Door Saskia Klaassen – Met Mick moest het eerst goed

mis gaan. Pas toen kwam de hulpverlening op gang. Zestien is hij, als zijn

moeder een telefoontje krijgt en hoort dat haar zoon brand heeft gesticht in de

flat waar zij wonen. ‘Ik schrok me wezenloos, was helemaal van de kaart’,

herinnert ze zich. De politie komt erbij, het wordt een zaak van justitie.

Uiteindelijk krijgt Mick een taakstraf en wordt hij medio 2004 doorverwezen naar

de kinderbescherming. Tijd is kostbaarInmiddels is Mick

negentien jaar en een boomlange kerel met een vriendelijk gezicht. Hij staat

ingeschreven voor een intensieve training die hem voorbereidt op zelfstandig

wonen. Maar de wachtlijst duurt een jaar. Dit tot grote onvrede van Mick’s

moeder en haar vriend. ‘Je verliest kostbare tijd. De

kneedbaarheid die op zijn zeventiende nog bestond, is met twintig weg. We zijn

bang dat als het eenmaal zover is, Mick niet meer wil.’ De moeder van Mick en

haar vriend stemmen in met een interview op de voorwaarde dat zij anoniem hun

verhaal kunnen doen. Na de aanvaring met de politie willen ze niet herkenbaar

zijn voor buurtbewoners. TrainingMick werd na zijn taakstraf

onderzocht door de kinder-bescherming en doorgemeten bij een psychologisch

onderzoekscentrum. De conclusie verbaasde zijn moeder nauwelijks. ‘Ik hoorde

niets nieuws, maar was wel blij dat het nu op papier stond.’ Mick heeft een zeer

laag IQ van 72, zijn sociale en emotionele intelligentie is gering.

‘Op de hulpverleners kwam Mick leeg over’, vertelt zijn moeder.

‘Dat is ook zo. Hij heeft heel weinig inhoud, geeft alleen sociaal wenselijke

antwoorden.’ Er kwam ook een advies. Alhoewel Mick bijna volwassen is, kan hij

niet op zichzelf wonen. Hij moet een intensieve training krijgen in een begeleid

wonen traject. Dat moet hem helpen om binnen anderhalf tot twee jaar zijn

zelfredzaamheid te vergroten. FasehuizenMoeder en

vriend schrijven de dan achttienjarige Mick in bij De Bruggen. De zogeheten

fasehuizen in Den Haag en Leiden bieden jongeren met een lichte verstandelijke

beperking precies deze hulp. Omdat Mick praktijkonderwijs volgt en vier dagen

per week werkt bij een hoveniersbedrijf, wordt gekozen voor een instelling in de

regio. Mick zelf voelt van begin af aan weinig voor een training.

‘Hij vindt dat we hem eruit schoppen’, weet zijn moeder. De keus

voor De Bruggen is vooral een negatieve selectie, denkt ze. ‘Mick wil niet

“tussen de idiootjes zitten”, zoals hij dat zelf zegt. Bij andere instellingen

lopen jongeren rond die zichtbaar verstandelijk gehandicapt zijn. De Bruggen

heeft dat in zijn ogen niet.’ Gebrekkig sociaal gevoelMick

groeit op in een flat in de omgeving van Den Haag als jongste in een

eenoudergezin met drie kinderen. Met zijn biologische vader heeft hij wel

contact, maar deze bemoeit zich niet met de opvoeding. Zijn oudste broer is

verstandelijk gehandicapt en woont in een instelling. Mick’s moeder heeft altijd

gemerkt dat er ‘iets’ met haar jongste zoon was, maar de school, kinderarts en

kinderpsycholoog wuifden haar zorgen weg. ‘Het viel allemaal wel

mee, zo erg was het niet. Het werd afgedaan als een opvoedingskwestie.’ In groep

drie van de basisschool wordt de jongen doorverwezen naar het speciaal

onderwijs. Zijn leerprestaties blijven achter en hij is snel afgeleid. ‘Op de

Lomschool werd hij tussen schotten geplaatst, anders kon hij zich niet

concentreren.’ Zijn leerkracht vermoedt dat Mick ADHD heeft. Hij krijgt Ritalin,

is op school iets rustiger, maar thuis zeker niet.

InlevingsvermogenEen schoolpsycholoog suggereert later dat er

sprake is van PDD-NOS. ‘Een lichte stoornis in het autistische spectrum. Dat

kwam ook uit het laatste psychologische onderzoek’, vertelt de vriend van Mick’s

moeder. ‘Maar dat is niet het hoofdprobleem.’ Dat is volgens beiden, naast de

geringe intelligentie, vooral een gebrek aan sociaal gevoel. ‘Mick

komt uit een heel sociale familie. Iedereen staat altijd voor elkaar klaar. Je

zou verwachten dat hij dit gedrag overneemt. Maar het zegt hem niets. Het is een

vanzelfsprekendheid, een gegeven waar hij tegenaan kan schoppen’, zegt Mick’s

moeder. Het gebrek aan inlevingsvermogen kwam ook naar voren ook uit zijn

reactie toen Mick werd opgepakt door de politie. ‘Mick is supergevoelig als het

gaat om zijn spullen. Niemand mag eraan komen. Maar dat hij eigendommen van

anderen in brand had gestoken, deed hem niks. Hij vond het alleen jammer dat hij

was gesnapt.’ Het gehele artikel is te lezen in Zorg + Welzijn

Magazine 1 augustus 2007. Drie maanden na publicatie wordt het op de website

geplaatst.