn vrouw naar het Steunpunt Huiselijk Geweld, maar de hulpverlener die hij daar sprak kon zijn vertrouwen niet winnen. ‘Zij zei me op een gegeven moment dat ze even wegging om te bellen. Alle plegers zijn controlfreaks, ik ook, dus ik wilde weten wie zij ging bellen. Dat wilde ze niet zeggen. Zij ging links het gebouw in, daarna liep ik rechts het gebouw uit om nooit meer terug te gaan.’

Masker opzetten

Het is ook niet makkelijk voor een hulpverlener om echt achter het verhaal van een pleger van huiselijk geweld te komen, weet Haring. ‘Een pleger is een meester in toneelspelen. Vanwege het masker dat plegers van huiselijk geweld opzetten is het zo belangrijk om te vragen naar bijvoorbeeld de jeugd van een (mogelijke) pleger.’

‘Vraag pleger: Waar kom je vandaan?’

Haring: ‘Daarover wil hij of zij heus wel vertellen, en dan krijg je als professional steeds beter zicht op de situatie. Waar kom je vandaan? Heb je broers of zussen? Voor je het vertrouwen een beetje wint ben je al wel weken verder. Als je rekening moet houden met de klok in een casus over mogelijk huiselijk geweld kun je het dossier beter sluiten. Begeleiding heeft dan echt geen zin.’

Behandelaar raakt gevoelige snaar

Uiteindelijk ontspoorde Haring zo dat hij werd opgepakt. Hij moest in behandeling en anders terug de cel in. De behandelaar lukte het een gevoelige snaar te raken. ‘Natuurlijk zat ik er elke week omdat ik niet de gevangenis in wilde. Maar dat ik ging praten kwam ook omdat hij een manier van communiceren gebruikte die goed bij mij paste. Hij werd niet bang als ik ineens woedend werd en durfde gewoon te zeggen dat ik rechtop moest gaan zitten.’

Advies

Haring heeft meer adviezen om beter grip te krijgen op de relatie met een pleger. ‘Een pleger moet zich realiseren dat als hij een contactverbod heeft niet mag reageren als zijn partner in dat verbod belt. Je bent dan als pleger al in overtreding als je opneemt, velen weten dat niet.’

‘Lotgenotengroepen voor plegers nodig’

Huiselijk geweld is ontzettend complex, daarom moeten we ook voor plegers lotgenotengroepen creëren, benadrukt Haring. ‘Ik ben zelf lotgenotencontact gestart omdat toen mijn behandeling erop zat er niks was op dat gebied. Ik was al enorm gegroeid al persoon, en had heel veel geleerd om met triggers om te gaan. Desondanks maakte ik me zorgen over mogelijke confrontaties, en of ik me wel zou kunnen inhouden. Die spanning houden plegers, dus het is helpend als mensen die je begrijpen met je kunnen praten als het even wat minder met je gaat. Als we escalaties willen voorkomen moeten we die lotgenotengroepen veel massaler gaan aanbieden.’