Sandra helpt haar buurtgenoten in het zogenoemd Casa Jepie Makandra (CJM) in Holendrecht. Het “buurthuis help elkaar” is het centrum voor dit soort hulpverlening. Naast schuldhulpverlening, is er in ook les in budgetteren, zijn er computerlessen en is er hulp bij de belastingaangifte. Verder zijn er sociale activiteiten zoals koken en knutselen en kan men ook ontbijten en dineren tegen een lage vergoeding.

Gemak

Mensen met schulden melden zich vrijwillig aan voor hulp. ‘Bij het CJM is geen sprake van dwang en er volgt ook geen bevoogdend gesprek’, laat de vrijwilliger weten. ‘Dat maakt dat mensen met schuldproblemen zich hier op hun gemak vullen.’ Sandra zelf is het praktijkvoorbeeld van een alleenstaande vrouw met kinderen die zich uit de schulden weet te werken.

Voorportaal

Holendrecht heeft veel huishoudens met een laag inkomen, terwijl de vaste lasten hier relatief hoog zijn. Het project wordt ondersteund door woningcorporaties Eigen Haard en Stadgenoot en stadsdeel Zuidoost en draait hoofdzakelijk op vrijwilligers. ‘We zijn is een soort voorportaal’, zegt Sandra. ‘Eigenlijk om te voorkomen dat cliënten gedwongen worden via de maatschappelijke dienstverlening in de schuldsanering terecht te komen.’

Oplossen

‘We verwachten wel dat cliënt zelf meehelpt aan de oplossing, vult haar collega Jessica aan. Zij wijst haar buurtgenoten op de grenzen van haar hulp. ‘Als mensen hun DigiD code kwijt zijn, kunnen ze best zelf een nieuwe aanvragen.’ Alleen mensen die echt niet kunnen omgaan met internet en computers, worden geholpen.

Vakantiegeld

Tijdens gesprekken met cliënten valt op dat ze graag zelf willen meedenken, maar ook dat ze veel positief bekijken en berekenen. Vakantiegeld, een vast werkcontract en opdrachten via een eigen zaak, het zijn allemaal onzekere nog niet verkregen inkomsten. Echter, veel cliënten gaan daar wel van uit.

Handigheid

De schulden ontstaan vaak door verlies van werk (en een lager inkomen), wat funest is voor mensen met hoge lasten. Een deel van de mensen is gewend aan hoge uitgaven, uit de tijd toen ze meer geld op zak hadden. En verder ontbreek het vaak aan handigheid met administratieve kwesties, of de taalbeheersing is niet voldoende om de administratie voor elkaar te krijgen.

Lezen en schrijven

Een grote groep schuldenaren kan niet of nauwelijks lezen en schrijven. Dit zijn concrete problemen, waarbij CJM hulp biedt, en die veel effect kunnen opleveren. Moeilijker wordt het als de schulden zijn veroorzaakt door drugsverslaving, alcoholisme, of als de schuld veroorzaakt is door hoge uitgaven in een manisch-depressieve periode. De mensen bij wie het overzicht totaal verdwenen is en het door psychische problemen aan kracht ontbreekt om zelf iets doen, sturen de vrijwilligers door naar de maatschappelijke dienstverlening , waarmee ze goede contacten hebben.

Deurwaarder

Het CJM, dat drijft op de inspanning van vrijwillige hulpverleners, mag dan ongedwongen en aardig overkomen, een tandeloze tijger is het niet. De cliënten ondertekenen een afspraak dat de hulpverleners namens de cliënt een deurwaarder mogen aanspreken om een betaling of schuldsanering af te stemmen. De hulpverlener kan ook via deurwaarders inzicht krijgen in de BKR-gegevens van cliënten. Met hun praktijkervaring leren de vrijwilligers geleerd in welke mensen je zelf energie moet steken en wie je moet doorsturen.

Meer weten over nieuwe samenwerkingsverbanden in de schuldhulpverlening? Kom naar het congres Actualiteiten Schuldhulpverlening op 25 maart. Erica Schruer geeft hier een overzicht van de laatste ontwikkelingen op het gebied van schuldhulpverlening zowel in termen van beleid, bij schuldeisers en in de incassowereld. Nadja Jungmann neemt u mee met het vraagstuk rondom preventie. Wat weten we over de effectiviteit van schuldpreventie en hoe kunnen we preventie zien als  centraal thema binnen de decentralisaties? Lees hier meer over het programma en inschrijven >>