Geweld tussen partners is in Nederland de meest voorkomende vorm van geweld in afhankelijkheidsrelaties. Over de redenen bestaan allerlei theorieën, zegt Nico van Oosten. Hij is senior adviseur huiselijk en seksueel geweld bij Movisie en een van de auteurs van het dossier ‘Wat werkt bij partnergeweld’. ‘Je partner kent je zwakke en negatieve kanten vaak het best en tijdens ruzies weet je partner daarom vaak heel goed waar hij of zij je kan raken. Misschien dat ruzies daarom zo snel kunnen escaleren.’

Slachtoffers
In het dossier duiden Van Oosten en zijn collega’s wat de risico’s voor partnergeweld zijn en wat werkt bij preventie. Een belangrijke feit is dat getuige zijn van geweld in het gezin en het meemaken geweld op latere leeftijd, nauw met elkaar verbonden zijn, legt Van Oosten uit. Zo blijkt dat een groot deel van de slachtoffers van partnergeweld vroeger ook te maken heeft gehad met huiselijk geweld. Dat geldt ook voor plegers: mensen die een ander letsel hebben toegebracht, zijn vaak zelf ook getuige geweest van geweld.

Kinderen
‘Die intergenerationele factor, partnergeweld wordt overgedragen van generatie op generatie, geeft ouders een grote verantwoordelijkheid’, concludeert Van Oosten. ‘Dat gaat niet alleen over of je je kind wel of niet slaat, maar ook over hoe je met je partner omgaat.’ De adviseur zegt dat het voor hulpverleners daarom belangrijk is om extra aandacht voor het kind te hebben, wanneer er sprake is of vermoedens zijn van huiselijk geweld in het gezin. ‘Bied kinderen ook hulp aan, laat ze nooit aan hun lot over. Maar andersom geldt ook: bij kindermishandeling is het belangrijk om aandacht te hebben voor de partnerrelatie.’

Stoornis
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat het risico op partnergeweld hoger is wanneer er sprake is van antisociale gedragsstoornissen en psychische problemen op jonge leeftijd. ‘Het is dus zaak om stoornissen en psychische problemen goed te behandelen. Kijk bij jongeren met deze problemen goed naar uit welk gezin hij of zij komt en of er misschien sprake was van huiselijk geweld.’

Slachtoffer
Volgens de adviseur is het dossier belangrijk voor professionals, niet in de laatste plaats omdat het een aantal vooroordelen onderuit haalt. ‘Het idee in de hulpverlening is dat de hulp aan het slachtoffer belangrijker is dan het helpen van de pleger. Natuurlijk is het belangrijk om het slachtoffer weerbaarder te maken, maar uit onderzoek blijkt dat hulp aan plegers effectiever is dan hulp aan slachtoffers.’

Echtscheiding
Het uithuisplaatsen van de pleger geeft dan wel ruimte en rust aan de achterblijvende partner, is ook een keerzijde. ‘Het beïnvloedt ook de motivatie van de partners om samen verder te kunnen en willen gaan. Het is natuurlijk niet zo dat partners altijd bij elkaar moeten blijven, maar ook een echtscheiding kan een risicofactor zijn voor geweld.’

Werkzame elementen
‘Het is goed om te weten wat de werkzame elementen zijn in de preventie van partnergeweld en de interventies. Die elementen moeten we meenemen in de ontwikkeling’, vindt Van Oosten. ‘Zo is het belangrijk om er op tijd bij te zijn en relatiegerichte programma’s te gebruiken die bijvoorbeeld de communicatie verbeteren.  We moeten ons niet alleen richten op het voorkomen van agressie; het aanleren van positief gedrag is minstens zo belangrijk.’

Gedrag
Het dossier geeft bovendien een beeld van hoe er internationaal wordt aangekeken tegen huiselijk geweld, benadrukt de adviseur. ‘Amerika bijvoorbeeld, komt maar moeilijk los van het dader-slachtoffer-denken. In Nederland gaat het niet zozeer om de schuldvraag maar meer om hoe bepaald gedrag elkaar beïnvloed.’