Door Esther van Andel – Dat zegt SP- wethouder Jan Burger (Wmo). Wijk bij Duurstede voert dit beleid sinds oktober vorig jaar. ‘Waarom? Het vergroot de keuzevrijheid van de cliënt. En huishoudelijke hulp is zo ook in cao-verband mogelijk.’ (Foto: Jan Burger)

Garantie
Alle zorgaanbieders in deze Utrechtse gemeente moeten de garantie geven dat zij huishoudelijke hulpen in loondienst inzetten, tenzij de cliënt expliciet vraagt om een alfahulp.

Het kabinet besloot medio februari dat gemeenten voortaan dit systeem moeten hanteren. Een systeem dat voordeliger uitpakt voor huishoudelijke hulpen, want zij worden niet gedwongen om hun baan op te zeggen en behouden hun zekerheden die horen bij een cao.

Werkgever
‘Naar aanleiding van een uitgebreide inventarisatie onder cliënten en (werknemers van) zorgaanbieders kwamen wij tot de conclusie dat de alfahulpconstructie legio problemen opleverde. In de maanden na de invoering van de Wmo kregen veel cliënten alfahulpen over de vloer, in plaats van hun oude vertrouwde vaste hulp. Daar komt bij dat menig cliënt niet in staat is om zelf werkgever te spelen. Ook had de alfahulpconstructie nadelige gevolgen voor het personeel: werknemers werden tot ontslag gedwongen of moesten werken als alfahelpende zonder de zekerheden van een cao’, vertelt Burger.

Recht op hulp
Op basis daarvan heeft de gemeente Wijk bij Duurstede gekozen voor dit systeem. Medewerkers behouden hun recht op een cao. Cliënten die ondersteund worden door mantelzorgers ontvangen in het nieuwe systeem ook gewoon huishoudelijke hulp. Deze voorwaarden zijn in de gemeentelijke verordening opgenomen. ‘Wijk bij Duurstede dient nu als voorbeeld voor overige gemeenten in Nederland. Iets waar we trots op zijn’, zegt Burger.

Gemeente betaalt
Maar wie betaalt de toename van ‘duurdere’ hulpen? ‘Via dit systeem wordt de zorg inderdaad duurder, maar gemeenten moeten bereid zijn het benodigde zorggeld neer te leggen. Het is maar waar je voor kiest: kwaliteit of niet’, zegt Burger. ‘Een cliënt mag nooit gedwongen worden om een alfahulp te accepteren. Tegelijkertijd is het belachelijk dat iemand die al jaren huishoudelijk verzorgende is alfahelpende wordt.’

Indicaties
Indicaties worden in Wijk bij Duurstede enkel per huisbezoek gedaan. Ook wordt met de eerstelijnszorg, zoals huisartsen, gekeken of de geïndiceerde zorg volstaat. Wijk bij Duurstede heeft volgens Burger flink geïnvesteerd om alle indicaties per huisbezoek mogelijk te maken. Ook een kwestie van kwaliteit, vindt hij.

Reserves
Burger sluit uit dat de gemeentelijke geldpot door dit systeem leeg raakt. ‘Wij hebben een soort “schommelfonds”. Komen we tekort? Dan hebben we altijd nog dit reservepotje dat we oormerken voor de zorg. Elke cent uit deze pot wordt aan de zorg besteed.’