Wat doet Slachtofferhulp Nederland precies? Onder andere emotionele steun bieden aan slachtoffers, ondersteunen in het strafproces en helpen de schade vergoed te krijgen. Natuurlijk hangt het van de situatie welke steun Slachtofferhulp precies kan geven. In Weiteveen, waar een man is aangehouden voor een schietpartij waarbij twee mensen om het leven kwamen, wordt een luisterend oor geboden op de scholen van de kinderen van de twee slachtoffers. Een woordvoerder van Slachtofferhulp Nederland vertelde tegen RTL Nieuws dat ze ook leerlingen en docenten uitleg geven over stressreacties zoals slaapproblemen, en vertellen dat het erbij hoort. ‘We stellen ze gerust door te vertellen wat een normale reactie op een abnormale gebeurtenis is’, aldus de woordvoerder.

Advieslijn

Sociaal werkers en andere professionals kunnen de Advieslijn van Slachtofferhulp bellen voor overleg. Bijvoorbeeld als je:

• vermoedt dat een cliënt slachtoffer is van een misdrijf, maar het dus niet zeker weet
• tips wilt over in gesprek gaan met een cliënt die slachtoffer is
• denkt dat je cliënt doorverwijzen verstandig is, maar je niet precies weet hoe nu verder
• je tijdens je werk zelf slachtoffer bent geworden, bijvoorbeeld van agressie, bedreiging of mishandeling

Je kunt Slachtofferhulp als professional bellen op 0900-0101 (optie 3 in het menu). Mailen kan ook via het contactformulier en rechtsonder op de site kun je ook klikken voor een chatfunctie. Over de bereikbaarheid: ‘We zijn bereikbaar van maandag tot en met vrijdag tussen 8.00 en 20.00 uur en op zaterdag tussen 10.00 en 17.00 uur.’

Tips van Slachtofferhulp: Signalenwijzer

Vermoed je dat een cliënt slachtoffer is? De Signalenwijzer geeft je handvatten om je onderbuikgevoel te onderzoeken, het gesprek aan te gaan en passende ondersteuning te bieden. Deze Signalenwijzer is hier te downloaden. 

Er zijn 3 stappen belangrijk als je denkt dat er meer aan de hand is:

1. Je onderbuikgevoel onderzoeken. Dat doe je door in kaart te brengen welke signalen er zijn. En oordeel niet te snel, maar overleg met een collega, is het advies.
2. In gesprek gaan met je cliënt. Belangrijk dan bijvoorbeeld: jezelf afvragen of jij echt degene bent die er voor de cliënt kan zijn. En als je in gesprek gaat, neem dan zichtbare signalen als uitgangspunt. ‘Ik zie dit, klopt dat?’ Natuurlijk zorg je ook voor een veilige sfeer in het gesprek (zie verderop meer gesprekstips)
3. Bied ondersteuning die past. Dus bij acuut gevaar bel je zo snel mogelijk de crisisdienst of huisarts. Bij huiselijk geweld of kindermishandeling volg je de meldcode.

Tips van Slachtofferhulp: Gesprekstips

Tips voor gesprekken met slachtoffers zijn onder andere (bron: www.slachtofferhulp.nl/professionals/een-slachtoffer-helpen/tips-voor-gespreksvoering/

1. Begin in het hier en nu

‘Check waar het slachtoffer op dit moment behoefte aan heeft. Wat ervaart de ander momenteel? Wat heeft nu impact en wat is er nu belangrijk? Vragen naar wat er is gebeurd, kan belemmerend en zelfs averechts werken. Het is mogelijk dat iemand door die vraag het voorval onbedoeld herbeleeft, wat veel emotie kan oproepen. Als de ander behoefte heeft het verhaal te vertellen, dan komt dat vanzelf. Je hoeft niet af te kappen als een slachtoffer toch vertelt wat er is gebeurd. Bij doorvragen kan je dan weer ingaan op het hier en nu.’

2. Help het slachtoffer praktisch op weg

‘Je helpt een slachtoffer het meest in het verwerkingsproces door praktische handvatten te bieden. Iemand krijgt nieuw perspectief, bijvoorbeeld als er aangifte is gedaan, de verzekering op de hoogte is gesteld, of een behandeltraject bij een arts gestart is. Er is meestal pas ruimte voor verwerking als praktische en herstelgerichte zaken in werking zijn gezet.’

3. Sluit het gesprek goed af

‘Het is belangrijk het gesprek goed af te sluiten, zodat het slachtoffer zich na afloop ‘lichter’ voelt en niet juist ‘zwaarder’. Vraag hoe het slachtoffer het gesprek heeft ervaren en of er bijvoorbeeld thuis goede opvang is. Zo kan je nog bijsturen en weet het slachtoffer dat je begaan bent met hoe het verder gaat.’

Tips van Slachtofferhulp: Doorverwijstool

Door online vragen te beantwoorden krijg je voor doorverwijzen een advies op maat. De tool laat je antwoord geven op vragen als: wat is je cliënt overkomen, is het een vermoeden of weet je het zeker, heeft je cliënt lichamelijk letsel, is je cliënt jonger of ouder dan 18, zijn er stressreacties, is er schade. Een advies kan bijvoorbeeld zijn dat je doorverwijst naar de Kindertelefoon en naar de huisarts. Plus dat je met je cliënt de Schadehulp invult. Daarmee krijgen jullie dan vervolgadvies over het aanvragen van schadevergoeding.

Tips van Slachtofferhulp: rechten slachtoffers

Slachtoffers hebben 14 slachtofferrechten, ze staan allemaal op de website van Slachtofferhulp Nederland:

• Recht op informatie over de rechten en het strafproces
• Recht op hulp op juridisch, praktisch en emotioneel gebied
• Recht op bescherming
• Recht om aangifte te doen
  Recht op ondersteuning door een advocaat, Slachtofferhulp Nederland of een kennis
• Recht om te vragen om een schadevergoeding door de dader
• Recht op contact met de dader
• Recht op een gratis tolk
• Recht om het dossier van de strafzaak te bekijken
• Recht op goede behandeling
• Recht om een klacht in te dienen als er geen strafzaak komt
• Recht op informatie over dader
• Recht om te spreken in de rechtszaal
• Recht om een vergoeding te krijgen als je moet getuigen

Per slachtofferrecht vind je hier achtergrondinformatie. Daarnaast staat hier informatie over het strafproces, van aangifte tot hoger beroep en strafuitvoering. 

Meer informatie en ervaringen

Op de website van Slachtofferhulp Nederland staan ook ervaringen van slachtoffers die hulp kregen en verhalen van professionals van Slachtofferhulp, of professionals die met Slachtofferhulp Nederland samenwerkten. Mirjam Vogel is sinds 2008 werkzaam als teamleider bij Slachtofferhulp Nederland en heeft veel ervaring met het adviseren van professionals in de zorg. Wees je bewust van de mentale gevolgen van delicten, adviseert zij. Anja werd als kind misbruikt, zij vertelt hoe belangrijk lotgenotencontact voor haar was.

Meer praktische informatie voor sociaal werkers:

• Gratis online modules over diverse onderwerpen rondom hulp aan slachtoffers. 
• Uitleg over het herstelproces van slachtoffers. 
• Uitleg over victim blaming: wat doet het met je cliënt en hoe voorkom je victim blaming?
• Praktische stappenplannen, checklists en andere hulpmiddelen voor als je cliënt slachtoffer is van een ingrijpende gebeurtenis.