Joost van Alkemade, directeur van de Vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk (NOV), vertelt dat deze speciale dag voor vrijwilligers overal anders wordt ingericht. Lokaal zijn verschillende activiteiten en evenementen georganiseerd om vrijwilligers in het zonnetje te zetten en daarnaast wordt vandaag het Gratis Goud Festival gehouden in Deventer. Dit festival is een ontdekkingstocht langs vernieuwende, succesvolle en goed georganiseerde vrijwilligersinitiatieven en is bedoeld voor vrijwilligers, beleidsmedewerkers, politici en sociaal werkers. Tijdens het festival worden ook de Meer dan handen vrijwilligersprijzen uitgereikt. 

Drie bestuursfuncties

In Nederland zijn op dit moment ongeveer 6,7 miljoen vrijwilligers actief. Dat betekent dat de helft van alle volwassen Nederlanders vrijwilligerswerk doet. Van Alkemade: ‘De een zet zich eens per jaar in tijdens NL Doet, de ander heeft drie bestuursfuncties. Wat voor vrijwilligerswerk iemand ook doet, alles is goed. Want vrijwilligers zijn nu meer dan ooit nodig.’

Bezuinigingen

Dat komt doordat er veel bezuinigd is op allerlei gebieden zoals cultuur, sport, zorg, welzijn en natuurbeheer. ‘In toenemende mate wordt daarom een beroep gedaan op wijk, buurt en vrijwilligers om de gaten op te vullen. Natuurlijk kan een vrijwilliger nooit hetzelfde doen als een beroepskracht, dat moet je ook niet willen, maar we zien wel prachtige combinaties ontstaan.’

André Hudepohl, directieadviseur bij Humanitas: ‘Het beroep dat op ons gedaan wordt groeit enorm, terwijl de financiële middelen niet in die mate toenemen of juist afnemen.’ Lees meer >>

Positieve energie

Een voorbeeld van zo’n combinatie is de samenwerking van Humanitas met zorgprofessionals. Van Alkemade: ‘Humanitas kreeg de vraag of zij iets konden betekenen in multi probleemgezinnen. In eerste instantie denk je: als je ergens weg moet blijven is het daar. Maar wat Humanitas doet, is niet een vrijwilliger opleiden om een gezin erbovenop te helpen, maar vrijwilligers opleiden die eens per twee weken bijvoorbeeld een kop thee komen drinken, een luisterend oor bieden of spelletje spelen met de kinderen. Zo is er op dat moment even rust en aandacht. De vrijwilliger lost primair het probleem niet op, daar is de hulpverlener voor, maar kan wel voor  positieve energie zorgen. Dat is wat vrijwilligers doen. Voor een gezin is het heel anders of er iemand beroepsmatig binnenkomt of iemand die vrijwillig tijd voor hen vrij maakt.’

Arbeidsverdringing

Ondanks dat er nu heel veel goed gaat, zijn er ook voldoende mogelijkheden voor verbetering. Zo heeft Van Alkemade tijdens het Gratis Goud Festival van verschillende organisaties gehoord dat ze moeite hebben met bepaalde wet- en regelgeving. ‘Een voorbeeld daarvan is dat er heel veel bezuinigd wordt waardoor er banen wegvallen. Een deel van de taken die niet meer uitgevoerd worden, komen daardoor bij vrijwilligersorganisaties te liggen. Maar Sociale Zaken en het UWV staan hier niet achter omdat deze vrijwilligersklussen arbeid zouden verdringen. Het komt er dus op neer dat een vrijwilliger met een WW bepaalde klussen niet mag doen, terwijl de beroepskracht is wegbezuinigd. Dat is tegenstrijdig.’

Deskundigheidsbevordering

Op het Gratis Goud Festival worden door alle aanwezigen ook de voorwaarden besproken die nodig zijn voor goed vrijwilligerswerk. Naast het voorbeeld hierboven, waaruit blijkt dat wetten en regels het vrijwilligerswerk soms in de weg zitten, denkt Van Alkemade dat het ook belangrijk is dat er vanuit de gemeenten een goed aanbod is van deskundigheidsbevordering. ‘Vrijwilligers krijgen te maken met lastigere casussen, zoals ouderen met dementie of mensen die langer thuis blijven wonen. Daarnaast zijn er bijvoorbeeld ook wetten en regels waar verenigingen en stichtingen zich aan moeten houden. De gemeente kan hierop inspelen door bijvoorbeeld trainingen aan te bieden die de vrijwilligers helpen bij het uitvoeren van hun vrijwilligerswerk.’

‘Uit een recente peiling blijkt dat 85 procent van de vrijwilligersprojecten die zich hebben aangemeld voor de vrijwilligersprijzen tevreden is over de samenwerking met gemeenten.’ Lees meer >>

Eenzaamheid

Ondanks dat er nu al vele Nederlanders actief zijn als vrijwilliger, is Van Alkemade van mening dat er nog meer dan genoeg vrijwilligerswerk te doen is. ‘Kijk bijvoorbeeld naar de eenzaamheidsproblematiek bij ouderen en naar vluchtelingen die een maatje kunnen gebruiken. Er gebeurt nu al ontzettend veel, maar er zijn op die plekken nog steeds grote groepen vrijwilligers nodig.’