De zorg voor ouderen verbetert aanmerkelijk wanneer zorgverleners meer oog krijgen voor de wederkerigheid in de zorgrelatie. Dat houdt in dat zorg niet alleen ontvangen wordt, maar dat zelfs kwetsbare cliënten ook zelf zorg kunnen geven. Kwetsbare ouderen ontvangen vaak zorg zonder dat aan hen is gevraagd wat ze precies willen of nodig hebben: ‘Maak de cliënt deelgenoot van zijn behandeling.’
Eigenwaarde
Dat schrijven hoogleraren ouderenzorg Myrra Vernooij-Dassen en Marcel OldeRikkert van het UMC St Radboud online in het British Medical Journal. Ontvangers van zorg kijken vaak anders tegen de verleende zorg aan. Vernooij-Dassen, hoogleraar psychosociale aspecten van zorg voor kwetsbare ouderen: ‘Het besef van afhankelijkheid en aftakeling kan sterk knagen aan het zelfbeeld en aan de eigenwaarde. De zelfredzaamheid komt onder druk te staan. Wordt in zo’n situatie vooral je afhankelijkheid benadrukt, ook al gebeurt dat niet bewust, kun je als kwetsbare oudere snel afhaken.’
Deelgenoot
Uit onderzoek blijkt dat zorg juist veel beter wordt geaccepteerd en effectiever is, als in de zorgrelatie ruimte bestaat voor wederkerigheid: ‘Zorg dat een kwetsbare oudere niet uitsluitend zorg hoeft te ontvangen, maar ook kan geven.’ De hoogleraren geven een voorbeeld uit eigen onderzoek: ‘De helft van de kwetsbare ouderen met kanker die palliatieve zorg ontvangen, vindt het heel vervelend daar zelf niets aan te kunnen bijdragen. Gedragstherapie en groepsbijeenkomsten waarin onderlinge steun en contacten worden aangemoedigd, leiden bij kankerpatiënten tot aanzienlijk minder depressies.’
Opleidingen
‘De mogelijkheid om in een sociale relatie iets terug te geven is een basisbehoefte die nu nog te vaak wordt genegeerd’, zegt OldeRikkert. ‘Mensen willen niet alleen nemen en ontvangen, maar óók geven. Merkwaardig genoeg zit het aanleren van wederkerige vaardigheden niet in de huidige medische en verpleegkundige opleidingen.’ Volgens de hoogleraren biedt het concept van wederkerigheid een nieuwe invalshoek om een effectievere zorg te ontwikkelen.
Meer nieuws in uw inbox? Klik hier voor de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Voor meer achtergronden en opinies, neem hier een abonnement op Zorg + Welzijn Magazine.
Is het niet zo dat de verpleeghuizen zelf verantwoordelijkheid hebben in het afnemen van de zelfredzaamheid. Nee, wij smeren u brood wel dat gaat sneller! We tillen u samen wel even in bed, u hoeft niet te staan hoor,dit gaat sneller. Wij troosten uw huilende buurvrouw wel hoor! U hoeft u buurvrouw niet te helpen met haar boterham of koffie hoor!! Dan doen wij over een uur wel, tjonge, wat hebben wij het druk, kunnen die clienten, lees revalidanten nou niets zelf? Helaas, u kan niet terug naar huis, want u kan en doet zelf helemaal niets. Gek he??