‘Ik heb een cliënt die door reuma niet kan schrijven. Hij moet belastingaangifte doen. Dan regel ik via de ouderenadviseur van het maatschappelijk werk iemand die dat kan doen. Met het project “Zichtbare Schakel” is gebleken dat wijkverpleegkundigen meer in hun mars hebben dan op pad te gaan met vaste indicaties van het Centrum Indicatiestelling Zorg. Uit onderzoek blijkt dat de zorg in de tweede lijn aanzienlijk afneemt al we als ‘Zichtbare Schakel” in de wijk werken. Onze zorg is goedkoper, zeker als het gaan om complexe cliënten zoals zorgmijders, multiprobleem gezinnen en kwetsbare ouderen.’

Nieuwe stijl

Wijkverpleegkundige Aster de Lange, 35 jaar, werkt drie jaar als wijkverpleegkundige van zorgorganisatie Cordaan in Amsterdam Bijlmer-Oost. Ze is een van de dertien ambassadeurs die beroepsorganisatie Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN) en het ministerie van VVWS het land in sturen om instanties en professionals te informeren over de rol van de wijkverpleegkundige nieuwe stijl.

De wijkverpleegkundige wordt vanaf 2015 in het basispakket van de Zorgverzekeringswet opgenomen. Hiermee is geregeld dat iedereen straks recht heeft op verpleging en verzorging. De wijkverpleegkundige gaat zelf indiceren. ‘In een nieuw jasje, zonder stopwatch’. Lees hier meer >>

Indiceren

De wijkverpleegkundige gaat zelf de benodigde zorg indiceren. Maar volgens De Lange is het belangrijk erop te letten dat niet alles over de schutting bij de wijkverpleging wordt gegooid. ‘Wij zijn geen veredelde maatschappelijk werksters of voor de verslavingszorg. Er hoeven niet direct tien hulpverleners bij één gezin over de vloer te komen. Maar in complexe situaties ontkom je daar wellicht niet aan. Samenwerking tussen de professionals in het wijkteam is dan belangrijk. Je moet van dat overleg geen doel maken. De casemanager bij een cliënt is de professional die hulp biedt bij het kernprobleem. Ik zou een gezin tekort doen als ik als casemanager optreed, terwijl ze vooral problemen hebben met de opvoeding van hun kinderen.’

Zelfredzaam

Het wordt nog spannend hoe wijkverpleegkundigen omgaan met indicaties. Volgens De Lange is dat vooral een kwestie van: ‘je vak goed verstaan’. Wijkverpleegkundigen kunnen goed inschatten hoeveel tijd de verzorging van een wond neemt of hoe snel het herstel is van een cliënt. ‘Het kan ook de andere kant op gaan,’ zegt Aster de Lange. ‘Dat mensen meer zorg nodig blijken te hebben dan het eerst lijkt. Ik denk wel dat we ervoor moeten waken dat het beleid te veel uit gaat van de zelfredzaamheid van mensen, van mantelzorg en eigen kracht. Er blijven altijd mensen die nooit zelfstandig kunnen functioneren en altijd hulp nodig hebben.’

Wijkteam

De juiste manier van werken in het wijkteam is een zoektocht. Je kunt geen blauwdruk maken. Aster de Lange: ‘Wij hebben ruimte en vertrouwen van handelen nodig. We moeten bij leidinggevenden en collega’s veilig onze twijfels en  problemen neer kunnen leggen en advies vragen. Wij hebben een heel solistisch vak, dan is zo’n klankbord hard nodig.’

Zorg dichtbij

‘Dat zorg dichtbij de mensen werkt, merken wij elke dag’,  weet de wijkverpleegkundige. ‘Cliënten zijn meer open. Een oudere cliënt zei pas tegen mij: “Nu ken ik je zo goed, dan ik je wel vertellen dat ik ’s nachts heel veel moet plassen en drinken.”  Dan gaan bij mij de alarmbellen rinkelen. Het bleek dat hij had een torenhoge HbA1c-waarde had, diabetes dus.’