Door Carolien Stam – ‘Wij zijn de vakmensen. Wij moeten duidelijk maken wat
jongerenwerkers nodig hebben om probleemjongeren aan te pakken.’
De oproep van directeur Marianne Huibers welzijnsinstelling Travers in
Zwolle aan het slot van het debat, was velen de ruim 160 aanwezigen uit het hart
gegrepen. De keuze tussen harde aanpak en zachte aanpak kwam uit in het midden:
the best of both worlds, zo concludeerde gespreksleider Peter Lankhorst (foto’s
door Claudia Kamergorodski).
Portemonnee
Het target=_blank name=Verdiwel>Verdiwel, de vereniging van directeuren van grote
welzijnsorganisaties, had als motto: ‘De harde aanpak’. Die werd direct aan
het begin neergezet door
home/id5601-97620/rita_verdonk_beboet_ouders_die_hulpverlening_weigeren.html”
target=_blank name=Verdonk>Rita Verdonk , die haar boodschap per videofilm
aan het congres verkondigde: ‘Er is maar één manier om ouders van
probleemjongeren te pakken: in de portemonnee.’
Opvoedingsondersteuning
Verdonk wijst erop dat jongeren, die over de schreef gaan, opgepakt
moeten worden. Handhaven en straffen is volgens haar hard nodig. Maar ook hun
ouders dienen te worden aangesproken en moeten verplichte
opvoedingsondersteuning krijgen. Werken ze niet mee, worden de ouders financieel
gekort, bijvoorbeeld op de kinderbijslag of op hun uitkering.
Ontbinding
De eerste spreker na Rita Verdonk kon zich nauwelijks
weerhouden om zich af te zetten tegen ‘het populisme van Verdonk, dat de
ontbinding in de samenleving alleen maar bevordert.’ Micha de Winter, hoogleraar
Maatschappelijke Opvoedingsvraagstukken aan de Universiteit Utrecht,
presenteerde de ‘zachte aanpak’.
Agenten op school
De Winter liet aan de hand van het Amerikaans voorbeeld zien hoe de harde
aanpak de civil society aantast. ‘De kosten voor gevangenissen stijgen daar
explosief. Scholen worden gemodelleerd naar gevangenissen; er zijn inmiddels
meer agenten op school dan in de gevangenis.’
Serieus nemen
De Winter hield een pleidooi voor de ‘constructieve pedagogische aanpak’.
Jongeren bij de samenleving betrekken door met ze in gesprek te gaan, hen ook
serieus te nemen, hun ouders erbij te betrekken en de jongeren perspectief in de
vorm van school of werk te geven. ‘Alleen dan kan je jongeren binden aan de
maatschappij. Anders gaan ze die samenleving verwerpen en vervallen in
criminaliteit, drugs en agressie.’
Drang en dwang
De harde aanpak werd door
dossiers/id20105-55413/als_je_de_cijfers_en_incidenten_weergeeft_krijg_je_de_zwarte_piet_antropoloog_hans_werdmolder_over_marokkaanse_lieverdjes.html”
target=_blank name=Werdmolder>Hans Werdmölder neergezet. De criminoloog van
de Universiteit Utrecht stelt dat een stok achter de deur, drang en dwang, nodig
is om tot een werkzame aanpak te komen. Hij verklaarde zich dan ook niet tegen
korten op de kinderbijslag of op de uitkering.
Handhaving
Verder stelde Werdmölder het failliet van het natuurlijke gezag in de
Nederlandse samenleving aan de orde. ‘Dat zorgt voor een gat in de handhaving
van het gezag. Grote groepen, vooral Marokkaanse, jongeren hebben geen boodschap
aan het compromisdenken van de Nederlandse samenleving. Hen moet duidelijk
gemaakt worden dat bepaald gedrag niet wordt getolereerd.’
Aanpak overlast
De harde aanpak in de praktijk werd tijdens het debat
gepresenteerd door
home/id5601-95240/straatcoaches_zijn_wapen_tegen_overlast_amsterdamse_jongeren.html”
target=_blank name=”Jack van Midden”>Jack van Midden van de Stichting
Aanpak Overlast Amsterdam (SAOA). Zij werken met straatinterventies door
straatcoaches, die jongeren aanspreken en grenzen stellen aan vervelend gedrag.
Daarnaast loopt de gezinsinterventie, waarbij een gezinswerker binnen 24 uur het
gezin bezoekt om afspraken te maken over hulp en ondersteuning.
Achter de voordeur
Volgens Jack van Midden van SAOA zijn de werkers het afgelopen jaar bij 110
van 119 gezinnen achter de voordeur gekomen. Probleem is niet de medewerking van
ouders, die is er wel, vooral de daaropvolgende hulpverlening, die vaak maanden
op zich laat wachten.
Coachingsproject
archief/id20107-82760/coachingsproject_welzijn_helmond_leidt_tiener_terug_naar_het_rechte_pad.html”
target=_blank name=Yahia>M’hamed Yahia en Elke Minnebach, van Stichting
Welzijn Helmond, presenteerden hun coachingsproject van jongeren. ‘Dichtbij de
mensen in de wijk. Kijken naar wat er leeft in de wijk en jongeren ook
verantwoordelijkheden geven onder begeleiding van ervaringsdeskundige jongeren.
Dat is niet soft, niet hard, maar preventief.’
Hard én zacht
Tijdens het debat in de zaal over de harde of de zachte
aanpak was duidelijk dat de in meerderheid aanwezige jongerenwerkers zowel voor
de harde als zacht kozen. Het probleem van de jongerenwerkers concentreerde zich
vooral op het gebrek aan middelen om jongeren goed te kunnen begeleiden.
Eigen profiel
Verschillende congresgangers riepen het jongerenwerk op duidelijker met een
eigen profiel op de voorgrond te treden. Het vak jongerenwerk moet weer inhoud
en aanzien krijgen. Daar zijn middelen voor nodig en ook goede samenwerking met
collega’s op de straat. ‘Wij moeten duidelijk maken wat er nodig is om het werk
met probleemjongeren succesvol te maken,’ riep Marianne Huibers in het
discussieforum op. ‘Laat de vereniging van directeuren, Verdiwel, daarin het
voortouw nemen.’