Tot voor kort werd in Utrecht en Eindhoven gewerkt met de Zelfredzaamheidsmatrix om inzichtelijk te krijgen welke stappen inwoners zetten. Maar dit instrument paste eigenlijk niet goed bij wat gemeenten en professionals in beeld wilden brengen. Karin Sok, senior adviseur participatie en actief burgerschap bij Movisie: ‘De twee gemeenten en de buurt- en WIJ-teams hebben Movisie benaderd om hen te helpen bij de ontwikkeling van een nieuw instrument dat meer aansloot bij de behoeften van de gebruikers.’

Brede behoeften

En die behoeften waren breed. Aan de ene kant moest het een instrument worden dat helpt om op een gemakkelijke manier het gesprek met inwoners aan te gaan. Het instrument moet daarnaast de beleving van inwoners in beeld brengen: hoe ervaren zij de problematiek? De ene persoon met financiële problemen kan deze namelijk heel anders ervaren dan een ander met exact dezelfde problemen. Ook moest het in beeld brengen op welk gebied de inwoner ervaart dat het niet goed gaat, , waar hij mee aan de slag wil en op welk gebied het wél goed gaat zodat duidelijk wordt waar zijn kracht zit. Tot slot moest het een instrument zijn dat op verschillende niveaus te gebruiken is: wijkteams en gemeenten moeten het instrument kunnen inzetten om informatie te verzamelen waar zij gezamenlijk van kunnen leren en die hen zicht geeft op de resultaten van de wijkteams. Zo moet het bijvoorbeeld inzichtelijk maken of de hulp van de wijkteams zoden aan de dijk zet, of inwoners zich geholpen voelen en of er stappen worden gezet in de aanpak van bepaalde problematieken.

Wat telt

Karin Sok: ‘Het was nogal een klus om dat allemaal in één instrument te stoppen, maar het is gelukt. In 2017 zijn we met het ontwikkelproces gestart en inmiddels is het instrument af. Het resultaat is Wat telt, een simpel en gebruiksvriendelijk gespreksinstrument dat weinig registratiedruk met zich meebrengt. Het is handig toe te passen in het primaire proces van sociaal werkers en dat is voor hen belangrijk, willen ze het ook daadwerkelijk toepassen. En toch is het ook een instrument geworden dat aan de achterkant belangrijke gegevens oplevert.’

Hoe effectief is sociaal werk? Die vraag is niet zo gemakkelijk te beantwoorden. Toch heeft Movisie hier een grote stap in gezet. De afgelopen tien jaar werden dertig onderzoeken uitgevoerd naar de effecten van sociaal werk in de hele breedte van het werkveld. Van elk onderzoek is een publicatie uitgebracht die online en in boekvorm te verkrijgen is. Lees meer >>

Speelbord

Wat telt bestaat uit twee delen. Het ene deel is een soort speelbord met verschillende vakjes en lijnen. Bij het bord horen kaartjes met daarop verschillende leefgebieden. De inwoners kunnen zelf kiezen welke leefgebieden voor hen belangrijk zijn, of anders gezegd, wat telt? De leefgebieden die ze kiezen, krijgen een plek op het bord. Vervolgens kunnen ze met fiches aangeven hoe goed of slecht het gaat op die leefgebieden.

Doelen stellen en kwaliteit van leven

Het tweede deel van Wat telt is een formulier waarop inwoners, samen met de professional, doelen kunnen stellen. Op dat formulier vult de inwoner ook in welk cijfer hij zijn kwaliteit van leven op het moment van invullen geeft. Sok: ‘Door Wat telt na verloop van tijd opnieuw in te vullen met de inwoner, wordt vooruitgang of stabilisatie in zijn leven inzichtelijk gemaakt. Dat werkt niet alleen motiverend voor de inwoner zelf, maar geeft ook inzicht in de problemen die er spelen in een bepaalde wijk of in de gemeente.’ Een bijkomend voordeel van Wat telt is volgens Sok dat het geen talig instrument is. Daardoor is het voor verschillende doelgroepen makkelijk te begrijpen.

Door ontwikkelen

Wat telt is nu in zoverre af, dat de Utrechtse buurtteams en de Eindhovense WIJ-teams het in grote aantallen besteld hebben en gaan gebruiken. ‘Zij zijn er  nu dus echt mee aan het werk. Maar we willen de aanpak nog wel verder onderzoeken en door ontwikkelen.’ Reden om dat te doen is bijvoorbeeld dat medewerkers van wijkteams uit Utrecht en Eindhoven bij het hele proces waren betrokken en dus al bekend waren met het instrument voordat ze het gingen gebruiken. Maar nu zij ermee aan de slag gaan, is nog niet duidelijk of organisaties die het instrument niet kennen, het net zo gemakkelijk kunnen implementeren of dat er dan toch meer uitleg bij nodig is. Ook zijn de ontwikkelaars bij Movisie benieuwd of er op basis van de ervaring van nieuwe teams misschien nog aanpassingen nodig zijn. Daarom wordt nu gezocht naar wijkteams die het instrument willen gaan gebruiken en waar Movisie de implementatie van het instrument kan volgen.

Praktijken volgen

Wat is het voordeel voor een wijkteam om hieraan mee te doen? Sok: ‘Vanuit Movisie blijven we naast de teams lopen die zich aanmelden. We kunnen dan bijvoorbeeld het een en ander betekenen in de introductie van het instrument, we kunnen advies geven en vragen beantwoorden. Eigenlijk wordt de implementatie dus door ons begeleid. Natuurlijk willen we daar wel iets voor terug. We horen bijvoorbeeld graag wat de nieuwe teams van het instrument vinden, hoe ze het gebruiken en wat zij vinden dat er verbeterd kan worden.’

Op 5 juni organiseert Movisie van 09.30 tot 12.00 uur een informatiebijeenkomst voor gemeenten en wijkteamorganisaties die meer willen weten over Wat telt. Er wordt besproken hoe en waarom Wat telt ontwikkeld is, hoe het werkt en wat het inwoners, professionals en gemeenten op kan leveren. De bijeenkomst vindt plaats bij Movisie in Utrecht en is kosteloos. Meer informatie of aanmelden >>