Dat is de kern van een voorstel van minister Piet Hein Donner van Sociale Zaken, waarmee het kabinet vrijdag akkoord is gegaan. Uitgangspunt in de ‘Wajong werkregeling’ is kijken naar wat mensen nog wel kunnen en welke steun ze daarbij nodig hebben.

Nieuwe aanpak
Donner had eerder aangekondigd met een nieuwe aanpak van de Wajong te komen. Het aantal jonggehandicapten in deze regeling is de afgelopen jaren fors gestegen. Op dit moment zijn er 167.000 Wajongers. Zonder nadere maatregelen zijn dat er over enkele decennia een half miljoen.

Minimumloon
Volgens Donner moet uit een evaluatie blijken of de nieuwe werkregeling voor Wajongers die nog kunnen werken het beoogde resultaat oplevert. ‘Dan kan aan de orde komen of voor deze groep het niveau van 75 procent minimumloon blijvend moet worden gehandhaafd.’ Donner zegt niet wanneer die evaluatie plaatsvindt. Maar omdat de nieuwe regeling pas in 2010 ingaat, zal dat na deze regeerperiode zijn, die in 2011 afloopt.

Tweemaal gekeurd
Een Wajonger wordt nu op zijn 18e gekeurd. Als hij arbeidsongeschikt wordt verklaard, ontvangt hij in beginsel voor de rest van zijn leven een uitkering van 75 procent van het minimumloon. Voor de huidige Wajongers verandert in het voorstel van Donner niets. Maar na 2010 worden nieuwe gevallen, voor zover ze niet volledig arbeidsongeschikt zijn, tweemaal gekeurd: op hun 18e en hun 27e.

Begeleiding
Jonggehandicapten die nog kunnen werken (naar schatting 70 procent van het totaal) moeten aan de slag of een opleiding volgen. Zij krijgen begeleiding bij het zoeken naar werk. Het kabinet wil met werkgevers afspraken maken over het scheppen van banen voor deze groep. Ook gaat het kabinet het voor bedrijven makkelijker maken een Wajonger in dienst te nemen.

Minimumloon
Een Wajonger die 20 procent van het minimumloon zelf verdient, krijgt zijn uitkering aangevuld tot 75 procent. Wie meer verdient dan 20 procent van het minimumloon, mag de helft van het meerdere houden tot een maximum van 100 procent van het minimumloon. Hierdoor worden jonggehandicapten gestimuleerd om zoveel mogelijk te werken.

Evenwichtig
De regeringsfracties CDA, PvdA en ChristenUnie zijn tevreden over het kabinetsbesluit om de Wajong te hervormen. CDA-Tweede Kamerlid Eddy van Hijum spreekt van ‘een evenwichtig pakket’. De PvdA is blij dat ‘stimuleren met positieve prikkels van deze groep centraal staat’.

Onbespreekbaar
Dat het inkomen dat jong gehandicapten kunnen verdienen, wordt aangevuld tot 75 procent van het minimum, is voor de PvdA van groot belang. Minister Piet Hein Donner van Sociale Zaken overwoog eerder het inkomen van niet volledig arbeidsongeschikte jonggehandicapten aan te vullen tot slechts 70 procent van het minimumloon. Voor de PvdA was dit ‘onbespreekbaar’.

Verlaging
Overigens sluit Donner niet uit dat een verlaging van het uitkeringsniveau in de toekomst alsnog aan bod komt. PvdA-Kamerlid Hans Spekman is ‘blij dat de kogel door de kerk is en dat we stoppen met jongeren zo maar af te schrijven’. Ook hij is tevreden over de gemaakte afspraak over de uitkeringshoogte.

Scherven
CDA-Kamerlid Van Hijum is verheugd dat het conflict over de uitkeringshoogte ‘niet op de spits is gedreven’. Hij denkt dat het effect van de nieuwe aanpak vooral afhangt van de vraag of jongeren aan werk geholpen kunnen worden en niet van een 5 procent lagere uitkering. ChristenUnie-Kamerlid Cynthia Ortega steunt de kabinetsaanpak eveneens. Zij presenteerde deze week een eigen notitie over de Wajong die grote overeenkomsten vertoont met de aanpak van het kabinet. De VVD reageert negatief. Volgens Kamerlid Stef Blok verzuimt het kabinet de instroom in de Wajong aan te pakken en mag ‘het volgende kabinet de scherven opruimen’.