Jongeren die door hun ouders worden gedwongen om met iemand te trouwen, hebben volgens campagneleider Leyla Çinibulak vaak het gevoel dat zij geen keuze hebben. ‘Ze zijn jong en kwetsbaar en denken dat ze moeten meegaan met de plannen van hun ouders of omgeving, ze willen loyaal zijn. Wij willen hen duidelijk maken dat ze wél een keuze hebben, dat ze wél het recht hebben. Jongeren moeten alleen zelf dat ook zo voelen.

Keuze
Vanzelfsprekend is die keuze niet makkelijk. Wanneer jongeren tegen de wil van hun ouders of omgeving ingaan, kunnen ze in een isolement raken of mogen dan geen contact meer hebben met hun familie. Daarom is het volgens Çinibulak belangrijk om de situatie met een professional op een rijtje te zetten. ‘Vervolgens is het aan de jongere om te kijken: waar ga ik voor? Ga ik mee in het dwanghuwelijk, en maak ik er het beste van, want anders zijn de gevolgen onverdraagzaam. Of ga ik me verzetten en kies ik voor mijn eigen keuze en behoefte? En wie heb ik dan nodig om mij daarbij te helpen? Jongeren hebben daarbij behoefte aan écht contact met de beroepskracht en een sterke vertrouwensband.’

Vroegpreventie
Çinibulak vindt dat preventie zo vroeg mogelijk moet plaatsvinden. Vroegpreventie is cruciaal, want zodra er één stap is gezet in het meegaan met een gedwongen huwelijk, is het erg moeilijk om er uit te stappen.’ Daarom richt de campagne zich niet alleen op risicogroepen, maar ook op hun leeftijdsgenoten. ‘Juist vrienden, vriendinnen, en klasgenoten kunnen vroeg signaleren dat er iets aan de hand is. Zij kunnen een hulpbron zijn door een luisterend oor te bieden en te helpen bij het zoeken van professionele hulp.’
 
Beroepskrachten
Ook mensen die met jongeren werken moeten een grote rol spelen bij vroegpreventie, vindt Çinibulak.  Toch hoort ze regelmatig uit het werkveld dat beroepskrachten hun ogen sluiten voor signalen van huwelijksdwang. ‘Ze kijken weg omdat ze het gevoel hebben dat zij degene zijn die alles moeten oplossen. Dat baart me zorgen, want dat is niet zo. Ze hoeven het probleem niet op te lossen, maar kunnen wel advies inwinnen en jongeren doorverwijzen naar de juiste hulpinstanties. Voor beroepskrachten is de afgelopen jaar genoeg ontwikkeld om hen te ondersteunen in de aanpak van huwelijksdwang. Het is nu tijd om niet meer weg te kijken maar deze vaardigheden zich eigen te maken. Het is een kwestie van bereidheid en prioriteiten stellen.’

Schaamte
Hoevaak jongeren dwang ervaren in hun partnerkeuze is niet bekend, omdat gevallen van huwelijksdwang niet landelijk geregistreerd worden. ‘Het is nog steeds een verborgen probleem. Bovendien schamen jongeren zich en voelen ze zich schuldig. Die gevoelens worden nog eens versterkt door een loyaliteitsconflict. Jongeren zitten op verschillende niveaus tussen twee vuren in. Zo is er de liefde voor zichzelf en de liefde voor hun ouders, maar ook de drang naar zelfstandigheid. Ze willen hun eigen keuzes maken, maar er zijn ook kwetsbare gevoelens van afhankelijkheid,’ zegt Çinibulak.

Moslimissue
Het beeld bestaat dat huwelijksdwang vooral voorkomt in moslimgemeenschappen. Dat is een misvatting, stelt Çinibulak. ‘Huwelijksdwang komt eigenlijk in elke gesloten gemeenschap voor. Bijvoorbeeld bij streng-christelijke groepen, maar ook onder orthodoxe joden, hindoes en  moslims. Jongeren zeggen zelf ook: het is niet alleen een moslimissue, jullie moeten dit niet stigmatiserend aanpakken.’

Campagne
De campagne Your Right 2Choose! werd in 2010 voor het eerst gelanceerd. Jongeren kunnen dit jaar meedoen met een schrijfwedstrijd over vrije partnerkeuze (insturen tot 8 juni). In september kunnen ze meeschrijven aan een nummer dat wordt opgenomen met een bekende Nederlandse zanger of zangeres. Meer informatie over de schrijfwedstrijden is te vinden op de website van de campagne. Hier staat ook informatie voor en over jongeren die zelf met huwelijksdwang en onvrije partnerkeuze te maken hebben.’