De weerstand die ze tegenkwam in het vormen van de wijkteams was soms ’tenenkrommend’, vertelt Andringa. ‘Maar ook wel begrijpelijk, want sommige collega’s hoorden al heel lang dat zij het fout deden en dat alles anders moest. Ze moesten zelf de verantwoordelijkheid nemen, maar werden tegelijkertijd niet vrij gelaten door hun organisatie. Bovendien hadden veel van hen al een aantal reorganisaties en fusies meegemaakt. Dan snap ik wel dat ze hun hakken in het zand zetten. Veranderen is nu eenmaal moeilijk.’
Nynke Andringa bespreekt de vraagstukken van een teamleider van het sociale wijkteam tijdens het Welzijnsdebat op 9 december in Utrecht. Kijk hier voor meer informatie over het programma en inschrijven >>
Veranderen
Mensen die twintig jaar gewend zijn om vanachter hun bureau te werken, krijg je niet zomaar de wijk in, weet Andringa uit ervaring. ‘Sommigen zijn er niet voor gemaakt om de wijk in te gaan, bij mensen aan te bellen, hun mobiele nummer te geven, de gemeenschap op te zoeken. Er zijn ook mensen die daarom een andere baan hebben gezocht. Maar hoe moeilijk het ook is, je moet meegaan in deze verandering. Doe je dat niet, dan moeten we wat mij betreft ook kunnen zeggen: dan is er helaas geen plek voor jou in dit team.’
Verschillen
De teamleider merkte verschillen tussen de leden van het wijkteam. ‘Sommigen waren jarenlang in de watten gelegd door hun organisatie. Ze zijn opgeleid en meegenomen in alle veranderingen. Voor anderen is minder goed gezorgd. Er was geen scholingsbudget en geen aandacht voor hen vanuit de organisatie. Mijn eerste doel als teamleider was dus om alle neuzen dezelfde kant op te krijgen.’ Dat is aardig gelukt, concludeert Andringa.
Problematiek
Hoewel de teamleden veel vrijheid en verantwoordelijkheid krijgen, wil Andringa wel de vinger aan de pols houden. ‘Een van de teamleden had een heel lastige case, maar had mij daar niets over verteld. Ik vind dat ze dat altijd moeten doen. Dan kan ik je helpen en achter je staan als het moeilijk wordt, of als er iets misgaat. We komen nu eenmaal een veel complexere problematiek tegen dan bij het oude maatschappelijk werk. We zijn de jeugdzorg, de kredietbank, sociale zaken, het opbouwwerk en wat allemaal meer tegelijk.’
Transitie
Het is een cultuurverandering, de transitie, beaamt Andringa. ‘En zoiets duurt nu eenmaal lang. Maar het helpt als je een goede werksfeer creëert. Maak mensen zelf verantwoordelijk voor het proces, neem ze mee. Ga, net als we bij de cliënten doen, naast je collega staan en vraag: waar zit je angst? Maar ook: wat is je talent?’
Deze transitie leidt bij veel professionals tot (beleids)vervreemding doordat er vanuit hun perceptie sprake is van machteloosheid of zinloosheid. Dit kan leiden weerstand. In weerstand zit nog energie. Maak als organisaties/beleidsmakers gebruik van de kritische feedback. #voice #beleidsvorming van onderop. Anders ligt exit op de loer.
Helemaal eens met wat B.E de Jong schrijft.
Sterker nog het is juist de overheid geweest, alsmede organisaties voor indicatiestelling die bijdragen en hebben bijgedragen aan de enorme bureaucratisering de afgelopen 30 jaar binnen de gehele (jeugd)zorg ik heb dat als werker zien gebeuren zien gebeuren.(Zelf ben ik tot voor kort meer dan 30 jr. in de jeugdzorg werkzaam geweest de laatste 12 jaar als gezinsvoogd). Als ik zie hoe verschillend gemeentelijke regio’s met de transitie omgaan, heb ik vooralsnog er weinig vertrouwen in dat de administratieve druk op hulpverleners zal afnemen er zal hooguit andere administratieve druk bijkomen, nu vanuit gemeenten.
bij het gebiedsgericht werken bij het sociale domein kom je dezelfde problemen tegen als bij het gebiedsgericht werken in het fysieke domein; alleen bij het fysieke beheer zijn we al jaren bezig; om echt integraal, ontkokerend en oplossingsgericht te werken is een gebiedsgerichte aanpak de beste methodiek;
Hulpverleners kunnen willen helpen zoveel ze willen, maar uiteindelijk is het wel de zorgvrager die de beslissingen moet nemen; probeer als hulpverlener nooit de wil van de burger over te nemen. Dat deed de man met het snorretje in ’40-’45 ook.
Het verrast me nog steeds te lezen dat hulpverleners van achter hun bureau het werk zouden doen. Mijn ervaring in Amsterdam is dat jeugd- en opvoedhulp al sinds jaren naar gezinnen toe gaan, op scholen actief zijn. Hoe komt het hardnekkige vooroordeel er toch dat de transitie pas hierin verandering brengt? Grote regionale verschillen moeten niet te gemakkelijk veralgemeniseerd worden. Dat doet veel jeugdhulpverleners echt te kort!
Ik lees een teamleider zonder enige gezagsverhouding, dus dat wordt nooit wat.