Vader heeft het aantal hulpvragen en hulpvragers bij het Leger des Heils de afgelopen jaren flink zien stijgen. In 2016 kwamen er bijvoorbeeld 37.500 unieke hulpvragen binnen bij zijn organisatie, 3000 meer dan in het jaar ervoor. ‘Dit is echt een forse toename en deze trend is al een paar jaar aan de gang. Al sinds de aanloop naar de transities wordt er meer en meer een beroep op ons gedaan.’

Cijfers

Het grootste deel van de hulpvragen kwam in 2015 voor de rekening van de laagdrempelige dag- en nachtopvang van het Leger des Heils. En ondanks dat de transities het mogelijk moeten maken dat mensen langer thuis kunnen blijven, hulp krijgen uit hun eigen netwerk en wijkteams de problemen zoveel mogelijk ondervangen en oplossen, neemt ook de vraag naar ambulante hulp bij het Leger des Heils toe. Vader: ‘De druk op onze capaciteit is fors. Het aantal bedden dat we hebben is beperkt en het aantal uren ambulant werk dat we kunnen bieden is gelimiteerd. Ondanks dat we vaak goede afspraken met bijvoorbeeld gemeenten, zorgverzekeraars en rijk kunnen maken over opvang en zorg in- en verkoop, zal er wel iets moeten veranderen.’

Teken aan de wand

In 2016 had het Leger des Heils 4000 bedden beschikbaar, 300 meer dan een jaar eerder. Toch waren al deze bedden volgens Vader ook in 2016 allemaal meer dan honderd procent bezet. ‘Dit is een teken aan de wand. De mensen die bij ons aankloppen, hebben stevige indicaties en redden het niet zelfstandig, terwijl dat wel de bedoeling van de transities was.’

Mismatch

De bestuurder van de organisatie heeft ook wel een idee hoe dat komt. ‘De opbouw van buurtnetwerken en vangnetwerken gaat niet snel genoeg en het afbouwen van intramurale capaciteit gaat niet gelijk op met de opbouw van intensieve ambulante vormen van zorg. Er is echt een mismatch en nu moeten de wijkteams ineens allerlei multicomplexe en intensieve zorgvragen oplossen. Dat is absoluut onmogelijk gezien de caseload waar ze al mee te maken hebben.’

Goedkope woningen

Een ander probleem dat ervoor zorgt dat steeds meer mensen voor steeds langere tijd gebruik maken van de nachtopvang van het Leger des Heils, is het gebrek aan goedkope woningen. ‘Met goedkope woningen bedoel ik woningen voor 350 euro per maand. Dat prijsniveau is prima voor mensen die gestrand zijn en een doorstart willen maken. Maar die woningen zijn vrijwel niet beschikbaar.’ Vader vertelt dat het Leger des Heils daarom in gesprek is met corporaties en koepels om op korte termijn meer goedkope woningen te realiseren.

Ondersteuning

‘Maar daarmee zijn we er nog niet. Mensen stranden niet voor niets, er is altijd meer aan de hand. Alleen een goed huis is niet genoeg. Er moet ook voldoende ondersteuning voor deze mensen zijn, zodat ze leren omgaan met hun buren, hun schulden kunnen wegwerken en een plekje in de maatschappij krijgen. Intensieve begeleiding voor hen is gewoon nodig.’

Daar waar de eerste contacten met dak- en thuislozen worden gelegd, is het handig de meest ervaren hulpverleners in te zetten. Dat schrijft de Nederlandse Straatdokters Groep in een ‘boodschappenlijst’ voor gemeenten, politiek en hulpinstellingen. Lees meer >>

Verantwoordelijkheid

De bestuurder van het Leger des Heils verwacht dat het aantal mensen dat op straat terecht komt de komende anderhalf tot twee jaar nog verder toe zal nemen. ‘Ik hoop dat we daarna, als alle gemeenten gewend zijn aan hun verantwoordelijkheid, ook die mensen een goede plek en ondersteuning kunnen bieden. Natuurlijk doen we ons best om dat ook nu al te doen, maar gemeenten moeten wennen aan hun nieuwe verantwoordelijkheid en inzien dat ze meer moeten inzetten op het voorkomen van problemen dan op het oplossen als het al te laat is.’

Outreachend

In de tussentijd doen Vader en zijn collega’s hun uiterste best om iedereen die hulp nodig heeft, deze hulp te geven. Sociaal werkers kunnen hem hierin bijstaan. Hoe? Door outreachend te werken. ‘Wees daar waar de nood is in plaats van achter je bureau. Probeer je administratieve werk tot een uiterst minimum te beperken zodat je meer tijd kunt besteden aan de mensen waar het om gaat. Zorg daarnaast dat je goed op de hoogte bent van het lokale zorgaanbod en probeer met lokale zorgaanbieders in contact te komen om het aanbod nauw te laten aansluiten op wat de behoefte is van mensen die in de problemen zijn geraakt. Wijkteams kunnen daar een signalerende, en mede vormende, invloed op uitoefenen.’