‘De participatiesamenleving was er al lang voordat de landelijke overheid erover begon’, volgens José Kerstholt. Zij is hoogleraar psychologische besliskunde aan de Universiteit van Twente. In het interview in het Zorg+Welzijn magazine van september stelt Kerstholt dat het inmiddels lijkt ‘alsof zelfredzaamheid een soort bevel is vanuit Den Haag of van het gemeentehuis. Dat werkt niet.’
Keukentafelgesprek
De vraag van de professional bij het keukentafelgesprek of iemand uit de omgeving van de cliënt kan bijdragen aan hulp, leidt eigenlijk meteen tot weerstand, constateert Kerstholt. ‘Zelfredzaamheid lijkt nu te betekenen dat je iets niet krijgt, geen of minder professionele ondersteuning. Terwijl volgens mij het oorspronkelijke verhaal was, dat je met een beperking het fijner vindt als je zelf de regie hebt.’
Discussie
Vind jij dat professionals niet goed weten hoe ze zelfredzaamheid bij burgers kunnen stimuleren? En waarom kunnen ze dat wel of niet? Reageer via de reactieknop>>
Zelfredzaamheid
Er wordt volgens Kerstholt te weinig nagedacht over wat zelfredzaamheid inhoudt en welke factoren erop van invloed zijn. Met als gevolg dat politici, maar ook professionals, onvoldoende weten hoe je zelfredzaamheid moet stimuleren. Daar is meer voor nodig dan de eigen kracht van de cliënt: ‘Je hebt kenmerken nodig van het individu, van de sociale omgeving en van instituties die allemaal met elkaar zijn verbonden.’
Sociale netwerk
Sociale druk is bijvoorbeeld een belangrijke drive voor mensen. Dat moet je gebruiken, zegt Kerstholt. ‘Veel van ons gedrag is gewoontegedrag. Als je bijvoorbeeld wilt dat iemand meer gaat doen, kan hij of zij beter worden gevraagd door iemand uit het eigen netwerk dan door een professional of een ambtenaar.’
Lees het hele artikel in Zorg + Welzijn Magazine van september >>
Neem nu voor 2 jaar een abonnement op Zorg + Magazine voor de prijs van 1 jaar. Of 4 nummers voor 10 euro! Bekijk de aanbiedingen hier >>
Ik denk dat er nog te weinig wordt aangesloten bij de belevingswereld van de burger. Narratieve gespreksvoering werpt veel vruchten af voordat mensen zich kunnen ontplooien en weer in hun kracht kunnen komen. Daarna kan men meer zelfredzaam worden. Ik werk binnen sociaal domein als ervaringsdeskundige en merk dat de ruimte eerst geboden dient te worden voor de vaak verlieservaringen voordat je daar daadwerkelijk naartoe kan werken. Iedereen doet zeker zijn of haar best maar de letterlijke ruimte, de aandacht en het begrip vanuit een niet oordelende houding en daarna het ervaren van de innerlijke ruimte bij die ander, waardoor mensen groeien. Daar ontbreekt het nog zeker aan. Het tempo ligt te hoog en dat is zeer vervelend omdat mensen weer een faalervaring rijker worden. Dus neem in het begin de tijd, Geef mensen de ruimte letterlijk en luister echt met aandacht zonder oordeel. De rest gaat vanzelf bij de ander. Dat is wat ik dagelijks ervaar vanuit mijn werk.
Die zelfredzaamheid wordt je door je ziekte of bij het ouder worden afgenomen. De hulp die daardoor heel goed in je eigenhuis gegeven an worden wordt je ook afgenomen. Terwijl er wordt geroepen zolang mogelijk zeelfstandig blijven. Dus Handreikong is weg. Dan rest er niets anders verpleeghuis met een bijzonder hoge eigenbijdrage, vooral als je de langstlevende bent en ook altijd belasting betaler bent geweest. Het kan je wel € 4.000,- per jaar kosten zonder de andere eigenbijdragen en vergoedingen. Wnat die zijn err ook niet meer. Ook geen declaratie voor belasting aftreek. Dus je Bruto inkomen blijft bij opgave je bruto inkomen en daar betaal je naar. Dit vind ik helemaal onrechtvaardig en discriminerend. En niemaand doet er wat aan. Geen Ango – geen gehandicaptenraad- Gen NPCF. Niemand ze laten je gewoon in de steek zoals met alles als chronisch zieke en ouderen.
Ik heb, als ervaringsdeskundige, niets toe te voegen aan de reactie van Vermulst en van Overbeek.
Ben het geheel met ze eens.
ik ben het geheel eens met p.vermulst.
alle zaken die nodig zijn om zelfregie, zelfredzaamheid en langer thuis wonen mogelijk te maken worden juist verminderd, afgebroken dan wel gestopt. denk aan de hulp bij het huishouden, woningaanpassing etc. , dat toch stap 1 is op de ladder van zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. Naast verschraling heeft men ook nog te maken met veel hogere kosten en achteruitgang inkomen (tot wel 4000,-op jaarbasis). geen wonder dat er dan weerstand ontstaat.
de uitgangspunten zijn goed, maar de uitvoering en de dubbele opdracht bedroevend.
<a href=’http://www.platformgehandicaptenleiden.nl’>www.platformgehandicaptenleiden.nl</a>
Het dubbele politieke motief van enerzijds meer regie bij de burger en samenzorg stimuleren en anderszijds de killie bezuinigingen en blind overal de marktwerking doorvoeren leidt nu eenmaal tot weerstand. Als je een andere mentaliteit wilt stimuleren is het slechtste wat je kan doen op hetzelfde moment bij mensen die het echt nodig hebben juist van alles afnemen. Maar daar hoef je geen hogeschool voor gevolgd te hebben, lijkt me. Er is gewoon niet veel vertrouwen meer in de huidige draaipolitiek onder de groepen die afhankelijk zijn van steun en zorg.
De praktijk is dat de Wmo-consulenten bij veel gemeenten, want daar gebeurt het, het vaak goed doen. Zij sluiten eerst aan bij de klant, luisteren goed en vragen goed door. Zij werken oplossingsgericht en niet probleemgericht. Het bepalen van de mate van zelfredzaamheid is de basis voor het gesprek over de noodzaak van ondersteuning. Vervolgens wordt in kaart gebracht hoe het netwerk er uit ziet en wat de eigen kracht van de klant is. Er wordt samen met de klant een plan gemaakt hoe de zelfredzaamheid kan verbeteren. Door dit samen met de klant te doen, door de zorg niet over te nemen (zoals tot nu toe vaak werd gedaan) en door de vinger aan de pols te houden wordt er reultaat geboekt. Daarbij houdt de klant,zo veel als mogelijk is, de regie. Nascholing van Wmo-consulenten is belangrijk, daarbij staan vaardigheden centraal (hoe sluit je aan, hoe werk je oplossingsgericht, hoe werk je methodisch met de zelfredzaamheidmatrix etc). Veel gemeenten doen dit, zij maken gebruik van de diensten van ZorgvoorKennis.
Sven Gutker de Geus, trainer (gecertificeerd trainer werken met de zelfredzaamheidmatrix), http://www.zorgvoorkennis.nl
Mensen willen heel graag redzaam zijn en zijn dat overwegend ook. Vooral als ze op belangrijke onderdelen hun eigen keuzes kunnen maken (Autonomie), hun kennis en ervaringen kunnen inzetten (Competenties) en iets kunnen betekenen voor anderen (Verbondenheid). Het opleggen van zelfredzaamheid en het geforceerd leiden naar het inzetten van familie of netwerk werkt averechts. Mensen ontwikkeln dan weerstand. Logisch: Deze werkwijze is in conflict met de behoefte tot autonomie van mensen. Je kunt redzaamheid ook goed bespreken met burgers zonder verplichtend te zijn, aansluitend en uitnodigend: <a title=’ http://www.wmogesprekstraining.nl ‘ href=’http:// http://www.wmogesprekstraining.nl‘> http://www.wmogesprekstraining.nl </a>
Eens.
Zelfredzaamheid is een groot goed maar kan alleen als mensen zelfredzaam kunnen en mogen zijn. Zie hiervoor ook vandaag gepubliceerd in sociale vraagstukken: http://www.socialevraagstukken.nl/site/2015/08/27/jeugdzorg-kan-nog-terug/