Zelfredzaamheid

Dagbesteding
Werken bij Pantar

Pantar helpt kwetsbare Amsterdammers al dertig jaar aan werk

Sociaal leer- en werkbedrijf Pantar zet zich al dertig jaar in om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt van werk te voorzien. De volgende stap in die missie is een bijzondere. Het bedrijf won onlangs namelijk de Werkinnovatie Prijs. Met het prijzengeld wordt een circulaire hub opgezet.
Wijkteam
Maatwerk bieden in de wijk

Maatwerk bieden in de wijk: essentieel, maar knap lastig

Maatwerk bieden is belangrijk in het sociaal domein. Tegelijkertijd is het knap lastig om daar invulling aan te geven, merkt Linda Rothman. Ze doet onderzoek naar dit onderwerp en signaleert allerlei externe belemmeringen. Maar het kán wel.
LVB

Er wordt te laat hulp verleend en op de verkeerde manier

Huishouden, werk, sociale contacten en vrije tijd. Voor de 1,2 miljoen mensen met een verstandelijke beperking is meedoen op alle terreinen problematisch. Bij de hulp en ondersteuning wordt te veel de nadruk gelegd op zelfredzaamheid. En daar gaat het mis, concluderen onderzoekers van het Sociaal en Cultureel Planbureau. ‘Een verstandelijke beperking wordt vaak niet herkend.’
Zelfredzaamheid
foto van oudere moslim man

‘Turks spreken is nog niet cultuursensitief werken’

Dé Turkse, Surinaamse of Marokkaanse migrant bestaat niet. Het klinkt nogal wiedes, maar sociaal professionals denken vaak nog dat als ze de taal spreken en bepaalde tradities en gebruiken kennen, dat ze cultuursensitief werken. Kijk goed naar wie je voor je hebt en wat de levensloop van die persoon is, adviseert onderzoeker Nina Conkova.
Zelfredzaamheid

‘We hadden hier de pefecte samenleving’

Op tal van campings en recreatieparken in Nederland wonen mensen die nergens anders terecht kunnen. Zoals op Camping Wildzicht in Leersum. ‘De rechter stelde dat zelfredzaamheid niet van deze mensen kan worden verwacht.’
Eenzaamheid

Actie tegen eenzaamheid: weten, willen en kunnen

‘Met een psychologische benadering bereik je gemiddeld meer dan met allerlei sociale activiteiten tegen eenzaamheid.’ Dat blijkt uit onderzoeken en literatuurstudie, zegt Jan Willem van de Maat van Movisie.
Zelfredzaamheid

Column IPW: De algemene beginselen van behoorlijk maatwerk

Een jonge, maar krachtige traditie in Z+W is de jaarreflectie van het Instituut voor Publieke Waarden. In 2014 schreven de leden van instituut het woordenboek van het sociaal domein, in 2015 de tien dilemma’s van het wijkteam. Dit jaar helpen zij bij het gestand doen van de grote belofte: maatwerk.

Over zelfredzaamheid

Zelfredzaamheid zorgt voor dilemma's

‘Wanneer de overheid vasthoudt aan zelfredzaamheid als norm, worden drempels opgeworpen waardoor mensen worden uitgesloten van voorzieningen.' Dat zegt de Nationale ombudsman in zijn jaarverslag 2016. Ook onder professionals is er een levendige discussie over hoe ver zelfredzaamheid moet gaan en voor welke cliënt. Langer thuis wonen stelt ouderen en zorgverleners bijvoorbeeld dagelijks voor dilemma’s over zelfredzaamheid.

Lees meer

Wanneer is je cliënt zelfredzaam? Wanneer hij of zij het vermogen heeft om zichzelf te redden op alle levensterreinen, met zo min mogelijk professionele ondersteuning. Dat is de formulering in de zorg voor ouderen. Het idee is dat door behoud en/of versterking van zelfredzaamheid de – extra – zorg kan worden voorkomen of uitgesteld. Maar zelfredzaamheid gaat verder. Het gaat ook over het vermogen om jezelf te redden met behulp van vrienden, buren, familie en vrijwilligers.

Beperkingen zelfredzaamheid

En niet alleen voor ouderen geldt dat professionals inzetten op zo groot mogelijke zelfredzaamheid. Ook in de schuldhulpverlening, zorg voor chronisch zieken en voor mensen met een beperking is zelfredzaamheid het devies. Het thema is een leidraad geworden in de hulpverlening, maar inmiddels lopen professionals ook tegen de beperkingen op. Want hoe ver kun je gaan met begeleiding van je cliënt met als uitgangspunt zo veel mogelijk zelfredzaam? Veel kwetsbare mensen kunnen niet zelfredzaam zijn, sommige mensen hebben altijd ondersteuning nodig.

Nadruk op zelfredzaamheid

De vraag werpt zich zo langzamerhand op of de – politieke – nadruk op zelfredzaamheid niet al te ver gaat. De nationale ombudsman uitte flinke kritiek in april 2017: ‘Wanneer de overheid vasthoudt aan zelfredzaamheid als norm, worden drempels opgeworpen waardoor mensen, burgers, worden uitgesloten van voorzieningen, overheidsdiensten en al het andere goede dat de samenleving heeft te bieden. Het stellen van eisen aan burgers waarvan vaststaat dat zij daar niet aan kunnen voldoen, is niet behoorlijk.’

Participeren

Maar de professionele nadruk of zelfredzaamheid heeft zeker ook geleid tot verbetering van de hulpverlening. Professionals zijn meer gaan denken en werken vanuit hun cliënt. Er zijn ook organisaties opgericht die zelfredzaamheid als basis hebben voor hun dienstverlening. Zoals de Stichting DeBroekriem, een organisatie die mensen helpt om in de maatschappij te participeren. De oprichters van de stichting geloven dat de zelfredzaamheid van burgers dankzij slimme verbindingen vergroot kan worden. En hun concept is succesvol, want volgens de oprichter heeft 61 procent van de vrijwilligers die zich aanmeldden bij DeBroekriem binnen een half jaar een baan, ook de mensen die daarvoor al langere tijd thuis zaten.

Schulden en zelfredzaamheid

Ook in de schuldhulpverlening is zelfredzaamheid niet alleen een doel, maar ook een middel om schulden kwijt te raken. De kans dat mensen terugvallen in schulden, nadat ze met succes een schuldentraject hebben doorlopen, is best groot. Vier jaar na afronding van het traject zijn er bovengemiddeld veel betalingsachterstanden. Om dit te voorkomen, zou er meer ingezet moeten worden op budgetbeheer. En mensen te leren zelf met hun budget om te gaan.

In dit dossier wordt het thema in allerlei facetten belicht. Het blijft een leidraad in de hulpverlening, immers de beste motivatie is de eigen motivatie. De vraag is hoe ver je als professional kunt gaan in het niet helpen, om de zelfredzaamheid van de cliënt te bevorderen. Lees in dit dossier de artikelen over deze discussie en over de oplossingen die professionals vinden.

Uitgelicht congres

Jaarcongres Verslaving in het sociaal domein

Hotel Veenendaal
DELEN
Vorig artikelWijkteam
Volgend artikelWmo
Mark van Dorresteijn
Lorem ipsum dolar sit amet.