Expertisecentrum JSO geeft in samenwerking met Radar Advies en Seinpost tips hoe ouders kunnen worden ingezet om te voorkomen dat kinderen radicaliseren. Gevoelens van uitsluiting in de maatschappij en discriminatie liggen vaak ten grondslag aan radicalisering. Ronselaars spelen “handig” op dit gevoel in. Volgens Marjan Möhle en Gerrit Kleijheeg van JSO, Mirije Oude Lansink van Seinpost en Maarten van de Donk van Radar Advies willen alle ouders het beste voor hun kind. Maar soms zijn zij beperkt in de mogelijkheden om hun kind te beschermen en te ondersteunen. Ongewild kunnen ouders zelfs een voedingsbodem voor wantrouwen creëren, bijvoorbeeld doordat zij hun eigen frustraties uiten over uitsluiting en discriminatie.

Geloof en identiteit

Het is, zeggen de experts, raadzaam om met ouders in gesprek te gaan over de manier waarop geloof en identiteit een rol spelen in de opvoeding. Een kind moet leren om kracht te ontlenen aan zijn of haar identiteit. Dat maakt hen weerbaar, bijvoorbeeld als zij uitsluiting ervaren of gediscrimineerd worden. Helemaal nieuw is dit inzicht niet. Antipestprogramma’s en weerbaarheidstrainingen refereren  ook aan het belang van zelfvertrouwen en weerbaarheid. Maar er is, zeggen de experts, nog geen verband gelegd met het voorkomen van radicalisering.

We moeten niet alleen kijken naar de ideologie van een Islamitische Staat als drijfveer voor jongeren om zich aan te sluiten bij een terroristische organisatie. ‘Jongeren vinden zo’n radicale groep in eerste instantie vaak gezellig.’ Lees meer >>

Hoe kunnen hulpverleners ouders helpen hun kind weerbaar te maken?

1. Laat ouders hun negatieve ervaringen erkennen en delen
   
   Ervaringen die ouders in het verleden hebben meegemaakt bepalen hoe zij hun kinderen opvoeden. Ga hierover met ouders in gesprek. Hebben zij discriminatie ervaren en zo ja, waarom? Hoe zijn zij hiermee omgegaan? Als ouders deze ervaringen delen met kinderen, kunnen zij hen leren hoe hiermee om te gaan.
2. Help ouders inzicht te krijgen in reacties op discriminatie
   
   Grofweg kan er onderscheid gemaakt worden tussen polariserende (‘het zijn allemaal racisten’), vermijdende (‘we zullen er toch nooit bij horen’), compenserende (‘als Marokkaan moet je nu eenmaal twee keer zo hard je best doen om je te bewijzen’) en verbindende (vooroordelen tegengaan met argumenten en humor) strategieën. Leg ouders dit verschil uit en ook wat het effect is van deze reactie.
3. Benadruk positieve identiteit
   
   Het bejegend worden op je ‘anders zijn’ is een negatieve invulling van de identiteit.  Ouders en grootouders kunnen een deel van de geschiedenis invullen voor jongeren, waardoor afkomst en cultuur een positief onderdeel van de identiteit van jongeren kan worden; iets waar ze trots op kunnen zijn.
4. Blijf elkaar vragen stellen
   
   Door vragen te stellen over het waarom van bepaalde uitspraken of gedragingen worden jongeren getriggerd na te denken over hun ideeën. Uit onderzoek blijkt dat toezicht, of monitoring, de meest effectieve vorm van ouderlijke aanwezigheid is als het gaat om het verkleinen van risicogedrag bij kinderen en jeugdigen.
5. Bevorder mediawijsheid van jongeren én ouders
   
   Jongeren zijn hierbij een gemakkelijke prooi voor ronselaars. Het belangrijk dat jongeren kritisch leren omgaan met informatie, uiteraard van iemand die zij vertrouwen. Ook voor ouders geldt dat zij meer inzicht moeten krijgen in de valkuilen van het internet.

Lees meer op jso.nl >>