Door Carolien Stam – Het gaat niet snel genoeg, zegt wethouder Jantine Kriens. Het welzijnswerk moet op orde komen. Dat betekent dat de Welzijnssector oplossingen moet bieden voor de problemen in de samenleving. ‘Niet alle welzijnsinstellingen zijn daartoe in staat gebleken’, begint ze voorzichtig. ‘Ik sluit niet uit dat in een aantal wijken de corporaties eerder de basis leggen voor contact met de bewoners.’

De winst van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) is, volgens wethouder Kriens, dat de versnippering tussen de sectoren – onderwijs, gezondheidszorg, welzijn, gemeenteapparaat – moet worden doorbroken. Het Sociaal Programma van het Rotterdamse college is de eerste stap tegen de ambtelijke verkokering. Verschillende gemeentelijke afdelingen moeten samenwerken om sociale problemen aan te pakken.

Ambtenaren gaan de wijken in. Dertig ambtenaren van SoZaWe vormen bijvoorbeeld een ouderenteam, dat huisbezoeken brengt en in de wijk contact legt met voorzieningen voor ouderen. Of neem de ambtenaren die naar Antilliaanse gezinnen gaan en in beeld brengen welke problemen er zijn en wie ermee aan de slag moet gaan.

De eerste resultaten zijn al merkbaar, volgens Kriens en ze somt moeiteloos een aantal voorbeelden op: de uitstroom naar werk is verbeterd, minder jongeren verlaten vroegtijdig de middelbare school en het percentage mensen dat bijzondere bijstand gebruikt gaat hard omhoog naar 60 procent. Het is een teken dat de gemeente meer mensen die de ondersteuning het hardst nodig hebben, weet te bereiken, meent wethouder Kriens.

Ontwikkelingsdoelstellingen
Tot zover de goede berichten. Maar wat gaat er niet zo goed? Daar is Kriens vrij duidelijk in: ‘Wat niet goed gaat is hoe we het welzijnswerk op orde krijgen. Het gaat niet snel genoeg, ik heb daar echt een gevoel van urgentie bij’, benadrukt ze subtiel. Volgens Kriens staat Rotterdam op het kruispunt: erop of eronder. ‘We kunnen ons niet permitteren dat het sociale herstel te lang duurt.’

De welzijnssector kruipt langzaam uit een fase van stagnatie. Kriens: ‘Het welzijnswerk heeft last van een Calimerogevoel. Welzijnsinstellingen vinden dat schoolbesturen en corporaties hun taken overnemen. Maar worden daar eerder boos over, dan dat ze mee gaan bewegen.’ De welzijnsector roept dat ze voortdurend moeten bezuinigen. ‘Dat is mij te gemakkelijk. Zeker, er moet ook iets gebeuren aan het opdrachtgeverschap van de gemeenten. Overheden moeten duidelijker zijn in wat ze verwachten van de sector. Welzijnsinstellingen en gemeenten houden elkaar gevangen. Het welzijnswerk is niet in staat geweest om veranderingen in de samenleving te vertalen naar een goed welzijnsaanbod. Het mist een belangrijk uitgangspunt, namelijk: “Welk probleem kunnen wíj oplossen?”

In plaats daarvan ontstaan er discussies over wie het kinderwerk op school moet aanbieden en wie er dan de baas is. Ik vind dat geneuzel op de vierkante centimeter. Waar het om gaat is dat het welzijnswerk ontwikkelingsdoelstellingen heeft. Iedere organisatie heeft vervolgens een eigen bijdrage en moet daarin samenwerken.’
Daarnaast worstelt het welzijnswerk nog altijd met inhoudelijke vraagstukken, vindt wethouder Kriens. ‘Hier in Rotterdam zitten we met drie belangrijke vraagstukken: huiselijk geweld, opvoedingsproblemen en schuldenproblematiek. In plaats van dat het welzijnswerk zich richt op samenwerking met andere hulpverleners, ontstaat er in de welzijnssector een ingewikkelde discussie over de autonomie van het maatschappelijk werk.’

Lees het hele artikel in Zorg + Welzijn Magazine 1, januari 2008