‘Praat met mantelzorgers over wat hen in balans houdt.’ Dat is de kernboodschap aan professionals die het gesprek willen voeren met mantelzorgers over hoe zij hun leven willen inrichten naast de zorg voor hun naaste. ‘Zo’n gesprek gaat over het leven van de mantelzorger’, zegt Lars Ramaker, projectmedewerker informele zorg bij Movisie. ‘Dat is een ander gesprek dan begeleiding bij de zorg aan de cliënt.’

Tool voor gesprek

Zeven verschillende tools heeft Movisie op een rij gezet om het gesprek te voeren met mantelzorgers. De tools zijn niet nieuw, maar wel al effectief gebleken om mantelzorgers te  ondersteunen in hun keuzes die ze maken in het leven naast de zorg. Elke tool legt andere accenten, zo kan de professional zelf bepalen welke tool het meest passend is om het gesprek aan te gaan. Het uitgangspunt is altijd om de mantelzorger en zijn of haar leefwereld centraal te stellen.

Leven van een mantelzorger

‘Het gesprek met mantelzorgers gaat al snel over welke hulp nodig is in de zorgsituatie van de cliënt’, aldus Ramaker. ‘Maar de invloed van de zorgsituatie op het leven van de mantelzorger valt vaak buiten de aandacht. Dat vergeten zowel professionals als de mantelzorgers zelf. De laatsten zijn er zich vaak niet van bewust dat hun keuzes worden bepaald door de zorg.’ Een simpel voorbeeld is de hobby, vaak raakt dat door tijdgebrek op de achtergrond en valt de hobby helemaal weg.

Thema’s in het leven

‘Mensen kunnen geholpen worden om andere keuzes te maken die de mogelijkheid geven om vroegere activiteiten en interesses weer op te pakken’, zegt Ramaker. ‘Wat helpt de mantelzorger om de keuzes te maken om, in dit geval, die hobby weer op te pakken? Het antwoord vinden op die vraag is het doel van deze tools. Het gaat er vaak in de eerste plaats om de draagkracht van de mantelzorger te verbeteren. Maar soms zijn belangrijke doelen in het leven ook onbewust weggeëbd. De gesprekstools geven een opstap om thema’s in het leven van de mantelzorger te bespreken.’

Capabilities

Twee voorbeelden van de gesprekstools: De capabilities-vragenlijst. Drie vragen staan centraal bij het bespreken van de capabilities: Is de situatie zoals je wenst? Heb je ruimte om het anders te doen? Wat helpt om (andere) keuzes te maken? Door het reflecteren op deze verschillende capabilities kunnen mantelzorgers erachter komen dat er soms meer mogelijkheden zijn dan men denkt. Een andere tool is Bordjevol. Deze bestaat uit speelkaarten om in kaart te brengen welke activiteiten energie kosten, hoe lang de situatie nog vol te houden is en welke mensen de mantelzorger kunnen helpen. De speelkaarten maken de draaglast duidelijk en concreet.

Scan

De tool Op weg naar vitaliteit geeft de mogelijkheid om samen met de mantelzorger te praten over overbelasting en wat je ertegen kunt doen. De Mantelscan biedt inzicht in de kracht van het informele netwerk van een zorgvrager en in risico’s op overbelasting van de mantelzorgers. De tool ‘Wat telt’ is een instrument voor inwoners, professionals en gemeenten en gaat over wat telt in het leven van een inwoner. Door een vragenlijst in te vullen met een inwoner die mantelzorg verleent kun je leefgebieden aangeven die je als mantelzorger belangrijk vindt.

Professionals kunnen gratis de tools gebruiken op de Movisie Website>>

Lees ook het Movisie-onderzoek: “Intensieve mantelzorg – op weg naar betere ondersteuning”>>