De meeste websites van organisaties voor gehandicapten
zijn niet geschikt voor gebruik door hun achterban. Beschrijvende teksten bij
afbeeldingen ontbreken vaak. Daardoor kunnen tekst-naar-spraak-modules in
computers van blinde internetgebruikers niet lezen wat er in beeld staat.
Websites die gebruik maken van geluidsbestanden bevatten dikwijls geen
onderliggende teksten die voor doven in beeld kunnen worden gebracht.
Dit blijkt uit een test die Zorg + Welzijn hield met behulp van
testprogramma van het Amerikaanse Center for Applied Special Technology (CAST).
Het testprogramma beoordeelt websites en geeft verschillende categorieën aan
waarmee website-ontwikkelaars in de fout kunnen gaan. Categorie 1 betreft
elementaire fouten in de opbouw en beschrijving van beelden, waardoor bestaande
hulpmiddelen voor blinden en slechtzienden delen van de site niet kunnen
herkennen. Dat is het geval wanneer beschrijvende teksten (alternative text) bij
afbeeldingen of geluidsbestanden ontbreken of wanneer ‘frames’ in een pagina die
is opgebouwd uit verschillende onderdelen, geen afzonderlijke titels bevatten
die door spraakmodules kunnen worden herkend.
Een verrassende hoeveelheid websites van organisaties gericht op
slechtzienden en slechthorenden bleken fouten van de eerste categorie te
bevatten, zoals die van de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland, Het
Dovenschap, de Stichting Welzijn Doven Amsterdam, de Samenwerkende Utrechtse
Dovenorganisaties (SUDO) en de Nederlandse Federatie Ouders van Dove Kinderen
(FODOK). Zelfs de website van Auditief Gehandicapten ‘Op ’t Net’ bevatte
dergelijke tekortkomingen. Ook de websites van het Nederlands Instituut voor
Zorg en Welzijn, de Raad voor de Volksgezondheid, Postbus 51 en van alle
ministeries voldoen niet aan de eerste voorwaarden, evenals de website van het
tijdschrift Zorg + Welzijn zelf.
Wanneer er geen fouten van de eerste categorie in de website voorkomen,
keurt het CAST-programma de websites goed voor gebruik door gehandicapten. Dat
is bijvoorbeeld het geval bij de websites van de Gehandicaptenraad en die van de
Nederlandse Vereniging voor Blinden en Slechtzienden. Dan kan de site echter nog
wel fouten van de tweede categorie bevatten, zoals bewegende beelden die door
een te hoge snelheid vervagen en het gebruik van afkortingen die niet door
spraakmodules herkend kunnen worden. Ook wanneer er meer informatie in een
afbeelding staat dan de alternatieve tekst beschrijft, geldt dat volgens CAST
als een fout van de tweede categorie. Alle door Zorg + Welzijn
gecontroleerde sites bevatten meerdere van dergelijke fouten./Eric de
Kluis
