Bij mensen met een verstandelijke beperking of hersenschade kan seksueel grensoverschrijdend gedrag geen bewuste daad zijn, maar een gevolg van ontremming. Dat wil niet zeggen dat je dat als professional moet accepteren. Belangrijk is om de begeleiding van de cliënt zodanig in te richten dat hij het ongewenst intiem gedrag niet meer vertoont. Maar ook: zorgverleners moeten in het team steun vinden om met dit gedrag om te gaan.

In het maartnummer van AS, maandblad voor de activiteitensector, wordt ongewenst intiem gedrag van cliënten met een beperking aan de hersenen besproken en geeft auteur Ronald Geelen tips hoe je omgaat dit gedrag.

1. Je voelt je schuldig, dus je bent schuldig
   Schuldig voelen zegt niets over schuldig zijn. Als je jezelf ongemakkelijk voelt over opmerkingen of handelingen, geeft dat aan de cliënt aan en trek jouw grens. Je mag en kunt bij elke volgende stap ‘nee’ zeggen, ook als er eerder sprake was van instemming.
2. Grappig, zo’n dubbelzinnige cliënt?
   Misschien vind je de opmerkingen grappig, maar dat betekent niet dat alle collega’s dat vinden. Belangrijk is om in het team dit te bespreken en dan alle professionals consequent reageren op ongewenst intiem gedrag.
3. Collega’s zullen denken dat het door mij komt
   Een meerderheid van de zorgprofessionals krijgt in zijn werk te maken met ongewenst gedrag. Het is nodig om in teamverband over deze problemen met cliënten te praten. Met als doel dat iedereen weet hoe het gedrag is te plaatsen en hoe je ermee omgaat.
4. De cliënt is slecht en gemeen, hij wil me neerhalen
   Het is normaal dat je boos bent, maar maak onderscheid tussen gedrag en persoon. Van hulpverleners mag worden verwacht dat ze ook in dit soort situaties professioneel kunnen handelen.
5. Ik heb geen verweer tegen dit gedrag als cliënt niet naar mij luistert
   Nee is nee, ook als je cliënt niet luistert moet je een stevige grens trekken. In het uiterste geval kun je het contact voor dat moment verbreken.

Belangrijk is om in het teamoverleg te spreken over regels en omgang met de cliënt die ongewenst intiem gedrag vertoont. Niet alle hulpverleners reageren hetzelfde. Je kunt in rollenspellen oefenen hoe met deze cliënt om te gaan.