Het rapport van het SCP is opgesteld om een eerste beeld te geven van het verloop van de sociale transities, waarmee op 1 januari 2015 zorgtaken van het Rijk naar gemeenten zijn gegaan.  Het beleid dat als gevolg van de transities is ontstaan, is erop gericht dat mensen in eerste instantie proberen problemen zelf op te lossen of anders met behulp van hun sociale netwerk.

Wmo

Onder de mensen die een Wmo-voorziening gebruiken, is het aandeel dat alles zelf kan oplossen klein, slechts 10 procent. In totaal kan 8 procent van de gebruikers van de Wmo problemen oplossen met behulp van het eigen netwerk. Daarom heeft 22 procent een beroepskracht ingeschakeld. Opvallend is dat Wmo-gebruikers ook niet altijd hulp krijgen bij het oplossen van problemen: 38 procent kan 3 of meer problemen niet oplossen en krijgt daarbij ook geen hulp. 

Participatiewet

Gebruikers van de Participatiewet zijn zelfredzamer dan mensen die gebruik maken van de Wmo. Toch kan ook in dit geval meer dan de helft van de mensen niet alle eigen problemen oplossen, 38 procent van hen is hiertoe in staat. Met hulp van het eigen netwerk kan 17 procent alsnog zorgen voor een oplossing van de problemen. Slechts 4 procent van de gebruikers van deze wet schakelde een beroepskracht in voor hulp. In het geval van gebruikers van de Participatiewet krijgt 11 procent met drie of meer problemen geen hulp bij het vinden van een oplossing.

‘Als je wilt dat mensen zelfredzaam worden, moet je daar een aantrekkelijke keuze van maken. De politiek maakt de keuze juist negatief’, dat zei hoogleraar José Kerstholt in een interview in Zorg+Welzijn. Lees meer

Jeugdwet

De zelfredzaamheid onder gebruikers van de Jeugdwet is aanzienlijk hoger. Ongeveer twee derde (68 procent) van de mensen die een kind in de Jeugdwetvoorziening hebben, is zelfstandig in staat problemen op te lossen en 11 procent van hen kan rekenen op hulp uit het eigen netwerk. In het geval van gebruikers van de Jeugdwet worden problemen uiteindelijk vaak opgelost, voor 2 procent van hen geldt dat ze drie of meer problemen hebben en geen hulp krijgen.

Problemen

Het type problemen dat al deze groepen ervaren verschilt. Geconcludeerd kan worden dat het invullen van formulieren de minste problemen oplevert en ook problemen bij het opvoeden worden relatief vaak opgelost. Bij het doen van het huishouden en het onderhouden van sociale contacten zegt een relatief grote groep dat het onvoldoende lukt: soms ook nadat hulp is ingeschakeld. Bij mensen in de Wmo speelt dit meer dan bij de andere groepen.