(3 november 2008)
Door Kees Neefjes – Jacobs is manager projecten bij welzijnsorganisatie Wel.kom in Venlo. Zij zal tijdens het Welzijnsdebat 2008 ‘Moraliseren moet! Van ouderwetse betutteling naar nieuwe strengheid’op 13 november enkele praktijksituaties presenteren van moraliseren in de sociale activering.

Opvatting
Ook binnen de sociale activering zijn er normatieve aspecten. Jacobs: ‘Inmiddels is binnen sociale activering wel de opvatting dat de uitkeringsgerechtigde de plicht heeft om een eigen inkomen te verwerven en dat hij zich hiervoor moet inspannen.’ De uitkeringsgerechtigden moeten allemaal naar betaald werk en de gemeente leidt ze met dit doel naar sociale activering toe. Hiervoor wordt een contract opgesteld waarin rechten en plichten van de uitkeringsgerechtigde zijn opgenomen.

Arbeidsmarkt
Het zwaartepunt van de discussie ligt nu bij het ‘kunnen of willen’ dragen van de eigen verantwoordelijkheid door de deelnemer aan het traject. ‘Spant hij zich genoeg in om zo snel mogelijk een stap dichter bij de arbeidsmarkt te komen of is hij er niet toe in staat? Stellen we te hoge eisen of is hij niet gemotiveerd? Moeten we niet meer rekening houden met de persoonlijke omstandigheden? Daar leven tussen professionals wel eens verschillende opvattingen over’, aldus de manager.

Afwezigheid
Wanneer een deelnemer afwezig is bij trajectbijeenkomsten, moet dat door de trajectbegeleider gemeld worden bij de sociale dienst. Volgens Jacobs spelen in deze situatie ook vragen die met moraliseren te maken hebben. ‘Rechtvaardigt de aangedragen reden van afwezigheid om af te zien van melding of meld je als professional in alle gevallen, zonder uitzondering? Vind je het gerechtvaardigd dat een alleenstaande ouder met zorgtaken voor drie kleine kinderen ‘vol aan de bak’ moet op de arbeidsmarkt? Mogen we allochtone vrouwen die niet kunnen fietsen, verplichten om een fietscursus te volgen, zodat ze mobieler worden en daardoor deel kunnen nemen aan meerdere activiteiten verspreid over de stad?’

Feedback
Jacobs vindt dat professionals gestimuleerd moeten worden deze morele keuzes uit te spreken en met collega’s te delen: ‘Feedback van collega’s, het uitspreken van morele dilemma’s en deze met collega’s delen en het leren van elkaar, verhogen het professioneel handelen’. Dilemma’s uiten, intervisie met elkaar en consultatie moet, aldus Jacobs.